Ik voelde mij wat overvallen, ik geef vanaf mijn verhuizing in 1999 naar het Noorden jaarlijks zo’n 20 lezingen, dus daar lag het niet aan. De planning was over twee weken, op zaterdag. “Hoe komt u aan mijn naam”, vroeg ik. “Via Bas”, antwoordde ze gevat. Nu ken ik toevallig een aantal mensen met die naam, maar die waren het geen van allen. Deze Bas werkte ook voor de avontuurlijke reisorganisatie. Mijn website kende ze niet, maar wellicht had Bas mij “gevonden op internet”. Veel bedenktijd had ik niet nodig, het leek mij geweldig leuk en de zaterdag kon ik vrijmaken.
Geluk in Bhutan
Nu mijn onderwerp nog. Ik heb zo’n tien lezingen over avontuurlijke wereldreizen “op de plank” liggen. Die plank heet tegenwoordig Keynote. En mijn dia’s zijn vervangen door een USB-stick met alle Keynote-presentaties, foto- en film-bestanden. Dus kan ter plekke worden beslist wat het wordt. Ik besloot voor dit uiterst ervaren gehoor als onderwerp “Geluk” te kiezen, een favoriet thema van mij bij het ouder worden. Een speciale eenmalige lezing dus. Je kunt toch moeilijk voor zo’n gehoor de 100 landen langs lopen waar je ooit bent geweest. Oersaai.
En als ik “Geluk” zeg, zeg ik Bhutan, het land van de Donderende Draak. Het land dat als enige ter wereld een Minister van Geluk kent en daar word ik vrolijk van. Bhutan, het land met een autoloze zondag, het land zonder wegwerp-plastic, het land dat meer CO2 bindt dan uitstoot uit respect voor de natuur en hierbij de nummer één in de wereld, een land met groot respect voor de eigen cultuur. Sinds een aantal jaren ook prille democratie met echte verkiezingen. Bhutan is een land naar mijn hart met, het lijkt wel, allemaal mensen die gelukkig zijn. Een boeddhistisch Koninkrijk in de Himalaya, gelegen tussen China en India.
Het werd een geweldige dag met allemaal blije mensen, mijn lezing liep enorm uit en de vragen bleven stromen. Toen het eten werd geserveerd lasten we gewoon een pauze in bij de lezing en na afloop gingen we verder. Zoveel reiservaring had ik nog nooit bij elkaar gehad bij één lezing. Je moet begrijpen dat mijn gehoor over het algemeen nog nooit in Bhutan, Jemen, Iran, Pakistan, Kirgizië of in Peru is geweest. En bij China gaan er meestal slechts een paar handen in de lucht. Dat was nu wel anders, alleen bij Pakistan zag ik geen handen de lucht in gaan en dus behandelde ik ook een stukje Baluchistan met filmfragmenten.
From the Lowlands to the Snowlands
Het bleek dat de aanwezigen minstens tien keer met Sawadee hadden gereisd en sommigen zelfs 24 keer. Na afloop kwam een man op mij af en stelde zich voor. Hij liet mij een e-mail lezen op zijn iPhone, van mij afkomstig. Ik had indertijd op internet de website over zijn reis naar Bhutan bekeken. Hij had werkelijk prachtige foto’s gemaakt en ik wilde er graag twee gebruiken bij mijn Roadbook. Ik was druk bezig met de voorbereidingen van het project “Road to Bhutan, from the Lowlands to the Snowlands”, een muzikale reis over land naar Bhutan. We hadden dat weekend deelnemersoverleg gehad en er was plots één plek beschikbaar gekomen in de Land Rover van PH, die anders alleen zou moeten reizen en dat schreef ik Theo Molenaar in die mail in 2008. Theo kon helaas niet op deze korte termijn en de vrije plek werd binnen een week ingenomen door Frits, die zelf ook een avontuurlijk reisbureau had, gespecialiseerd in IJsland-reizen. De reiswereld is een kleine wereld, je komt elkaar af en toe weer tegen.
En daar zat Theo dus, tussen alle reizigers te kijken en luisteren naar mijn verhaal over een reis, waar hij bij had kunnen zijn. Maar zo kan het leven lopen gelijk een rivier op de Tibetaanse hoogvlakte. De Yangzhe en de Mekong ontspringen op slechts 286 kilometer van elkaar op de immense hoogvlakte, maar ze monden uit in zee op ruim 3.000 kilometer van elkaar. Het verschil zit hem in één “kleine” berg in Tibet. En na die Sawadee-lezing stuurde Theo mij zijn blog over de Mekong, die hij gaat volgen de komende jaren en dat heeft er toe geleid dat ik hier deze week op de deur van “Reishonger” heb geklopt om toe te willen treden in de voor mij nieuwe wereld van de blogs. Ik beloof mijn best te doen.
Road to Bhutan
Bhutan ken ik goed, net zo goed als IJsland, beiden zijn overzichtelijk met weinig wegen in het land zelf, dus je weet al snel de weg. En beiden heb ik bezocht met eigen auto, houd je je vrijheid om te gaan en te staan waar je wilt. De weg er naar toe is een ander verhaal. Ik besloot naar Bhutan in mijn oude Jaguar MK IX te gaan, de andere jongens gingen met steviger materiaal, Land Rover, Dodge, Chevrolet, allemaal 4 WD’s. Dat is ook eigenlijk wel nodig, vooral in Baluchistan, Pakistan en India zijn de wegen erg slecht. Maar een Jaguar ploeterend door een droge rivierbedding levert wel mooie filmbeelden op.
Wij zijn als ervaren romantische reizigers wel wat gewend en we hebben meerdere wereldreizen samen gemaakt. Omdat het een feestelijke reis werd, we gingen ter ere van de kroning van de nieuwe Koning, de vijfde Wangchuk, had ik zangeres Linde en muzikant Bert gevraagd mee te gaan op deze unieke de reis. Zij zouden samen met Druk Yul (de populairste groep in Bhutan) een openluchtconcert verzorgen in Bhutan ter ere van de kroning en ook onderweg spelen met lokale muzikanten. Bhutan TV zou rechtstreeks verslag doen van het openluchtconcert. Om voor later een mooie herinnering te hebben aan deze bijzondere reis besloot ik de gehele reis te laten filmen. De DVD “Road to Bhutan” kwam na afloop ook ter beschikking voor andere geïnteresseerden tijdens mijn lezingen over dit project. De opbrengsten van DVD en CD-verkoop zouden we schenken aan een culturele projecten in Bhutan, te beginnen bij de Kilu Music School, een muziekschool voor jonge kinderen. De schenking van voor Bhutan dure muziekinstrumenten en het betalen van een muziekleraar uit Japan heeft vervolgens geleid tot een veelheid aan mooie vervolgprojecten op cultureel gebied tussen muzikanten uit Bhutan en Nederland.
Zo ziet een bos in Bhutan eruit, waar 60% van het land met oorspronkelijk bos is bedekt. Op weg naar Tiger’s Nest
Halverwege de steile klim naar Tiger’s Nest even uitrusten, in de verte is het klooster al te zien
De pittige klim wordt uiteindelijk beloond met een prachtig uitzicht op het imposante klooster
De muzikale spirituele klim naar Tiger’s Nest kun je hier beluisteren.
Bhutan Film Festival
Op het Nationaal Filmfestival in Thimphu, waar de film “Road to Bhutan” werd gepresenteerd waren mijn vrouw en ik eregast. We moesten dus gepast gekleed ten tonele verschijnen, niet mijn sterkste kant. Daarvoor zorgden de Koninklijke Zangeressen vol overgave. Zo liep ik geloof ik in de kho van de vader van de Minister van Geluk, dat moet een forse man geweest zijn in elk geval. In een regeringsauto werden we door de “attorney general”, met de zegen van de boeddhistische Meester Jangtrul Rinpoche, naar de rode loper vervoerd. Tussen allemaal populaire filmsterren en zangeressen, waaronder de Koninklijke Zangeressen Lhamo Dukpa en Namkha Lhamo, betraden we het feestelijk versierde gebouw en kregen we betelnoten geserveerd naast de cola. Ik moest terugdenken aan mijn jeugd, aan de kauwgomplaatjes met geliefde filmsterren als Natalie Wood, Brigitte Bardot, Kim Novak en Gina Lolobrigida, waar ik als kleine jongen van droomde. Ik heb natuurlijk nooit gedacht dat ik ooit in mijn leven over die rode loper zou schrijden, op mijn gympies overigens, mijn maat nette schoenen hadden ze niet in Bhutan….
Arnold en Louwke gereed voor de prijsuitreiking op het filmfestival
De Prado van de “Attorney General” van Bhutan
We nemen als eerste plaats op de gereserveerde plekken, buurman Willem en Laura mochten ook mee op uitnodiging van de grote filmster en Koninklijke Zangeres Namkha Lhamo
Huiswerk: handtekeningen zetten en geluk wensen op de DVD, daarna tijd voor “selfies”
Buurman Popko regelt voor het gehele project “Road to Bhutan” het CO2-neutraal certificaat. Het nieuwe bos wordt aangeplant in het Amazone-gebied van Bolivia. Hij runt daar een groot project (ArBolivia) als CEO Sicirec
Bhutan-concert in Nederland
In november komt Druk Yul naar Nederland voor een eenmalig concert in Groningen met de Koninklijke Zangeressen, liefhebbers zal ik “welkom” (Sawadee) heten. Een echt Bhutan-concert in Nederland beluisteren bespaart veel tijd, kan ik verzekeren. De “Road to Bhutan” kostte ons 55 dagen ploeteren door Turkije, Iran, Baluchistan, Pakistan en India. Je moet er soms wat voor over hebben.
- Biodiversiteit op Madagaskar - 24 mei 2018
- Dwars door Pakistan - 21 april 2017
- Van Dubai naar Jemen - 23 maart 2017
Astrid Wevers zegt:
Wat fantastisch dat je op deze site jouw wereldverhalen schrijft. Met veel plezier je eerst verhaal gelezen!
Groeten van Astrid
Job de Lange zegt:
Prachtig verhaal Arnold! Smaakt naar meer!
Zou het concert van Druk Yul graag bij willen wonen, maar omdat dat niet gaat kijk ik erg uit naar hun CD…….
groeten van Job