Spitsbergen (Svalbard)
Spitsbergen, door de Noren officieel aangeduid als Svalbard, is in vele opzichten een unieke bestemming. Het ‘land van de koude kusten’ is de noordelijkste bewoonde plek ter wereld, op ongeveer een uur vliegen van Tromsø. Toch is Spitsbergen geen bestemming voor massatoerisme. Daarvoor is het te bijzonder. Wegen zijn er nauwelijks en de toegankelijkheid van plaatsen is beperkt. In grote delen van het jaar ben je toegewezen op een sneeuwscooter als enige manier van transport. Echte steden kent Spitsbergen niet. Longyearbyen, de enige plaats waar op gevlogen kan worden, is dé bezoekersplek. Daarnaast zijn er wat kleinere vestigingen van mensen, waaronder het Russische Pyramiden en Barentsburg en het onderzoekcentrum Ny-Alesund.
Maar wat dit deel van Noorwegen vooral zo aantrekkelijk maakt, is het magische landschap, de middernachtzon, het noorderlicht en de vele buitenactiviteiten die er mogelijk zijn. Een bezoek aan Spitsbergen is in veel opzichten een onvergetelijke belevenis; de stilte, de wereld van sneeuw en het ijs met permafrost bepalen hier alles. Het aantal plaatsen om te bezoeken is beperkt en vrij rondlopen is niet toegestaan vanwege het gevaar van ijsberen. Zelfstandig rondreizen is niet of nauwelijks mogelijk. Je mag niet vrij de natuur in, je kunt zelf geen rondtochten maken en je kunt niet zo maar van A naar B rijden door gebrek aan wegen. Toch is er veel te beleven op Spitsbergen, maar dan op een heel andere manier.
Poolervaring
Spitsbergen ligt ruim 500 kilometer verwijderd van het noordelijkste puntje van Noorwegen. Het noorden ligt minder dan 9 breedtegraden verwijderd van de Noordpool! Op veel plaatsen waan je je daar ook door de grote massa’s sneeuw en ijs. Afhankelijk van het seizoen en de weersomstandigheden kan de zee rond Spitsbergen vol liggen met pakijs. Op andere plaatsen is het juist weer verrassend groen. In de korte zomers zijn de toendra’s groen en bloeien de mooiste bergbloemen.
Indrukwekkende landschappen
Spitsbergen is ongeveer twee keer zo groot als Nederland. De omgeving bestaat bijna volledig uit ongerepte natuur en meer dan de helft uit gletsjers. Sneeuw, ijs en rotsen bepalen vooral het landschap. Grote hoeveelheden sneeuw en ijs domineren het landschap van deze eilandengroep. Omvangrijke gletsjers en sneeuwvlakten maken grote delen van de eilanden ontoegankelijk.
De kenmerkende spitse bergen, waaraan het gebied zijn oorspronkelijke benaming door Willem Barentsz te danken heeft, liggen vooral in het westen van Spitsbergen. Meer oostelijk doemen de vlakkere bergen op, ook wel aangeduid als tafelbergen. Fjorden zijn er op Spitsbergen in alle soorten en maten.
Duurzaamheid
Het is een van de laatste plekken in Europa waar plant en dier zich ongestoord kunnen ontwikkelen. Scandinavië geldt al als een van de best beschermde natuurgebieden van Europa, maar Spitsbergen is met zijn geïsoleerde ligging ver buiten de bewoonde wereld en onder Arctische invloeden wel een van de best bewaarde plekken op aarde met minimale menselijke invloeden. Bovendien staat het al lang onder bescherming van de Noorse overheid. Momenteel zijn er 29 beschermde natuurgebieden en is bijna twee derde van de oppervlakte van Spitsbergen beschermd gebied.
Een natuur van uitersten
Wie na een vlucht of boottocht voet aan land zet, merkt het direct: hier is de wereld echt anders. De leegte en afwezigheid van mensen. Sneeuw en ijs bepalen hier de wereld, maar verrassend genoeg is het in de zomer juist opvallend groen. In juli bloeien veel planten explosief.
Voor natuurliefhebbers is vooral het vogelleven interessant. In het water kom je ijsberen, zeehonden, walrussen, beluga’s en de zeldzame Groenlandse walvis tegen. Door het gebrek aan voedsel is het aantal zoogdieren op het land beperkt. Op diverse plaatsen leven rendieren en ook de poolvos is op Spitsbergen een vertrouwde verschijning.
Longyearbyen
Spitsbergen is het grootste eiland van de archipel, ongeveer net zo groot als Nederland. Toeristisch gezien vormt het hoofdeiland ook het centrale deel van Spitsbergen. Voor de meeste toeristen is Longyearbyen de eerste kennismaking met Spitsbergen; vliegtuigen landen er en cruiseschepen komen hier binnen. Longyearbyen is ook de enige echte ‘stad’ met zo’n 2.000 mensen. De meeste inwoners zijn seizoenswerkers die er alleen maar gedurende de zomermaanden wonen. Het merendeel van de bewoners zijn studenten, onderzoekers en natuurlijk de mensen die in winkels, restaurants, hotels en toerisme werken. Spitsbergen is een van die weinige plekken waar geen sprake is van een bevolking die zich generaties lang gevestigd heeft. Alleen wie hier werkt, vestigt zich hier voor een langere periode.
Funfact: De bevolking van Spitsbergen bestaat voor 72% uit Noren, 16% Russen en de derde groep zijn de… Thaien!
Hoogtepunten van Longyearbyen zijn het kleinste postkantoor ter wereld, de Svalbard kirke en het Svalbard Museum. Longyearbyen kent één echte hoofdstraat, de Hilmar Rekstens vei. Alles wat je nodig hebt is hier te krijgen. Het is een overzichtelijke plaats. Een paar straten met houten huizen vormen de opbouw van de stad. De straten lopen allemaal recht en zijn gebouwd tussen de berghellingen. Longyearbyen mag dan niet groot zijn, toch is er een goede variatie aan overnachtingsmogelijkheden en cafe’s en restaurants. Het is de uitvalsbasis voor alle mogelijke excursies.
- Nieuwe fietsroute van Nantes naar de Mont Saint-Michel - 27 februari 2024
- Op zomervakantie in IJsland: een roadtrip langs alle hoogtepunten! - 15 februari 2024
- Bezoek deze zomer het ongerepte Noord-IJsland - 27 januari 2024