Laos

Ingeklemd door het veel rijkere (dertig maal) buurland Thailand en het veel dichter bevolkte (tien maal) buurland Vietnam handhaaft Laos zijn eigen karakter. De lichtheid van de Thai en de ijverigheid van de Vietnamezen ontbreken in dit land dat al eeuwen achter de geschiedenis aan lijkt te lopen.

In de vroege geschiedenis was Laos een vazalstaat of onderdeel van Thaise en Cambodjaanse rijken. In de 16e eeuw werd het land echt onafhankelijk en kwam de hoofdstad Luang Prabang tot bloei. Maar de westerlingen lagen al op de loer.

Het was een Nederlander, de handelaar van Wuysthof die al in 1641 vanuit Phnom Pen de Mekong op trok richting Laos. Zoals op veel plaatsen in Azië waar Europeanen in de 18e en 19e eeuw hun entree maakten, waren het ook hier de missionarissen die de voorhoede vormden en er al eeuwen eerder geweest. Pater de Cruz verkende het gebied al in 1555 en hij werd gevolgd door handelaren, ontdekkingsreizigers en botanici. Overheden kwamen er pas veel later aan te pas.

De Fransen

Na de Eerste Chinese Opiumoorlog nam de belofte van handel met China toe én de Franse militairen onder Louis Napoleon hunkerden naar een kans de successen van de Britten in het koloniseren van delen van Azië te evenaren. De tijd was rijp voor de verovering van Vietnam en het consolideren en uitbreiden van de Franse zeggenschap tot in Cambodja en later Laos. Imperialistische rivaliteit met de Britten, een streven naar grandeur, de noodzaak om als natie te overleven door te expanderen was het credo van vooral de Franse marineofficieren.

Frans Indochina werd geboren en na onderhandelingen met de Thai en de Britten kwam de gehele Mekong tot aan de Chinese grens in Franse handen. En de droom van een bloeiende handel met China gebruikmakend van de Mekong stak steeds sterker de kop op. Een droom die overigens nooit bewaarheid werd. En Laos bleef een beetje een stiefkind in het Franse Indochina, waar de nadruk toch sterk op Vietnam lag.

De rol van de Fransen

De Fransen in Laos uitgebeeld op een propagandistisch schilderij

De komst van het communisme

Na de Tweede Wereldoorlog en de Japanse bezetting wilde de Laotianen onafhankelijk worden. De Fransen lieten dat aanvankelijk niet toe, maar na veel onderhandelingen werd Laos, geheel volgens de tijdgeest, in 1954 onafhankelijk. Een lange tijd van strubbelingen tussen Communisten en de gevestigde machten volgde, afgewisseld door een door de Amerikanen gesteund generaalsregime gedurende de Vietnamoorlog (1964 – 1973). In 1974 namen de Communisten, geholpen door de Vietnamezen de macht over en ontstond een land dat onder de slogans tot stilstand kwam.

Parlementsgebouw Laos

Het parlementsgebouw, met grote betonvlakte voor parades

Castro in Laos

Communisten onder elkaar

Werden de teugels in Vietnam in het begin van de 90’er jaren al gevierd, in Laos stond de tijd bijna stil. Vientiane, in die tijd nog bijna autoloos en vol vervallen Franse villa’s en andere vergane glorie moet wel de meest provinciale hoofdstad van de wereld zijn geweest. Pas nadat de eerste Friendship Bridge tussen Nong Khai in Thailand en Vientiane in Laos was geopend begonnen investeringen los te komen en werd Vientiane drukker. Door de ongereguleerde (beton) bouw en het in autowegen veranderen van groene boulevards is het er echter niet sfeervoller op geworden.

Het Boeddhisme

In Laos wordt evenals in Thailand het Theravada Boeddhisme gepraktiseerd. Deze religie werd geïntroduceerd vanuit het koninkrijk Nan-choa, een etnisch Thais koninkrijk maar gelegen in China. In Laos is het boeddhisme, vooral op het platteland, sterk vermengd met Animisme en het geloof in de geesten van de voorouders. In tegenstelling tot de communisten in China vond de Pathet Lao een interpretatie van de leer van Boeddha die paste bij de klassenstrijd en de revolutie. Maar toen de communisten monniken wilden inzetten voor politieke indoctrinatie ontstonden conflicten en vluchtten veel monniken naar Thailand. En hoewel er een zekere liberalisatie heeft plaatsgevonden oefent de partij nog steeds controle uit over de religieuze gemeenschap.

Monniken Laos

Monniken bij het ochtendritueel

De meeste Laotianen zijn zeer religieus. Alle mannen zijn een periode van hun leven monnik. Iedere ochtend rond zonsopgang kun je lange rijen monniken hun kloosters zien verlaten om gevoed te worden door de gelovigen. Iets dat in Luang Prabang helaas is uitgegroeid tot een massaal door opdringerige Chinezen bezocht schouwspel.

Het kroonjuweel: Luang Prabang

In het noorden ontwikkelde de voormalige hoofdstad Luang Prabang zich tot de toeristenstad bij uitstek. In 1995 gezegend met de status van Unesco werelderfgoed werd de complete historische binnenstad gerenoveerd en soms zelfs herbouwd en kregen zo’n beetje alle panden een toeristische bestemming. Maar door de unieke Frans-Laotiaanse architectuur en de fraaie tempels blijft de stad een mooie bestemming. Je kunt ook een beetje zien wat er gebeurt met het land als meer welvaart komt. De jeugd heeft duidelijk de leiding genomen en regelt alles met hun smartphones, tablets en laptops. Het communisme lijkt hier ver weg.

Wat Xieng Thong Laos

Wat Xieng Thong

De Mekong

De Mekong is de levensader van Laos. De drie koninkrijken (Champassak, Vientiane en Luang Prabang) die in de geschiedenis hebben bestaan, liggen aan deze rivier en ze vormt voor een belangrijk deel de westgrens van het land. En zoals eerder vermeld was ze de oorzaak van de Franse belangstelling.

Francis Garnier, een jonge marineofficier die tot prefect van Cholon benoemd was schreef een stroom brieven en rapporten over de noodzaak van een expeditie stroomopwaarts over de Mekong. In 1865 gaf de minister van koloniën toestemming voor zo’n onderneming. Op 5 juni 1866 verliet de expeditie Saigon. Met voldoende goud en geld, 500 kilo gedroogd etenswaren, 300 kilo meel en -het was tenslotte een Franse expeditie- meer dan 700 liter wijn naast nog 300 liter brandewijn. Ze kwamen tot de plaats Sambor, even boven Kratie, waarna serieuze watervallen rond het eiland Don Khon de voortgang ernstig beletten. Boten werden vanaf de oever door de watervallen getrokken en de bagage over land gedragen. De expeditie vervolgde zijn pad over en langs de Mekong en zou uiteindelijk China bereiken na heel veel ontberingen.

Khone Falls bij Si Phan Don

Khone Falls bij Si Phan Don

Maar een vaarweg was uitgesloten al legden de Fransen nog wel een spoorlijn aan over het eiland Don Khon om zo de watervallen daar te passeren. Je kunt de route ervan nog steeds volgen, een oude locomotief bewonderen en de spoorbrug passeren die Don Khon nog steeds met Don Det verbind.

In het ook aan de Mekong gelegen Champassak, iets meer naar het noorden vind je nog de resten van een belangrijk Khmer complex, in de stijl van Ankor Wat.

Party’s en Koreanen

Na Luang Prabang waarschijnlijk de belangrijkste toeristische attractie is Vang Vien. Dit stadje, gelegen tussen Vientiane en Luang Prabang was lange tijd het partycentrum van Laos. De attractie was eigenlijk in een binnenband de rivier afdrijven, maar het verblijf ging voor velen met zulke hoeveelheden drank en drugs gepaard dat er tientallen doden per jaar vielen. De regering greep in en sloot de bars langs de rivier. Tegenwoordig profileert Vang Vien zich als een buitensport plaats. Je kunt behalve tuben ook kanoën, quad rijden, mountainbiken, ultralight vliegen, ballonvaren en wandklimmen. Naast een publiek van jongere backpackers trekt dit ook veel Aziaten, vooral Chinezen en Koreanen, die in grote groepen reizen. De beroemde Blue Lagoon is vol met Koreanen die met helm en zwemvest na soms lang aarzelen al gillend een sprong van 1 meter in het water durven te maken.

Reizen door Laos

Laos is wat primitiever dan bijvoorbeeld Thailand. Niet eens zozeer de accommodaties, maar vooral het reizen. De staat van de wegen, de staat van de bussen en de staat van organisatie zijn daar debet aan. Maar het heeft ook meer van een avontuur. Zo kwam ik een keer om kwart over 8 op het busstation van Nong Khiaw voor de bus van 9 uur. Deze minibus (15 personen) was echter al vol. En vertrok om 8:30u. Dus kocht ik een kaartje voor de volgende bus, die van 11 uur. Die raakte snel uitverkocht en vertrok dus om 8:55u. Tot zover de dienstregeling. En zat ik een paar uur in een gedeelde taxi, waarvan de chauffeur steeds meldde wat het mij zou kosten als ik de resterende stoelen zou betalen, iets dat ik uiteindelijk maar deed. Hoe lang blijf je wachten voor een paar euro?

Behalve met de bus kun je Laos ook prima bereizen met een (gehuurde) motorfiets. Verzekerd ben je niet en eigenlijk mag het ook niet zonder rijbewijs, maar het is een mooi stukje avontuur. De stoffige wegen lenen zich er goed voor. Vanuit Tha Khaek kun je een mooie meerdaagse loop doen die in de flow van de Lonely Planet volgers zit en ook vanuit Pakse over het Bolaven plateau is een mooie rit.

Motor Laos

Met de motor op pad door Laos

Theo

Informatie

Lees Meer  

Artikelen

Lees Meer  

De smaak van ver: Luang Prabang stew

Over Laatste berichten TheoIk hou van reizen en fotograferen. Liefst lang en naar verre oorden, al ‘doe’ ik natuurlijk ook stedentrips. De mogelijkheid om mijn herinneringen te kunnen ondersteunen en delen zorgde ervoor dat fotografie een heel belangrijk element is geworden tijdens het reizen. Ik heb gemerkt dat ik er ook anders van ga kijken. En uit kijken en beleven volgen …

Lees verder  

Door Corona vast in je lege guesthouse

De toeristenindustrie ligt stil. In Nederland, maar ook elders. Ik sprak op afstand met de Brabander Sander Putmans die het enige guesthouse op het Laotiaanse Mekong-eiland Dom Som, runt, samen met zijn vrouw Tanoi die van dat eiland afkomstig is. Onlangs vierden ze nieuwjaar in Lockdown. Iets dat ons hopelijk bespaard blijft.

Lees verder  

Ontdek de highlights en lowlights van Laos

We geven je graag een opsomming van een aantal populaire must-see’s in Laos (de highlights) en wat minder bekende plekken (de lowlights) die ook zeker de moeite van het ontdekken waard zijn. We noemen bij highlights soms al wat vlakbij gelegen lowlights en hebben een lijstje lowlights die op zich een meerdaags bezoek waard zijn. Highlight #1 Luang Prabang Luang Prabang …

Lees verder