Sander, hoe was nieuwjaar in lockdown?
Nieuwjaar was dit jaar vreemd. Normaal zijn er veel grote feesten met podia, harde muziek, dansende en feestende mensen en heel veel bier. Nu was dat er niet. Er waren her en der kleine feestjes met familie maar het moest niet teveel opvallen. Harde muziek was bijna overal afwezig. Ook het hele tempelgebeuren was een stuk minder.
Heel erg jammer want Pi Mai (zoals het boeddhistische nieuwjaar hier wordt genoemd) is wel veruit het belangrijkste feest van het jaar. Een beetje zoals Carnaval in Noord-Brabant en Limburg met zeker zoveel bier en vooral ook (als er wat bier in de mensen zit) veel meer dans e.d.
Wanneer begonnen jullie te merken dat er iets aan de hand was?
We hielden de situatie in China al in de gaten en waren bevreesd dat het vanuit dat buurland naar hier zou komen. Dat was begin dit jaar. Later waren we er steeds meer van doordrongen dat het weleens fout kon gaan. Op 27 januari het eerste geval in Cambodja, het land dat we vanuit ons guesthouse kunnen zien (een heuvel in de verte). Begin maart werd het hier steeds meer onderwerp van gesprek met en tussen gasten en op 17 maart verliet de laatste gast ons.
Vlak daarvoor hadden we de knoop doorgehakt om te sluiten (nog voordat er vanuit de overheid restricties kwamen). De veiligheid van onze gasten, maar zeer zeker ook die van onszelf, onze familie en dorpsgenoten vonden we belangrijker dan misschien nog wat inkomsten met alle risico’s van dien. Als guesthouse kom je nu eenmaal in aanraking met mensen van over de hele wereld. Voor ons was 17 maart dus de dag dat we sloten en nu (begin mei) zijn we nog steeds dicht.
De meeste mensen hadden al moestuintjes
Hoe werkt de lockdown in Laos?
De lockdown in Laos houdt onder andere in dat mensen niet kunnen reizen zonder toestemming en dat restaurants, bars, scholen, etc. gesloten zijn.
De Laotiaanse overheid heeft al vrij snel maatregelen genomen in samenspraak met de WHO. Vluchten naar China werden vroegtijdig gestopt en de grens met China werd ook gesloten. Laos bleef lange tijd vrij van Corona. Op 24 maart (als het laatste land in Zuidoost-Azië) werd de eerste corona patiënt bevestigd en we vreesden voor een snelle verspreiding. Gelukkig is die tot nog toe uitgebleven en zijn er slechts 19 geregistreerde corona gevallen in het land. Sinds 12 april zijn er ook geen nieuwe geregistreerde gevallen meer bijgekomen.
Hoe gaan de dorpelingen op Don Som ermee om? Het is toch een wat geïsoleerde gemeenschap op het eiland
De dorpelingen gaan er erg ‘flexibel’ mee om, en de ernst lijkt ook niet duidelijk te zijn bij veel mensen. Er wordt wel over gesproken maar van paniek is geen sprake. De mensen zijn ook wel wat gewend natuurlijk. Regels en richtlijnen worden maar zeer beperkt aangehouden op kleine schaal maar de plaatsen die gesloten moeten zijn lijken wel te zijn gesloten. Er zijn geen huwelijken e.d. die anders in dit deel van het jaar wel normaal zijn (in het boeddhisme -de godsdienst van de meeste mensen hier in de streek- kun je slechts trouwen in een bepaalde tijd per jaar).
De markt op het vasteland is geopend en daar lijkt weinig anders te zijn dan anders. Wel dragen meer mensen dan normaal een mondmasker en is er een winkel die ‘afstand houden’ hanteert. Er zijn geen tekorten op de markt. Er zijn wel mensen ziek maar niet anders dan anders.
De markt van Ban Khinak
En hoe staat het met de gezondheidszorg in Laos?
De gezondheidszorg in Laos is helaas nog altijd op een erg laag niveau en daar is nog veel werk te verrichten. Dat baart ons wel zorgen maar is vooral ook een probleem voor alle andere gezondheidsproblemen die je hebt in een derdewereldland dat Laos nog steeds is. Dengue, malaria en andere gezondheidsgevaren liggen hier altijd op de loer natuurlijk.
Hoe redden jullie je?
De eerste dagen waren erg vreemd en ook wel wat beangstigend. Niet alleen op financieel vlak. We hebben van oktober 2019 tot en met begin maart gelukkig veel mensen (en heel veel werk) gehad en hadden een kleine buffer op kunnen bouwen. Omdat we ook hebben geïnvesteerd om ons guesthouse beter te maken en omdat we de Mekongoever met beton verstevigd hebben. Dat was nodig omdat er tijdens overstromingen in 2019 flink wat van de oevers was afgekalfd en de bungalows in gevaar kwamen. Nu is de reserve erg minimaal. De kosten in Laos zijn voor veel dingen vrij hoog (en een eiland maakt het transport lastiger en duurder) en de inkomsten zijn vrij laag.
De visvijver is gelukkig al een tijd geleden gegraven.
Daar klagen we niet over maar het is wel een constatering. Tanoi is lerares Engels en krijgt een heel bescheiden salaris van de overheid wat nu heel belangrijk is. We hebben ook meteen meer groentes geplant omdat Tanoi nu thuis is (scholen zijn gesloten door de lockdown) en we meer tijd hebben voor dat soort zaken. Er is ook wat vis in een visvijver, we hebben wat kippen met kuikens en 4 geiten. We zijn dus voor een (klein) deel ook zelfvoorzienend.
Meer groente
Hoe denk je dat deze situatie de toekomst zal veranderen?
Het is moeilijk te voorspellen, maar het heeft hier en in de omringende landen al meteen voor inkomstenverlies van velen gezorgd. Veel mensen die onder de armoedegrens leven of net daarboven balanceren zijn hun inkomsten kwijtgeraakt en zonder sociaal vangnet (behalve dan dat van familie, wat wel erg belangrijk is) raken mensen snel in de problemen. Heel erg triest en zoals altijd raakt het al snel de mensen die er al niet goed opstonden.
Toerisme zal wel weer op gang komen, maar het is afwachten in welke mate en in welke hoedanigheid. Ook is het afwachten hoe de vluchtprijzen zich ontwikkelen en of de visumsituatie gaat veranderen, en zo ja in welke richting. En het belangrijkste is natuurlijk de situatie van het virus zelf. Hoe gaat dit zich ontwikkelen? Komt er snel een vaccin of medicijn, of laat dat nog lang op zich wachten? En als het er komt, wordt het dan ook in arme landen voor iedereen beschikbaar?
Kookles in Don Som Riverside Guesthouse
We zien ook een kans dat het massatoerisme voor een deel zal verdwijnen en dat meer verantwoord toerisme in zwang komt. De afgelopen jaren hebben we met hard werken een goede naam opgebouwd en we zitten op een plaats waar massatoerisme ver weg is. We hebben wel goede hoop dat we weer mensen gaan krijgen die weg willen uit de drukte en even een paar dagen (of langer) niks willen doen. Mensen die willen genieten van het uitzicht op de Mekong of meer willen weten over Laotiaans eten (we hebben een laagdrempelige kookcursus met bezoek aan de markt) en de cultuur hier. We zijn daarom ook verder gegaan met verbeteren en ons guesthouse ziet er nu beter uit dan ooit. Nu nog gasten.
Wil je verder nog iets meegeven aan onze lezers?
We wensen iedereen een hele goede gezondheid toe en hopen dat het reizen in de toekomst weer op gang komt. Met wat planning, goed verstand en verantwoordelijkheidsbesef kom je letterlijk en figuurlijk een heel eind. Er zijn prachtige dingen op de wereld en die lopen niet weg. Er zijn ook veel minder fraaie dingen op de wereld en er zijn landen die het veel slechter hebben getroffen dan de rijke landen. Denk ook aan hen aub. Als je naar Laos komt, neem dan van te voren een kijkje op Travel2Laos en lees je in over het land. Dit land heeft echt heel veel moois te bieden en je kunt hier met een goede planning zeker 4 tot 6 weken hele mooie dingen zien, prachtige dingen beleven en vooral onthaasten, genieten en jezelf verrijken.
Houdoe en kop chai vanuit Laos,
Tanoi en Sander, eigenaars van het Don Som Riverside Guesthouse
Ik bezocht het eiland en hun guesthouse een paar jaar geleden. Zowel het bezoek als de reis erheen waren een mooie off-the-beaten track ervaring: Don Som: off the beaten track in Sipandon
- Beieren anders: Augsburg en Regensburg - 11 januari 2024
- Pyrénées-Orientales: Mountainbiken in de Albères - 5 oktober 2023
- De Carian Way: erfgoed in Turkije - 23 augustus 2023
Marijke zegt:
Mooi warm en herkenbaar verhaal.
Groeten vanaf ‘off the beaten track’ Brava, het kleinste bewoonde Kaapverdische Eiland
Theo zegt:
Jullie zitten op een heel ander eiland in een soortgelijke situatie zie ik. Leuke plek trouwens.
Ik hoop dat jullie het goed doorkomen. Veel sterkte. Theo
Pascal zegt:
Prachtig land is Laos waar ik afgelopen jaar 47 dagen lang was en waar ik nu normaal opnieuw zou geweest zijn deze tijd ware er geen coroana geweest , hart eraan verloren . Ook Don Som Island bezocht en 4 nachten verbleven bij Sander , topervaring en hopelijk kan ik terug begin maart .
Theo zegt:
Ja, het zou mooi zijn als we weer terugkunnen volgend jaar. Een plek voor herhaling.