Wat Phou, Khmer heritage in Champasak

Bassac was de naam van de plaats waar de Franse expeditie, die als doel had de loop en de bevaarbaarheid van de Mekong te verkennen, op 11 september 1866 aankwam. In hun verslag wordt de plaats en vooral de ligging aan de Mekong beschreven als zeer fraai en idyllisch. Een lintvormige bebouwing langs de oever van de rivier, met een groen eiland ervoor en een dramatisch oprijzende berg meer landinwaarts. De expeditieleden waren te gast bij de koning van Bassac, een koninkrijk dat ook wel Champasak genoemd werd. In die wat jaloersmakende tijd van slow travel verbleven ze er twee maanden. Al moet gezegd worden dat dit ook te maken had met het vergeefs wachten op reisdocumenten voor China. Had de expeditie in een eerder stadium de tijd genomen om de ruïnes van Angkor Wat te verkennen, hier wachtte een ander Khmer complex: Wat Phou.

Champasak in het heden

Bassac is nog slechts de naam van de rivier die niet ver van de nu Champasak genoemde stad in de Mekong stroomt. Het is lastig voor te stellen dat Champasak eens de hoofdstad van een koninkrijk was. Een stoffige weg met aan weerszijden grotendeels houten huizen vormt de hoofdstraat, uitkomend op een plein met wat, gezien het bijna geheel ontbreken van verkeer, wel de meeste nutteloze rotonde van het land moet zijn. Er zijn de nodige guesthouses, een paar restaurantjes die om negen uur sluiten en een handvol winkeltjes. Het wat slaperige dorpskarakter dat nog niet heel lang geleden ook Vientiane en Luang Prabang kenmerkte is hier nog volop aanwezig.

Champasak straatbeeld

Typisch straatbeeld in Champasak

Prins Boun Oum Na Champasak verloor in 1946 de soevereiniteit over het koninkrijk Champasak, maar bleef tot zijn dood zijn rituele taken als boeddhistisch monarch vervullen. Dit hield in dat hij riten verrichte om boze geesten te verjagen en, via een medium, met de geesten van zijn voorouders sprak.. Zijn woning, een elegant Franse landhuis is, hoewel niet echt goed onderhouden, nog steeds het meest monumentale pand in de stad. Maar voor een paleis is het al even bescheiden als Champasak dat is voor een (voormalig) hoofdstad.

Het landhuis van de prins

Het landhuis van de prins

De heilige berg

Wat Phou ligt tegen de berg Phou Khao aan. Er is bewijs gevonden dat er al in de 5e eeuw een tempel op deze locatie was, maar de huidige ruïnes dateren uit de 11e tot de 13e eeuw. Het unieke van deze tempel was dat water uit een natuurlijke bron werd geleid naar een Shiva lingam (gestileerd mannelijk geslachtsdeel). Omdat de berg achter het heiligdom ook een lingam-vormige top heeft werd deze beschouwd als de verblijfplaats van Shiva. Het water uit de bron is heilig, symboliseert de rivier de Ganges of de Oceaan. Dus eigenlijk van Shiva naar Shiva voor Shiva.

Wat Phou en Angkor

Wat Phou behoorde vanaf het begin van de 10e eeuw tot het Khmer Koninkrijk met als centrum Angkor, dat bijna geheel Thailand, Laos en Cambodja omvatte. De hoofdreligie was oorspronkelijk het Hindoeïsme, maar later bekeerden de Khmer zich tot het Theravada Boeddhisme (de stroming die in Zuidoost-Azië en Sri Lanka gevolgd wordt). Wat Phou werd vanaf dat moment gebruikt als boeddhistische tempel. En ook nu is het behalve een archeologische Word Heritage site ook een levende tempel, compleet met pelgrims en een groot festival met duizenden bezoekers dat ieder jaar in februari plaatsvindt. De Lingam is vervangen door beelden.

Wat Phou van bovenaf

Wat Phou van bovenaf

Wat Phou heeft, zoals de meeste Khmer tempels een oostelijke oriëntatie, in dit geval van de Mekong richting de berg. Vanaf de ingang passeer je eerst een groot waterreservoir waarna twee gebouwen volgen die wel het noord- en het zuidpaleis worden genoemd, al is eigenlijk niet geheel bekend waar ze toe dienden.

Een pad en korte trappen leiden naar twee terrassen, waar een beeld van een Dvarpala -wachter- te vinden is die wordt vereerd als Jayavarman II, de stichter van Wat Phou. Hier lopen de archeologie en de lokale folklore nogal uiteen. Het beeld is aangekleed en de voet bedekt met offeranden als bloemen en wierook.

De vereerde wachter

De vereerde wachter

Het heiligdom

Een langer pad en weer een terras leiden naar een lange trap die eindigt op een terras waarop het belangrijkste gebouw staat, het heiligdom, geflankeerd door een gebouwtje dat, zoals bij meer Khmer monumenten het geval is, bibliotheek genoemd wordt, ook al is in werkelijkheid niet bekend waar dit gebouw voor gediend heeft. Het heiligdom bevat metershoog Boeddhabeeld geflankeerd door een scala aan beelden van verschillende groottes en materialen, dat een beetje doet denken aan een congres van buitenaardse wezens. De ingang wordt geflankeerd door beelden van wachters en vrouwelijke Devas -godinnen-. Hoogtepunten zijn de reliëfs op de lateien, met prachtige voorstellingen van Hindoe sagen en goden. Achter deze gebouwen ligt de klif, waaruit het heilig water nog steeds stroomt en iets verderop zijn een in steen gehouwen olifant en een krokodil die mogelijk als altaar voor offeranden dienst heeft gedaan.

Het heiligdom van Wat Phu

Het heiligdom van Wat Phu

Wat Phou heeft natuurlijk niet het overweldigende van de ruïnes van Angkor, maar de stijl is toch wel herkenbaar en de ligging geeft deze tempel wel een unieke plaats. Dus bij een bezoek aan Laos hoort, voor de cultureel geïnteresseerde, toch wel een bezoek aan dat andere stukje UNESCO Heritage.

Boeddha voor de Khmer tempel

Boeddha voor de Khmer tempel

"<yoastmark

"<yoastmark

"<yoastmark

Boeddha's in een Hindu heiligdom

Boeddha’s in een Hindoe heiligdom

Een deel van de verzameling Boeddha's

Een deel van de verzameling Boeddha’s

Wil jij ook op reis naar Laos?

Check onze speciaal geselecteerde reizen naar Laos in de reisshop.

Theo

Vragen? Suggesties? Of jouw reishonger delen?

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Je mag alleen HTML tags en attributen gebruiken:

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>