Tekst en foto’s: Laurens Steijn, directeur van BirdingBreaks
Omgeving Longyearbyen
Voordat we met de expeditiecruise begonnen, hebben we een aantal dagen de omgeving van Longyearbyen verkend. Longyearbyen is de grootste nederzetting op Spitsbergen en is de vertrekplaats van de cruise. Maar ook de omgeving van het plaatsje is zeer de moeite waard. Met prachtig weer genoten we van schitterende vogels waaronder de Koningseider, Rosse Franjepoten, Grote Burgemeesters en de enige zangvogel van Spitsbergen: de sneeuwgors. Maar misschien wel de mooiste soort, en voor vele vogelaars een soort heilige graal, is de Ivoormeeuw. Een zeldzame spierwitte meeuw die alleen in het uiterste noorden voorkomt. Op Spitsbergen kom je deze meeuw zo af en toe tegen en deze vogel is werkelijk een genot om naar te kijken en te fotograferen. Zo ook deze dag. We vonden een prachtige Ivoormeeuw bij een van de hondenkennels.
Ivoormeeuw
Poolvos
All Aboard
Na een tweetal dagen op het eiland is het tijd om aan boord te gaan op de Ortelius, het schip dat ons de komende dagen door de wateren rondom Spitsbergen zal varen. De Ortelius vaart weg uit de haven en iedereen heeft zijn hut toegewezen gekregen. Als eerste worden we naar de bar geroepen en krijgen we een veiligheidsinstructie. Dat betekent reddingsvesten aan en vervolgens naar het bovendek voor een inspectie van de reddingsboten. Dan is er tijd voor een welkomstdrankje en kunnen we buiten staan om te kijken wat er zoal vliegt. In Isfjorden, de baai bij Longyearbyen, vliegen Papegaaiduikers, Noordse Stormvogels, Kleine Alken, Zwarte Zeekoeten en Dikbekzeekoeten.
We varen vervolgens Isfjorden uit en al snel wordt de eerste ‘blow’ gezien, ver weg maar duidelijk zichtbaar komt een enorme rug boven het water uit gevolgd door een klein vinnetje… Blauwe Vinvis! We zien er eerst een en later nog twee maal een groepje van minimaal drie. Wauw, wat een start! Vrijwel tegelijkertijd worden er nog enkele blows gezien en herkennen we ook Bultrug.
Aan boord van de M/V Ortelius
Papegaaiduiker in de Isfjorden
De volgende morgen worden we wakker na een heerlijke eerste nacht in onze cabin en kijken naar buiten: het sneeuwt! Best raar in juni. Maar eerst gaan we ontbijten in het restaurant waar een heerlijk een uitgebreid ontbijtbuffet voor ons klaar staat. Vanuit de walkie-talkie hoor ik iets gemeld worden over ijs… ik spurt naar het bovendek waar gemeld werd dat we langs de eerste grote ijsschotsen varen. Nog geen ijsbeer dus… Er vliegen veel Kleine Alken, Kortbekzeekoeten, Zwarte Zeekoeten en Drieteenmeeuwen, sommigen zitten fraai op een ijsblok. Erg gaaf om deze soorten hier tegen te komen! Het doel vandaag is om het pakijs te bereiken, dé plek voor ijsberen. Dit jaar is de grens van het pakijs al aardig ver noordelijk voor deze tijd van het jaar. Maar aan het eind van de ochtend zijn we al een behoorlijk eind op weg en worden de ijsschotsen steviger en groter. En dan wordt het ijs dermate dik dat we serieus naar ijsberen kunnen gaan speuren. We zien ook weer Ivoormeeuwen, wat blijft dat een schitterende soort!
Kortbekzeekoet
IJsberen spotten
Dan zie ik heel in de verte een klein gelig stipje in het witte ijs, het lijkt ook te bewegen….we staan met een man of 10 op het voordek en ik durf de call nog niet te maken, maar dan zie ik het echt bewegen en ook de karakteristieke loop, het is een IJSBEER!! Ik roep en in no-time staan alle passagiers op het voordek, te speuren naar een geel vlekje in de sneeuw. Sommigen hebben geen verrekijker wat het wel heel lastig maakt. Langzaam manoeuvreert het schip naar de beer maar deze blijft steeds op redelijke afstand. Maar de eerste -hoewel ver- is binnen!
De rest van de dag brengen we door in het pakijs en dat is ook waar we zullen overnachten, met de motor uit. De volgende ochtend ligt de Ortelius nog stil tussen de ijsschotsen. Stratuswolken beloven een stabiele weersituatie. Enkele Zwarte zeekoeten en Kortbekzeekoeten zwemmen in het open water, andere vertoeven liever op het ijs. Zoals ze daar staan lijken ze wat op pinguïns. Om 08:00 worden de motors weer gestart, en varen we verder in deze wereld bepaald door het water in zijn verschillende verschijningsvormen: vast (ijs), vloeibaar (water) en gas (in de lucht). Vanaf de boeg kun je het ijs horen kraken als de Ortelius er langzaam doorheen vaart. Rond 09h15 worden er twee ijsberen gevonden. De beren, een ouder wijfje en een vermoedelijk jonger mannetje, zagen er niet tegenop om in het ijsbeladen water te plonsen. Na een tijd verloren we hen uit het oog, maar niet veel later kregen we hen terug in onze verrekijkers. Toen volgde een zeer beklijvende ontmoeting: het mannetje kwam zelfs tot bij het schip! De ijsbeer komt dichter en dichterbij totdat hij op nog geen 5 meter van het schip staat! Hij kijkt ons één voor één aan, wat een magische ervaring! Ondertussen vliegen er ook enkele Ivoormeeuwen, een Middelste Jager en Grote Burgemeesters rond, op zoek naar een gemakkelijk hapje wat de ijsberen mogelijk achterlaten.
Na het diner volgde een andere grote verrassing: een Groenlandse walvis, vlakbij het schip! Deze soort is de meest zeldzame walvis, op de rand van de uitroeiing gebracht door de walvisjacht. Het is werkelijk een Arctische soort, geassocieerd aan het pakijs. Tijdens de winter verblijven ze aan de zuidelijke grens van het pakijs; wanneer het ijs zich terugtrekt in de zomer, volgen ze het naar het noorden en leven ze verspreid in het pakijs. Ze hebben geen rugvin, die kan alleen maar hinderlijk zijn voor dieren die door het ijs kunnen breken. Terwijl we ons verwonderden over dit merkwaardig dier, konden we her en der ringelrobben zien liggen op het ijs. Een Noordse stern cirkelde rond het schip, en enkele Ivoormeeuwen vlogen krijsend voorbij, als witte spoken in de lange pooldag.
We worden opnieuw wakker in het pakijs. De hele nacht hebben de motoren uitgestaan zodat we optimaal konden genieten van de stilte van de omgeving en de indrukwekkende ijsmassa’s om ons heen. We bevinden ons inmiddels boven de 81ste breedtegraad en speuren verder naar ijsberen. We varen dieper het pakijs in . Onze observatie gisteren, van twee beren vlak naast het schip, heeft onze drang naar meer beren alleen maar aangescherpt. Warm aangekleed en gewapend met verrekijkers en camera’s brengen de meesten van ons de komende uren door op de voorplecht onderwijl de horizon aandachtig scannend naar beren. In de middag zien we weer een ijsbeer, maar tijdens deze waarneming zag ik ook plotseling een Vorkstaartmeeuw vliegen! Een schaarse soort op Spitsbergen met slechts een handjevol broedvogels. De vogel vloog naar de achterkant van het schip en met de walkie-talkies kon ik gelukkig nog enkele BirdingBreaks deelnemers waarschuwen. De vogel was binnen enkele minuten helaas al weer gevlogen, maar wat was ‘ie mooi! En de setting kon niet beter eigenlijk.
Seven Islands
Aan het begin van de nacht klaarde het wat op zodat de Seven Islands zichtbaar waren terwijl we van het pakijs terug aan het varen waren richting Hinlopen Strait. Voor het eerst sinds dagen weer land in zicht! We hebben prachtige ijsberen gezien in het pakijs dus het is het tijd voor nieuwe smaken: één van de Seven Islands aan de noordkant van Spitsbergen. We maken ons dus op voor een volgend avontuur; Alkefjellet. Na een stevig ontbijt is het tijd om ons om warm te kleden voor een zodiac cruise. Alkefjellet is waarschijnlijk de meest spectaculaire vogelklif van Spitsbergen met verticale basaltrotsen die bevolkt worden door meer dan honderdduizend paar Kortbekzeekoeten. Buiten de Kortbekzeekoeten nestelen er ook Zwarte Zeekoeten, Drieteenmeeuwen en de alles overheersende Grote Burgemeesters. Als een van de toppredators onder de vogels vindt deze laatste het voedsel voor zijn jongen als het ware aan de voordeur vinden. De lucht ziet letterlijk zwart van de zwermen vogels en terwijl de kakofonie van geluiden de lucht vult is er tussen de paren onderling alsook tussen de verschillende soorten, een ruzie om de beste nestplaats. Het is echt heel spectaculair om met een zodiac midden in deze enorme kolonie te varen. En fotografiekansen te over want de vogels zitten soms maar enkele meters van je vandaan!
Fotografiekansen te over want de vogels zitten soms maar enkele meters van je vandaan
De middag werd besteed aan een flinke wandeling in Faksevågen. Naar eigen inzicht konden we deelnemen aan drie verschillende types wandeling, volgens ieders fysieke mogelijkheid. De meeste BirdingBreakers kozen voor de langere wandeling waarbij we getrakteerd werden op met werkelijk adembenemende uitzichten. En dat niet alleen: we zagen ook Alpensneeuwhoen, Rendier en natuurlijk Sneeuwgors en Paarse Strandloper.
In de dagen daarna maken we onze ronde rondom Spitsbergen af. We blijven genieten van de schitterende landschappen, de bijzondere vogels en spectaculaire walvissen. Spitsbergen is een prachtige plek met unieke vogels en zoogdieren. Deze reis hebben we heel wat van deze soorten mogen zien. Een ervaring om nooit te vergeten!
Ook in 2017 organiseert BirdingBreaks weer verschillende reizen naar Spitsbergen. Zoals de fotoreis op het land of de expeditiecruises, meerdere vertrekdata vanaf eind mei. Kijk voor meer informatie op de website www.birdingbreaks.nl.
- 5x waarom je naar Zuid-Finland wil deze zomer - 21 maart 2024
- 10 hoogtepunten van Ibiza per huurauto - 20 maart 2024
- Bikinitrends voor 2024 - 19 maart 2024
