De MS Rotterdam
Oog voor detail
In mijn hut vind ik een fles champagne en een tableau van chocola dat een oog voor detail verraadt. Ik ga meteen op verkenning uit nu de meeste ruimtes nog leeg en zonder publiek zijn. Dit is niet mijn eerste cruise, een tiental jaar terug voer ik op de Noordam langs de Turkse kust en Griekse eilanden. Misschien beeld ik het me in, maar het dikke verende tapijt, dat een beetje aanvoelt alsof je over een moslaag loopt, lijkt vertrouwd. Ik verken de dekken waar het entertainment plaatsvindt en herken wat van het DNA van cruiseschepen in het algemeen en van de Holland America Line in het bijzonder. Het ronde atrium met een spiralerend object, de zitjes langs de kant, het restaurant over twee verdiepingen aan de achterzijde, een casino met felle kleuren.
Atrium – Dek 1/2/3 Midscheeps -foto HAL
Main Dining Room – Foto HAL
Maar de Rotterdam is toch wel een stap vooruit qua styling. Op de Noordam waren meer koper- en goudkleuren, meer rood en meer bloemmotieven. De Rotterdam oogt Europeser; Italiaans design. En met meer gebogen lijnen die toch wel bijdragen aan het gevoel van stijl en elegantie, en erin slagen een zekere intimiteit in de enorme ruimtes te creëren.
Comfortabele zitjes
-2
Terug in mijn hut blijkt mijn reistas inmiddels bezorgd te zijn. Eenmalig je kleren in de kast hangen en vervolgens rondreizen zonder te hoeven in- en uitpakken. Het is een beetje hét cliché voordeel van een cruise, maar goed, daar hebben ze wel een punt. En zeker als je gewoon hassle-free met de trein kan aankomen. Een la voor schone sokken en een la voor vuile was en klaar.
Één keer je kleren ophangen
Het balkon van de stateroom
De afvaart
Als het tijd is om weg te varen begeef ik me naar het observatiedek helemaal bovenop het schip. Daar wordt pas duidelijk hoe groot de Rotterdam is. Als het schip keert om de boeg richting zee te krijgen kijken we neer op gebouwen langs de kade die piepklein lijken, ondanks dat ze acht verdiepingen tellen. En ja, een modern cruiseschip kan ‘gewoon’ op de plaats draaien of zijwaarts varen. Zelfs als het flink waait. En omdat het schip uit Amsterdam wegvaart, kun je nog een tijdje van bovenaf neerkijken op het voorbijglijdende landschap langs het Noordzee kanaal. In de openlucht vanaf het sky dek of comfortabel vanuit de explorations central lounge & café (ook wel het kraaiennest genoemd) op het observation deck.
Explorations central lounge en café / kraaienest
Holland America Line – dineren in stijl
De eerste avond eten we in het ‘gewone’ restaurant. Dit restaurant kun je bespreken, heeft twee zittingen en zit in het ‘all-inclusive gedeelte’ van de cruise. De kaart lijkt op het eerste gezicht wat beperkt, maar biedt een goede keus uit vis-vlees-vega in verschillende stijlen. En hij wisselt dagelijks, dus het is eigenlijk een ruime keuze aan dagmenu’s. En zo gewoon is dit restaurant ook niet, met gerechten van onder meer Jonnie Boer op de kaart. Je kunt in dit restaurant ook lunchen en ontbijten zonder te bespreken. De eggs Benedict zijn een aanrader voor het ontbijt..
Behalve dit restaurant is er ook een aantal wat meer upmarket eetgelegenheden. De tweede avond eten we in de ‘Pinnacle Grill’. Waar onder meer creaties van David Burke, een bekende Amerikaanse chef op het menu staan. David Burke maakt ook deel uit van de ‘Culinairy council’ van Holland America Line, net als Jonnie Boer trouwens. Eten nemen ze serieus bij de HAL, zoveel is duidelijk. De combinatie van Ossenhaas met kreeftknoedels is ronduit hemels. En gedurende de cruise krijg ik ook nog de kans kennis te maken met de ‘vis van de dag’ in Rudi’s Sel de Mer, de brasserie met klassieke Franse gerechten én met het saté proefmenu en mongoolse barbecue van lamskoteletten in Tamarind, het oosterse specialiteitenrestaurant. Alles op een hoog culinair niveau.
Pinnacle Grill: Ossenhaas met kreeftknoedels
Rudi’s: vis van de dag
Tamarind: Mongoolse barbecue lamskoteletten
Tamarind: Yuzu cheesecake
Hoewel deze restaurants, net als het Italiaanse specialiteitenrestaurant Canaletto en het à la carte sushi-restaurant Nami Sushi een meerprijs kennen zou ik zeker aanraden als je toch op cruise bent jezelf deze extra luxe niet te ontzeggen en minimaal één keer te gaan voor een buitengewone culinaire ervaring.
Holland America Line 150 jaar
Dit jaar viert de HAL het 150-jarige bestaan. Net als veel andere cruisemaatschappijen is ook Holland America Line (HAL) ontstaan als een rederij van passagiersschepen. Cruise en travel directeur Karlijn Verpalen vertelt in de het grote theater, de World Stage, geïllustreerd door historische beelden op enorme schermen rondom het podium het verhaal van de HAL. Het eerste schip, de Rotterdam 1 werd in 1872 in de vaart genomen en had naast een motor nog zeilen. Het schip vervoerde emigranten, op zoek naar een beter leven, naar new York. Dat was lang de core business van Holland America Line.
De eerste Rotterdam
Landverhuizers
Het succes van de HAL lag, aldus Karlijn, in de behandeling van mensen. Het vervoer in die tijd was vrij basic en oncomfortabel. De HAL koos ervoor de immigranten drie maaltijden per dag te serveren en als de kamers leeg waren deze schoon te maken. Doordat de passagiers zo gezonder bleven kwamen meer mensen door de medische keuring na aankomst op Ellis Island. En zo werd door mond op mond reclame steeds meer klandizie geworven. En waren de culinaire roots gelegd.
Steeds luxer
De vloot wordt uitgebreid en luxer. Het verhaal gaat verder over de art deco inrichting van de Nieuw Amsterdam 2, het in 1938 opgeleverde vlaggenschip. Het had een eersteklasrestaurant met een plafond bekleed met Marokkaans leer en pilaren bedekt met bladgoud. Eén van de zwembaden was met Delfts blauw betegeld. En er was een theater met airconditioning.
Nieuw Amsterdam II door Stephen Card
Maar al na 17 reizen brak de Tweede Wereldoorlog uit en werd het schip omgebouwd tot troepentransportschip. Gedurende de oorlog werden meer dan 350.000 soldaten vervoerd en legde het schip 530.000 zeemijl af. Het kostte na afloop van de oorlog 18 maanden om het schip in zijn oude luister te herstellen.
In 1958 werd de SS Rotterdam V door koningin Juliana gedoopt. Door de eeuwen heen hadden alle schepen van Holland America Line doopvrouwen, vaak leden van het koninklijk huis. Bij de bouw van dit schip was al rekening gehouden met het einde van de trans-Atlantische passagiersvaart. Zo werd het schip in 1961 en 1962 ingezet voor een cruise rond de wereld: ‘around the world in eighty days’. In 1968, toen het vliegverkeer de passagiersvaart geheel had verdrongen, werd het omgebouwd tot volledig cruiseschip. Tegenwoordig is het schip in gebruik als hotel.
De Rotterdam V – foto HAL
In de jaren die volgden, werden de schepen steeds luxer en de faciliteiten uitgebreider wat nu is uitgemond in de MS Rotterdam VII, het voorlopig hoogtepunt.
Wat er niet is
Wat op de schepen van de HAL wel ontbreekt zijn pretpark achtige faciliteiten als grote glijbanen, een kartbaan, klimmuren, lasergameruimtes en dat soort dingen, merkt Karlijn haast met enige trots op. De HAL hecht toch wel aan zijn nautische wortels, wat al begint met de kleur van de romp, het logo en het ontbreken van frivole schilderingen op het schip. Rust en luxe is de uitstraling, met name op de dekken twee en drie, waar de meeste faciliteiten zijn. Het is duidelijk geen feestschip.
Een varende art-gallery
Iets wat het verblijf op de ms Rotterdam veraangenaamt is de enorme collectie eigentijdse kunst die het schip siert. Van metershoge sculpturen, zoals harps, in het atrium tot fraaie miniaturen, collages, foto’s en sculpturen. In de drie trappenhuizen die het schip kent hangen op iedere tussenverdieping een aantal werken, steeds van één kunstenaar. Maar ook de gangen, openbare ruimtes en staterooms bevatten kunst. De totale waarde van de 2.645 kunstwerken wordt geschat op 4,1 miljoen dollar. De drie trappenhuizen hebben ieder een ander thema. Muziek, architectuur en zoölogie. Soms zijn de werken voornamelijk decoratief, maar veel vaker zijn het werken waar het loont even bij stil te staan. Zo zijn er portretten van overleden artiesten gemaakt van vinyl langspeelplaten en van casettetape. Fotomontages van dieren en knappe miniatuurtjes uitgesneden uit boeken.
Dus vergeet de liften en neem de trappen, dat helpt ook om de calorieën van het eten weg te werken.
Trappenhuis als Art Gallery
Cello door Yongsun Jang
Otter door Okuda San Miguel
vinyl Amy
Cassette Blondie
Knipselkunst door Betty Pepper
Bereneiland ?
Leven aan boord bij Holland America Line
Als ik een paar foto’s neem van architectuur die van figuratief naar abstract verloopt, word ik aangesproken door een man die vraagt of ik een foto van hem wil nemen zoals hij daar naast het raam in een zitje zijn krant zit te lezen. ‘Dit zijn de meest memorabele momenten van zo’n cruise. Lekker rustig de krant lezen met uitzicht op het water’. Hij heet Wim, is gepensioneerd, en gaat met zijn vrouw regelmatig op cruise. Voor hem is cruisen vooral genieten van de rust. De schepen van de Holland America line, met vrij veel wat intiemer zitjes lenen zich daar wel voor. Een andere kant van het spectrum van gasten wordt waarschijnlijk gevormd door mensen die worden aangetrokken tot het casino, dat de hele nacht open is. In deze moderne tijd een hal vol blinkende schermen met gelikte game-achtige graphics, hoewel ook roulette en blackjack tafels niet ontbreken.
Vegas aan boord
De meeste mensen zullen vooral de combinatie van rust, het eten, comfort, wellness, activiteiten als fitness en het vermaak in de vorm van tal van lezingen, presentaties, spellen en cursussen zoals wijnproeven, ikebana, bloemschikken en meer. Iedere dag is er een keurige folder met het programma van de volgende dag in je postbusje naast de deur van je hut. En natuurlijk is er ook een app.
Wal excursies in Schotland
En natuurlijk zijn er ook de wal excursies. Ik had een tripje naar Loch Ness en een kasteel met bewaarde historie uitgezocht voor de stop in Inverness. En een stadstour, met bezoek aan het Edinburg Castle.
Terwijl de bus Inverness uitrijdt, vertelt de gids over de gestegen prijzen van de ‘villa’s’. Buiten het centrum vind je weinig rijtjeshuizen, maar vooral vrijstaande (bescheiden) villa’s. Die waren ooit goedkoop, maar die tijd is ook hier geweest. Als we de stad verlaten, rijden we door boerenland vol ruwe bosjes met gele bloemen. Dit is ‘gorse’, in het Nederlands Gaspeldoorn, ooit geïntroduceerd als paardenvoer, maar het groeit nu overal… Her en der staan vrijstaande landhuizen zowel als kleine hutjes midden op het land. Hier wordt gerst, haver, aardappelen en koolraap verbouwd. En her en der grazen wat schapen. Voor 80 procent van de boeren hier is de landbouw of veeteelt niet hun hele inkomen, de prijs van de kleinschaligheid.
Urquhart Castle
Als we het meer van Loch Ness en de daar gelegen ruïne van Urquhart Castle naderen, horen we dat er in deze streek maar liefst 1.500 kastelen staan, waarvan de meeste nu ruïnes zijn. Ook het fotogeniek aan het meer gelegen kasteel behoort hiertoe. Het meer, dat zijn bekendheid ontleent aan de legende over het monster, is één van de meren in het Great Glen (het grote dal), ontstaan op een breuklijn tussen twee aardplaten. En naamgever voor heel veel whiskeymerken. Na de ruïne wordt het tijd voor een meer intact kasteel en we zetten koers naar Cawdor Castle.
Cawdor Castle
Omringd door landerijen en een aantal fraai aangelegde tuinen is Cawdor Castle een klassieke 15e-eeuwse woontoren, met ophaalbrug en een kasteel met latere landhuisachtige toevoegingen. Het is nog steeds bewoond door de familie. Binnen vind je authentiek ingerichte kamers en kunst van de late middeleeuwen tot de 20e eeuw. Alle generaties hebben iets toegevoegd. Een fraai stukje levende historie.
Cawdor Castle
Met ophaalbrug
Wandkleed vol details
Eeuwen historie in een levend huis
Wal excursie Edinburg
Een tweede wal excursie voert naar Edinburg en omvat het Edinburg Castle. Ontstaan als een fort dat op een heuvel de stad domineert heeft het heel wat veldslagen gezien. Qua vorstelijke luxe is het bescheiden gebleven omdat het sinds de 17e eeuw, waar een groot deel van de gebouwen uit stamt, geen koninklijk paleis was maar garnizoenskasteel. Ook nu is er de link met het leger, een deel is in gebruik als oorlogsmonument. Helaas was de zaal met de kroonjuwelen tijdens mijn bezoek gesloten.
Na een bezoek aan het paleis is een wandeling door de binnenstad een aanrader. En vergeet vooral niet één of meer (gratis) musea te bezoeken, zoals de Scottish National Gallery of het national Museum of Scotland.
Edinburg Castle
De levendige dekken
De dekken negen en tien zijn wat anders van sfeer dan de benedenste dekken. Daar vind je de zwembaden, en de Lido market, wat een beetje het concept van een food hal heeft. Er zijn buffetten met verschillende soorten voedsel; geen buffetten waar je zelf opschept, maar waar je eten afhaalt bij een soort kraampjes en opeet aan zitjes die langs de kant staan. De hele dag open, dus een constante all you can eat. Ik probeer van alles wat, lunches, tussendoortjes en diner en was toch wel verrast door de kwaliteit én door de vriendelijke lach van het personeel. Je vindt er ook de ‘dive in’ voor klassieke Amerikaanse hamburgers en hotdogs, de New York Deli & Pizza en de Gelato ijssalon, dat premium ijs en milkshakes tegen een meerprijs levert.
Lido Market cafetaria model
Ook aan zoetigheid geen gebrek
In de avond zijn andere dekken levendig. Op het tweede dek vind je de music walk. Met een pianoduo dat verzoeknummers speelt in de ‘Bilboard’, en even verderop in de B.B. King’s Blues Club een strakke band met Memphis soul en R&B. De Rolling Stone Rock Room is de plek voor non stop iconische klassieke rock hits. Met een biertje erbij mijn favoriete avondplek, ik kom er dagelijks even. Voor verschillende delen van de dag favoriete plekjes hebben, er een beetje vertrouwd mee raken en gewoontes opbouwen (zoals gin en tonic voor het diner) is één van de dingen dat het cruisen een leuke ervaring maakt, bedenk ik me na de afsluitende set op mijn laatste avond.
BB King’s Blues Club
Rolling Stone Rock Room
Voor info over HAL cruises: Holland America. Eerdere ervaringen op de ms Rotterdam: met Holland America Line naar Alaska.
- Beieren anders: Augsburg en Regensburg - 11 januari 2024
- Pyrénées-Orientales: Mountainbiken in de Albères - 5 oktober 2023
- De Carian Way: erfgoed in Turkije - 23 augustus 2023
