De Berliner Dom en Checkpoint Charlie
Ik start mijn weekend in Berlijn bij de Berliner Dom. Een stedentrip is nu eenmaal niet compleet zonder dat er ook een indrukwekkende kerk wordt bekeken. Maar als ik eenmaal bij de ingang van die Berliner Dom sta, blijkt het woord indrukwekkend de lading niet te dekken. Het is een overweldigende kermis van pracht en praal met een oogverblindende combinatie van zowel neobarok als renaissance invloeden. Dat was populair in die tijd en vooral bij het altaar en in de koepels zijn ze helemaal los gegaan.
Heel oud is de Dom niet, het huidige gebouw werd in 1894 gebouwd en tijdens de Tweede Wereldoorlog kreeg het ook met de nodige bombardementen te maken. Daar merk je alleen helemaal niets meer van, want het is volledig gerestaureerd.
Zo’n 50 foto’s verder besluit ik via de beroemde Unter den Linden en de Friedrichstrasse naar Checkpoint Charlie te lopen. Unter den Linden is daarbij het verlengde van de Berliner Dom: gevels vol grandeur, een brede boulevard waar ik me levendig voor kan stellen dat er een dikke eeuw geleden deftige dames in paardentrams reden. Er staat uiteraard ook een ruiterstandbeeld van de zoveelste koninklijke Frederik.
Eenmaal in de Friedrichstrasse – een ellenlange winkelstraat – vervaagt de sfeer van lang vervlogen tijden en maakt plaats voor steeds meer Oostblok invloeden. De gebouwen worden vierkanter en grijzer, langzaam maar zeker wordt duidelijk dat ik me in het oostelijke deel van de voormalige muur bevindt. Uiteindelijk is daar dan Checkpoint Charlie, een regelrechte ‘tourist trap’, maar waar ik toch een brok in mijn keel krijg als ik in de bijbehorende souvenirwinkel naar prijzige brokjes muur kijk en ‘What a Wonderful World’ van Louis Armstrong uit de luidsprekers hoor schallen.
Het altaar van de Berliner Dom
Checkpoint Charlie
Langs de diepste littekens
Tussen CheckPoint Charlie en Potsdamer Platz wentel ik me nog meer in de donkerste dagen van Duitsland bij resten van de Berlijnse Muur en het Topography of Terror Documentation Centre. Het is een indrukwekkende herinnering aan een periode die de Duitsers ongetwijfeld het liefste vergeten, maar wat ook een belangrijk deel van de erfenis van de jongere generaties hoort. Het is een angstaanjagende waarschuwing voor wat er allemaal kan gebeuren wanneer je als volk niet goed op je hoede bent en gedachteloos de verkeerde mensen volgt.
Hoe gruwelijk die tentoonstelling in de schaduw van de resten van die vreselijke muur ook is, ik vind het ook mooi. Er zijn nog altijd mensen in Berlijn die deze tijd mee hebben gemaakt en dan vergt het flink wat moed om zo’n confronterend monument in het centrum van de hoofdstad neer te zetten. Als een overduidelijk litteken dat je bewust niet verbergt.
Nog wat verderop is het uitgestrekte Holocaust Memorial, nog zo’n blijvende kras op de ziel van Duitsland. Het bestaat uit 2711 grijze betonblokken die in hoogte variëren waardoor het lijkt alsof er golven zijn. Dit staat symbool voor de gevoelens van desoriëntatie en isolement van de Joden tijdens het nazibewind.
Als laatste, in de schaduw van de Branderburger Tor, stuit ik op een rijtje witte kruizen aan het hek van de Tiergarden. Dit zijn kleine monumenten voor de mensen die stierven tijdens hun vlucht van Oost naar West Berlijn. Ze staan met hun naam, geboorte- en sterfdatum, een foto en een beschrijving van hun mislukte ontsnapping vermeld. Ieder verhaal is even hartverscheurend.
Die avond eet ik aan de gezellige Hackescher Markt een groot bord Käsespätzele en drink wat meer wijn dan normaal. Dat is wel nodig ook, want de tegenstellingen van de prachtige, pompeuze kant en de overblijfselen van de gruwelijke kant van deze stad gonzen nog volop na in mijn hoofd.
Charlottenburg en de East Side Gallery
Ik besluit de dag opnieuw met Berlijnse grandeur te beginnen en neem de U-Bahn naar Schloss Charlottenburg dat ten westen van het centrum ligt. Het is het grootste paleis van Berlijn en stamt uit de tijd van de Pruisische vorsten. Het was bedoeld als zomerhuis voor Sophie Charlotte, de vrouw van koning Frederik I, maar het werd steeds verder uitgebreid en uiteindelijk ontstond er een koninklijke residentie die sprekend op Versailles in Parijs lijkt. En dat zal vast niet toevallig zijn.
Het ene vertrek is nog mooier en uitbundiger dan het andere. Zo is er een kamer dat van onder tot boven met Chinees porselein is gevuld. Er zijn balzalen, schilderijen van iedere Frederik, echtgenotes, broers, zussen, ooms, tantes, vaders, moeders, neven, nichten en ga zo nog maar even door. Druk beschilderde plafonds met engeltjes, kroonluchters, Pruisische helmen en een enorme hoeveelheid tafelzilver. En dan is er nog de tuin.
De tuin is zo uitgestrekt dat het ook een openbaar park is en daar is nog een theehuis en het mausoleum te vinden. In dat mausoleum staat de tombe van Sophie Charlotte, de eerste koningin van Pruisen en naamgeefster van het paleis. Na urenlang geslenter langs enorme overvloed heb ik het wel gezien. Het is prachtig, maar vooral ook erg veel.
Ik eindig mijn dag bij de East Side Gallery. Dit is ook een flink restant van de Berlijnse Muur en hier hebben lokale graffiti artiesten een ware kunstgalerij van gemaakt. Dit stuk muur staat parallel aan de rivier de Spree en het is een aardige wandeling, want dit langste openbare kunstwerk ter wereld is maar liefst 1,3 kilometer lang.
Je snapt het al: ik heb vervolgens opnieuw wijn nodig om van deze nieuwe tegenstelling tussen een overdadig paleis en een muur die niet zo heel lang geleden talloze mensen hun vrijheid ontnam bij te komen.
De balzaal van Charlottenburg
De East Side Gallery
Tips voor Berlijn
Staat er bij jou ook een bezoek aan Berlijn op de planning? Dan is dit handig om te weten:
- In tegenstelling tot andere Europese hoofdsteden is Berlijn relatief goedkoop, vooral als het om eten en drinken gaat.
- Berlijn is goed te bereiken per trein. Lees hier het reisverslag van onze stedentrip naar Berlijn met de trein.
- Boek een hotel in de wijk Mitte, dan zijn veel belangrijke bezienswaardigheden op loopafstand.
- Als je van musea houdt is het verstandig om een Museum Pass aan te schaffen, dat scheelt namelijk veel geld.
- Als je al eerder in Belijn bent geweest en alle bekende bezienswaardigheden al hebt gezien is de gratis app Going Local Berlin een aanrader, het bevat 700 tips, rondleidingen en restaurantaanbevelingen die niet op de gebaande paden liggen.
- 5 tips voor het Tsjechische Reuzengebergte - 7 augustus 2023
- De grote tegenstellingen van Berlijn - 17 juli 2023
- 6 tips voor Toscane - 17 januari 2020
