Rapper Def P maakt met zijn vrouw Fenske een wereldreis per trein over het noordelijk halfrond. Zijn avonturen heeft hij opgeschreven in het boek Heen en Onweer en zijn deels op onze site te lezen. In dit deel ontdekt Def P Mongolië, waar hij een paar nachten verblijft in een gertent. Dit keer gaat het over weeskinderen, boogschieten en koeienschedels in Mongolië.
Boogschieten in Mongolië
Na het ontbijt zitten we samen met Lisette een beetje te relaxen voor onze gertenten. Ondertussen genieten we van het schitterende landschap om ons heen. In de middag gaan we met zijn drieën boogschieten. Een Mongoliër van het gerkamp heeft ons uitgelegd hoe we met een Mongoolse boog moeten omgaan. Daarna kunnen we naar hartenlust schieten op een houten stellage, waarin een koeienhuid is gespannen. Dat is best moeilijk en je hebt er een hoop kracht voor nodig.
Traditionele cultuur komt ook naar voren gedurende het Nadaam festival dat iedere zomer wordt gehouden bij de hoofdstad. Bekijk eens deze rondreis waarin je het Nadaam festival bezoekt.
De jongen die het voordoet, is ongeveer twee keer zo breed als ik en trekt de boog en het snoer dan ook moeiteloos twee keer zo ver uit elkaar. Geen wonder dat de eerste pijl die ik schiet, vanaf zijn afstand met een pisboogje de grond induikt. Als ik mijn afstand halveer, begint het er al iets minder lullig uit te zien en blijven mijn pijlen zelfs in de koeienhuid steken. De dames moeten nog een stuk dichterbij gaan staan en houden het boogschieten al gauw weer voor gezien. Het waait die dag ook behoorlijk en we staan daar precies in de stinkende rooklijn van een berg brandend vuilnis van ons eigen kamp.
Koeienschedels
Omdat we het wel gezellig hebben met zijn drieën, besluiten we om een lange hike door de bergen te maken. We verlaten al snel de gebaande paden en lopen zo een uur of vier achter elkaar, kriskras door de wilde natuur. Best vermoeiend, maar je krijgt tegelijkertijd ook weer een hoop energie van al het moois om je heen. We zien daar de meest grillige rotsformaties, wilde koeien en paarden, maar ook dode koeien die al half weggerot zijn. Dit is echt rauwe natuur zoals wij dat in Nederland al eeuwen niet meer kennen.
Ik vind daar zelfs compleet, witgebleekte koeienschedels zoals wij die alleen maar zien in stripverhalen en cowboyfilms. Ik had ze graag mee naar huis willen nemen, maar dat is helaas niet mogelijk. Verder zien we daar wilde stokstaartjes, een soort vreemde reuzenmarmotten, reusachtige haviken en hier en daar een gerkamp. Maar vooral veel ongerepte natuur. Ik vind het heerlijk om daar uit te waaien en alle drukte en viezigheid van de steden even achter ons te laten.
We geven haar een dikke stapel papiergeld, waar je in Nederland nog geen hamburgermenu van had kunnen kopen
Op de terugweg vinden we een klein winkeltje waarin een klein, oud vrouwtje werkt, die de deur op slot heeft. Als we aankloppen, doet ze aarzelend open. Ze lijkt het nogal vreemd te vinden om opeens drie van die rare, witte mensen in haar winkeltje te hebben. Als we zo’n beetje alle chocola kopen die ze op voorraad heeft, is het ijs snel gebroken. Geduldig pakt ze alle reepjes die we aanwijzen en tikt steeds een bedrag in op haar rekenmachine.
Met haar bibberige hand lijkt ze bijna willekeurig de kleine knopjes in te drukken, dus we zijn benieuwd naar het totaalbedrag. Als een makelaar die net een huis heeft verkocht, presenteert ze ons het eindbedrag en wij geven haar een dikke stapel papiergeld, waar je in Nederland nog geen hamburgermenu van had kunnen kopen. Naar verhouding heeft de oude vrouw waarschijnlijk hele goede zaken gedaan.
Weeskinderen
Als we even later bij ons tentenkamp aankomen, is de Nederlandse ploeg ook weer terug van hun groepswandeling. We gaan met zijn allen aan de lange tafel eten en het wordt weer spontaan een gezellige boel. Na de maaltijd is ons een show beloofd van Mongoolse weeskinderen uit de buurt, die gaan volksdansen in klederdracht. Normaal gesproken houden Fenske en ik helemaal niet van dit soort toeristische voorstellingen, maar hier zit echt een aangrijpend verhaal aan vast.
Twee gepensioneerde dames uit Nederland (het zal ook eens niet!) die hun hele leven hebben gewerkt, vonden dat ze nu maar eens echt iets nuttigs moesten doen met hun leven. Ze wisten dat er in Mongolië zeer veel weeskinderen rondliepen, waar niemand zich om bekommerde. Meestal zwerven die kinderen rond in groepjes. Ze leven van vuilnis en proberen de strenge winters te overleven door onder de grond tegen warme buizen aan te slapen. Dat is echt een schrijnend probleem hier. Daar heb ik van te voren al een heftige documentaire over gezien.
De dames vertellen ons dat ze in Ulaanbaatar een weeshuis hebben opgericht voor de meest ernstige gevallen. Ze legden ons ook uit hoeveel moeite het kost om de vaak geestelijk beschadigde kinderen een normaal leven te geven. Sommige kinderen zijn letterlijk als honden behandeld en lagen buiten aan de ketting, om af en toe wat klusjes te mogen opknappen voor hun ‘eigenaren.’
De twee dames hebben het voor elkaar gekregen om een stuk of twintig van deze kinderen een veilig heenkomen te bieden. Als één van de schoolvakken leren ze daar traditionele Mongoolse volksdansen. Het plan is om dit nu af en toe voor toeristen te doen, zodat ze er eventueel nog iets mee kunnen verdienen voor het weeshuis. Wij mogen hier nu het proefkonijn voor zijn.
Volksdansen
Voor de kinderen zelf is het duidelijk ook de eerste keer. Je kan zien dat ze allemaal bloedzenuwachtig en blij zijn als een kleuterklas op schoolreisje. Als ze even later voor ons beginnen te dansen, stralen hun gezichtjes van geluk. Wij klappen en juichen zo hard als we kunnen om de kinderen een goed gevoel te geven. En dat werkt uitstekend. De kinderen beginnen steeds enthousiaster te dansen en te zingen. Ik hoor dat de gammele stereo een draadbreuk heeft en er elk moment mee op kan houden. Dus ga ik maar op de grond zitten om de snoertjes bij elkaar te houden.
Ik ben blij om te zien dat er mensen bestaan die zoiets moois doen met hun oude dag
De kinderen hebben gelukkig niets in de gaten en dansen vrolijk verder. Normaal ben ik echt niet snel emotioneel, maar ik moet toegeven dat ik een brok in mijn keel krijg om een groep kleine kinderen, die al zo’n extreem zwaar leven achter de rug hebben, zo gelukkig te zien.
Na afloop krijgen ze een staande ovatie van alle toeristen uit het kamp en wordt er meteen een inzamelingsactie opgezet. De buit bestaat uit zakken vol met kleding die we zelf niet meer nodig hebben en een zooitje geld. Ik ben blij om te zien dat er mensen bestaan die zoiets moois doen met hun oude dag. Met een goed gevoel kruipen we die avond onze tent in voor een warme huwelijksnacht bij de kachel. Onze kachel doet het nu prima, dus we hoeven dit keer niet aan de pure wodka om de nacht door te komen.
Terug naar Ulaanbaatar
De volgende dag genieten we tijdens het ontbijt nog even van de omgeving van het natuurreservaat waarin we zitten. Daarna is het tijd voor een hobbelige busrit naar de hoofdstad. Als je hier door de stoffige buitenwijken de stad binnenrijdt, kun je pas goed zien hoe arm Mongolië is. Als je wat dichterbij het centrum komt, wordt alles een stuk schoner en netter. De mensen blijven hier echter wel autorijden alsof ze met een tractor over het land scheuren.
Stoplichten en zebrapaden lijken hier puur ter decoratie geplaatst
Ze zijn in Ulaanbaatar duidelijk nog niet gewend aan drukke verkeerssituaties. Vooral met oversteken kun je maar beter extra goed uitkijken. Stoplichten en zebrapaden lijken hier puur ter decoratie geplaatst, want waar ze nou eigenlijk echt voor dienen lijkt de bevolking een raadsel.
We moeten wel even acclimatiseren na de serene rust van de ongerepte natuur. Maar ook de stedelijke Mongoliërs komen vriendelijk en beleefd op ons over. Het vreemde is dat wij hier met ons blanke uiterlijk veel meer opvallen dan in Moskou, maar dat de mensen toch veel normaler op ons reageren. We worden hier amper aangestaard of nageroepen en de mensen die je wel aankijken of iets roepen, doen dat met een glimlach. Dan heb je in ieder geval nog het gevoel dat ze het goed bedoelen.
In tegenstelling tot Moskou voelen we ons hier welkom en op ons gemak. Onze hotelkamer is ook prima in orde. Na twee dagen als Mongoliër te hebben geleefd, is het heerlijk om weer een warme douche te kunnen nemen en de vuurstank uit ons haar te wassen.
Stinkend bij de monnik
Na wat zeer mooie plaatjes te hebben geschoten in een primitieve, maar zeer fotogenieke buitenwijk, besluiten we het centrum op te zoeken. Eén van de prachtige foto’s die Fenske daar maakt is die van een langslopende monnik in een rood gewaad. Ik sta net een paar meter verderop onbeschaamd wat gassen te lozen, terwijl Fenske de man met vriendelijke gebaren vraagt of hij even wil poseren voor de camera.
De monnik gebaart naar mij dat ik erbij moet komen staan, en ik vind het onbeleefd om te weigeren. Plechtig poseren we voor de camera. Precies als ik naast die monnik sta, ruik ik alsof er een beerput wordt opengetrokken. Elke keer als ik die foto terugzie moet ik lachen, omdat je gewoon ziet dat ik schuldig kijk, en de monnik alsof hij iets heel smerigs ruikt.
Het hart van Ulaanbaatar
We gaan op weg naar het centrum van Ulaanbaatar. Het wordt ons snel duidelijk dat vooral de rijkere Mongoliërs hier komen. De arme mensen proberen zich hier aan te passen door hun netste kleren aan te trekken, maar je pikt ze er toch zo tussenuit. Zoals in bijna elke Aziatische stad kun je ook hier duidelijk de grote contrasten zien tussen arm en rijk. Dat wordt mooi benadrukt bij een kunstexpositie die we bezoeken. Een Mongoolse kunstenaar heeft daar strakke schilderijen gemaakt van authentieke Mongoliërs in prachtige klederdracht. Maar als je goed kijkt, zie je dat alle patronen in hun kleding bestaan uit logo’s van dure westerse merken als Gucci en Louis Vuitton.
Het lijken bijna een soort boeddhistische collages. Ook de kunst van de andere Mongoolse kunstenaars is vrolijk en kleurrijk. Dit is weer een mooi contrast met de eerder besproken depressieve en sombere kunst van de Russen, die ik trouwens ook erg mooi vind.
Het eten en de bediening in de Mongoolse restaurants en bars is uitstekend. Veel beter dan we verwacht hebben. Nadat we alle bezienswaardigheden in het overzichtelijke centrum hebben bezocht, gaan we op een leuk, zonnig terras aan de drank. In het stugge en strenge Moskou hadden we weinig behoefte om aangeschoten over straat te lopen, maar hier voelen we onszelf zo op ons gemak, dat we besluiten om wat van het nachtleven te proeven. Buiten dat kunnen we eindelijk weer uitslapen in een écht comfortabel bed.
Goed om te zien dat ook hier hiphop een steentje kan bijdragen aan maatschappelijk bewustzijn
Nachtleven
Die avond bekijken we aardig wat verschillende barretjes van binnen, maar erg wild wordt het ’s nachts in Ulaanbaatar niet. Tenminste, niet waar wij zijn. Wat ik wel interessant vind, is om een paar videoclips te zien van Mongoolse hiphopgroepen op een tv-scherm dat aanstaat in een bar. Zo te zien gaat het over de vele weeskinderen in de arme gerkampen rond de stad. Dit sluit mooi aan bij onze bijzondere ervaring van de vorige avond. Goed om te zien dat ook hier hiphop een steentje kan bijdragen aan maatschappelijk bewustzijn.
Als we ‘s nachts naar ons hotel teruglopen, is het opvallend rustig in de stad. Het drukke verkeer van overdag is geheel afwezig. Wat me ook opvalt, is dat het alleen maar auto’s zijn. Geen motoren, fietsen of brommers. Terwijl je in een land als Vietnam juist weer het omgekeerde ziet. Als je daar oversteekt, zie je een horde van honderden ronkende brommers voor de streep. Net een dreigend wespennest. Klaar voor de start van een bizarre race zonder regels.
De andere helft van dit hoofdstuk is te lezen in het boek Heen en Onweer van Def P, waarin de avonturen van zijn wereldreis worden gekoppeld aan verhalen uit het leven van Def P. Behalve de landen en gebieden die hij aandoet tijdens zijn treinreis (Duitsland, Polen, Wit-Rusland, Rusland, Siberië, Mongolië, Tibet, China, Japan en Canada) bevat het boek ook bijzondere uitstapjes naar onder meer het Cuba van Fidel Castro, een Bosnië in puin, het Spanje van de toeristen, de achterbuurten in de VS begin jaren ’90 en de sloppenwijken van Zuid-Afrika.
- Boogschieten in Mongolië (Heen en Onweer deel 10) - 14 maart 2023
- Van China naar Japan: Shanghai – Tokio (Heen en Onweer deel 16) - 18 november 2022
- Luchtkastelen in Lhasa en wolkenkrabbers in Shanghai (Heen en Onweer deel 15) - 14 juni 2022
