Rapper Def P maakt met zijn vrouw Fenske een wereldreis per trein over het noordelijk halfrond. Zijn avonturen heeft hij opgeschreven in het boek Heen en Onweer en zijn deels op onze site te lezen. In dit deel komt Def P na een lange treinreis vanuit Moskou, met de Baikal Express aan bij het Baikalmeer.
Wisselvallig weer
Het Baikalmeer is het grootste zoetwatermeer ter wereld. Qua oppervlakte bijna net zo groot als Nederland en een diepte van anderhalve kilometer. Het meer is zo groot dat ik het vaak gebruik als een handig ijkpunt op de kaart van Azië. En nu zijn we er dan echt vlakbij. Hoewel: het is nog een uur met een busje vanaf het station, dus onze reis naar het meer zit er nog niet helemaal op. We hebben alles nu prima geregeld en het busje staat al klaar. Zeer relaxed en ook lekker om weer eventjes uit de trein te zijn.
Het is redelijk weer en de Siberische lucht voelt heerlijk fris aan. Het is qua verkeer ook nog erg rustig in de stad. Tijdens de rit stoppen we al snel ergens voor een ontbijtje en daarna kunnen we meteen al wat van Irkutsk zien. Een aparte stad met veel verweerde houten gebouwen, die de meest extreme temperaturen doorstaan. Zo horen we dat het de afgelopen week nog 27 graden was, en dat de temperatuur daarna plotseling weer omlaag dook naar nul graden.
Het weer kan dus erg wisselvallig zijn in deze periode, maar dat is nog niets bij de -40 graden die er ’s winters heerst. De wisselvalligheid merken we tijdens ons busritje al op. We vertrekken na het ontbijt met lichte regen en komen met droog weer aan bij het Baikalmeer, waarboven een onheilspellende wolkenpartij hangt. Een prachtig uitzicht. We stappen uit het busje en zien dat ons hotel een zeer stijlvol gebouw is, met een groot terras aan het meer. Dit belooft veel goeds!
Sneeuwbui
Even later lopen we ingecheckt en wel met onze tassen naar boven en treffen daar een mooie, ruime en stijlvolle kamer aan. Ik ben behoorlijk toe aan een douche en zie dat ze in de badkamer een douchecabine hebben gebouwd die er zo space uitziet dat het wel een decorstuk uit Startrek had kunnen zijn. Een soort ‘beam me up-cabine’, met allerlei vreemde knoppen en functies. Ironisch genoeg komt er slechts een klein, lauw straaltje uit het hightech apparaat. Maar na zo’n lange treinreis voelt het toch heerlijk om me even goed schoon te wassen.
De Russen die we tot nu toe zijn tegengekomen in Siberië, zijn stuk voor stuk veel relaxter en vriendelijker dan die norse brompotten in Moskou
Nadat Fenske en ik ons allebei gewassen hebben, voelen we ons flink opgeknapt en willen we meteen een wandeling langs het Baikalmeer maken. Het weer is inmiddels helemaal omgeslagen. De dreigende donkere lucht blijkt een nogal heftige sneeuwbui aan te kondigen die nu voluit is losgebarsten. Het lijkt ons beter om ons eerst wat moed in te drinken in het restaurant beneden. Ook het restaurant ziet er chic uit, en we zijn zelfs aangenaam verrast door de leuke bediening.
De Russen die we tot nu toe zijn tegengekomen in Siberië, zijn stuk voor stuk veel relaxter en vriendelijker dan die norse brompotten in Moskou. Ze hebben hier ook goede koffie en heerlijke taartjes, dus we vermaken ons er wel een poos. Maar de sneeuwbui wil maar niet stoppen en de drang om naar buiten te gaan wordt steeds groter. We besluiten het er op te wagen.
Van sneeuw naar zonnig
Het is buiten erg koud en nat. De sneeuwwolken zijn zo dik dat het gigantische Baikalmeer nog amper te zien is. Al gauw ligt er een flinke laag sneeuw op onze kragen en hebben we nog maar weinig gezien. Precies zo had ik me Siberië altijd al voorgesteld. Ik vind het ergens ook wel mooi. We besluiten het op onze hotelkamer maar gezellig te maken. Gelukkig blijft het weer de hele dag zo veranderlijk, want aan het einde van de dag is het opeens weer erg aangenaam buiten en kunnen we nog net een schitterende zonsondergang meemaken aan het meer.
Snel opnieuw naar buiten dus, om nog even rond te lopen en van de prachtige omgeving te genieten. Onze camera komt weer goed van pas, want het licht is fantastisch. We zien Siberië nu in haar volle glorie en dat maakt indruk. We zijn zeer blij met dit moment, omdat we hier maar voor één nachtje zijn. Nu hebben we op de valreep toch nog een duidelijke indruk van deze bijzondere omgeving gekregen.
Omoel eten
Deze avond eten we allebei een omoel. Een bijzondere zoetwatervis die alleen maar in het Baikalmeer voorkomt. Het is hier een plaatselijke delicatesse en er wordt flink in gehandeld. Vooral in gerookte vorm kom je de vis op veel plekken tegen. Er wordt vaak gezegd dat als je bij het Baikalmeer bent, je zeker zo’n visje moet proberen, want de kans dat je dit visje ergens anders vers kunt eten is klein.
Zelfs de cd van Jennifer Lopez die daar de hele dag op repeat staat, kan de pret niet drukken
Ik vind het dan ook een bijzonder moment om dit visje te eten bij de ondergaande zon, en met uitzicht op het Baikalmeer. Zelfs de cd van Jennifer Lopez die daar de hele dag op repeat staat, kan de pret niet drukken. De bedrijfsleidster, die er bijloopt alsof ze een kamertje verderop een pornofilm aan het opnemen is, kan er blijkbaar geen genoeg van krijgen. Het verbaast me dat de Russische mode van hele korte rokjes en hele hoge hakken zelfs in een ijskoude streek als Siberië nog populair is. Maar er zijn ergere dingen.
Maar terug naar de vis. Ik moet namelijk wel toegeven dat het moment specialer is dan de smaak van het beestje. Het is best lekker, maar het had net zo goed een lekkerbekje kunnen zijn. Later verneem ik dat zo’n tachtig procent van alle beestjes in het Baikalmeer uitsluitend daar voorkomen. Ze hebben er zelfs een eigen zeehondensoort, eigenlijk een ‘meerhondensoort’ dus. Een zoetwaterbeest dat zich daar ooit heeft ontwikkeld en volstrekt uniek is. Gezien de ligging van het meer vind ik dat echt een ongelofelijk verhaal.
Herkend worden in Siberië
Als het ’s avonds donker is, blijkt dat er in de hele buurt eigenlijk bitter weinig te beleven is. Tijd om te relaxen dus. Dat is ook geen overbodige luxe, want zo’n lange reis maakt je erg moe en de volgende dag hebben we alweer vroege plannen.
Zelfs in dit verre deel van Rusland word ik trouwens nog herkend door een paar Nederlanders. Ik voel me totaal geen BN’er en gedraag me ook zeker niet zo. Maar soms word je door dit soort dingen toch weer even met je neus op de feiten gedrukt. Vakantie of niet. Mijn twintig jaren met de Osdorp Posse hebben hun sporen nagelaten.
Op een bepaalde manier raak je snel gewend aan het lawaai van de trein en zeker aan het constante schommelen
Deze nacht liggen we eindelijk weer gezellig samen in een comfortabel tweepersoonsbed. Vreemd genoeg kan ik toch niet slapen. Op een bepaalde manier raak je snel gewend aan het lawaai van de trein. En zeker aan het constante schommelen, dat werkt als een wieg. Vannacht is het dus opeens weer zo donker en stil dat ik er wakker van lig. Ik ben aardig gaar bij het opstaan, maar dat wordt gelukkig weer snel goedgemaakt door een overheerlijk ontbijt in het restaurant beneden, waar nog steeds Jennifer Lopez op repeat staat.
Meteen na het eten gaan we naar een openluchtmuseum, waar je allerlei houten architectuur uit de geschiedenis rond het Baikalmeer kan zien. Zo kunnen we zien hoe de vroegere locals, de eerste Russen, de Kozakken en sjamanen door de eeuwen heen in Siberië woonden. Beste geinig om zulke oude houten huisjes een keer van binnen te zien.
De sneeuw is inmiddels weer verdwenen en het is prachtig mooi weer. We worden ondergespoten met chemicaliën tegen teken, daarna mogen we rondlopen. Na deze interessante en relaxte ochtend in het zonovergoten openluchtmuseum rijden we door met een bus naar ons volgende hotel in Irkutsk.
Een dag in Irkutsk
We hebben alles zo gepland dat we één dag hebben om Irkutsk te bekijken. Dat blijkt ook precies genoeg te zijn. Irkutsk is de hoofdstad van Siberië, maar het centrum is toch vrij klein en overzichtelijk. We maken er een mooie wandeldag van en het weer zit nog steeds mee. In de ochtend vroor het nog, maar nu is het heerlijk om buiten aan de rivier een broodje te eten en de interessante straten af te lopen.
Irkutsk levert mooie plaatjes op, vooral ook door de oude traditionele huisjes. Deze huisjes zien er vaak nog ouder uit dan dat ze zijn door de belachelijk strenge winters die ze moeten doorstaan. Het merendeel bestaat tegenwoordig dan ook uit stenen en betonnen huizen. Omdat we toch al een beetje cultureel bezig zijn, pakken we het museum ook meteen even mee. Dit blijkt zeer de moeite waard te zijn. Het is een vrij groot en statig gebouw met veel oude kunst, waar je letterlijk het stof vanaf kan blazen. Er zitten af en toe prachtige schilderijen tussen.
Irkutsk
Demonstratie
Als we weer buiten staan, gaan we op zoek naar een supermarkt. Het plan is om daarna vroeg naar bed te gaan, omdat we er om kwart voor vier alweer uit moeten om de trein naar Mongolië te pakken. Maar voordat we gaan slapen, willen we eerst nog een laatste blokje lopen door het centrum van Irkutsk.
Op het grote stadsplein is er toevallig net een bescheiden demonstratie aan de gang. Vermoedelijk heeft het iets te maken met studenten en een korting op hun studiebeurs. Het wemelt in Irkutsk van de studenten, maar de omstanders zijn duidelijk willekeurige voorbijgangers van alle leeftijden die vooral blijven hangen om te zien wat er gaat gebeuren. Er is namelijk een handjevol verklede studenten die iets duidelijk proberen te maken met een pop en een spandoek, en daaromheen heeft zich een overmacht van ruim honderd militaire agenten verzameld.
Weer zo’n typisch staaltje van Russisch machtsvertoon
Deze staan strak in rijen opgesteld en kijken streng toe. Alsof ze staan te popelen om hard in te grijpen als er ook maar iemand een klein regeltje overtreedt. Weer zo’n typisch staaltje van Russisch machtsvertoon. En blijkbaar helpt het ook, als je ziet hoe mak het volk is vergeleken met een demonstratie bij ons. Voor de zekerheid lopen we toch maar verder, want we hebben geen zin in gezeik met de Russische politie.
Ook in Irkutsk zien de buitenwijken er behoorlijk ‘getto’ uit. Maar mijn eerdere vergelijking met Amerikaanse getto’s is vooral een optische. In tegenstelling tot de Verenigde Staten heb je hier juist helemaal niet het gevoel dat je moet oppassen voor de bevolking. Eerder nog het gezag. Dat proef je in ieder geval duidelijk aan de grimmige sfeer bij deze demonstratie. Toch blijven dit soort situaties me wel intrigeren, omdat je nooit kunt voorspellen hoe de vlam in de pan schiet als een arme bevolking eenmaal wel in opstand komt.
De andere helft van dit hoofdstuk is te lezen in het boek Heen en Onweer van Def P, waarin de avonturen van zijn wereldreis worden gekoppeld aan verhalen uit het leven van Def P. Behalve de landen en gebieden die hij aandoet tijdens zijn treinreis (Duitsland, Polen, Wit-Rusland, Rusland, Siberië, Mongolië, Tibet, China, Japan en Canada) bevat het boek ook bijzondere uitstapjes naar onder meer het Cuba van Fidel Castro, een Bosnië in puin, het Spanje van de toeristen, de achterbuurten in de VS begin jaren ’90 en de sloppenwijken van Zuid-Afrika.
- Boogschieten in Mongolië (Heen en Onweer deel 10) - 14 maart 2023
- Van China naar Japan: Shanghai – Tokio (Heen en Onweer deel 16) - 18 november 2022
- Luchtkastelen in Lhasa en wolkenkrabbers in Shanghai (Heen en Onweer deel 15) - 14 juni 2022
