Ik ken Kroatië op mijn duimpje. De kust van Istrië tot Dubrovnik en van Hvar tot Peljesac, de watervallen van Plivice en Krka, en de wijnen Plavac Mali en Malvasia. Maar Kroatië in de winter is voor mij nieuw. Aan zee is het dan guur, dus ik ga naar Zagreb, waar de binnenstad één grote kerstmarkt is. En daarna ga ik het achterland in, om op te warmen in een kuuroord – in bronwater waarvoor de Romeinen al kwamen. Gezelligheid, heerlijk eten en ontspannen weer naar huis. Winterpret kan in Kroatië ook zonder sneeuw.
Kroatië – winterpret in Zagreb
Het is het eerste advent weekend en in Zagreb is het feest. Laat de kou maar komen. Gisteren is met een groot vuurwerk één van de grootste kerstmarkten van Europa geopend. Groot is voor mij niet altijd beter of mooier, maar in Zagreb betekent ‘groot’ vooral dat de hele binnenstad – elk plein en elk park – vol kraampjes staat, dat overal mensen slenteren, dat geschaatst wordt op een mooi gekleurde baan en dat ik ouderwetse geroosterde tamme kastanjes ruik. En hartversterkertjes zijn overal.
Zagreb is een gemoedelijke stad. Statig, mooie gebouwen en veel historie. Aan de gelige kleur van de gebouwen zie ik dat de stad familie is van Wenen, Boedapest en Praag. De grote parken doen me ook een beetje denken aan Brussel. Maar de hippe blauwe trams ogen juist weer heel modern. Zagreb is oud – maar helemaal van deze tijd. Historisch – en toch modern. Tel daar bij op dat alles op loopafstand is, en ik ben om.
Zagreb is heerlijk voor een paar dagen slenteren. Lekker eten, leuke musea en helemaal in de gezellige wintertijd. De lage stad en de hoge stad – ze zijn totaal verschillend maar dicht bij elkaar. En in de middeleeuwse hoerenbuurt liggen nu de hipste cafeetjes. Met de Zagreb-card reis je onbeperkt en kun je met korting (of gratis) musea in – zoals het ‘museum of broken relationships‘ of dat van kunstenaar Mestrovic.
Winterpret met vijf miljoen lampjes
“Je gunt je kinderen toch een mooie kerstboom?” vraagt de heer Salaj enigszins retorisch. Het is donker en ijzig koud als ik in Grabovnica, een stukje buiten Zagreb, zijn kerst-tuin bezoek. “Ik kon mijn kinderen vroeger niet veel bieden, maar toen het beter ging versierde ik de tuin met lampjes. En nu hangen er 5 miljoen in 2000 bomen en groeit de tuin gestadig.” Meneer Salaj is trots, al staat hij nonchalant met zijn handen in de zakken.
“Bezoekers komen uit heel Europa en ik heb inmiddels 30 man in dienst. Vanaf juli zijn ze al bezig. Ik wil naar tien hectare groeien. Dan is het klaar.” De tuin straalt rust uit – er is geen ijsbaan of vertier. Alleen een gril-schuur met typische Kroatische gerechten. De led-verlichting van de tuin gebruikt per dag net zoveel stroom als mijn huis in twee maanden tijd. Om dat te betalen is er een klein entreebedrag.
Kroatië – winterpret in het bubbelbad
Ten noorden van Zagreb, in de heuvels van Hrvatsko Zagorje, ontdek ik heel ander vertier. In deze landelijke streek kwamen de Romeinen al kuren in thermale bronnen. Sommige bronnen zijn geneeskrachtig en daar bestaat een hele kuur-industrie. Zoals in Krapinske Toplice en Varaždinske Toplice. Op andere plaatsen is het bronwater puur om te ontspannen. Zoals in Tuhelj en Sveti Martin. Na alle kerstmarkten in Zagreb zijn de thermale bronnen wel heel erg fijn om een dag of twee heerlijk te relaxen.
De beste herinneringen heb ik daarbij aan Vuglec Breg in Škarićevo-Krapina, eigenlijk geen kuuroord, maar een prachtig landelijk boerderijhotel met als je wilt: je eigen bubbelbad op je eigen terras. Veertig kilometer van Zagreb is de rust hier fantastisch. De kamers bevinden zich in aparte boeren gebouwen en het landelijke uitzicht en de verschrikt opkijkende boeren uit de buurt doen de rest.
Last but not least is de regio Hrvatsko Zagorje bekend om haar geweldige wijnen. Vooral de witte wijnen zijn fijn. Bezoek bijvoorbeeld in Sveti Martin na Mura de familie Hažić, en proef de geweldige Graševina die zes maanden is gerijpt op eikenhouten fusten. Tatjana Hažić zwaait de scepter en houdt van experimenteren.
Kroatië – winterpret met Neanderthalers
Ik rij van Zagreb naar het noorden, als ik op het spoor kom van iets ongebruikelijks. In de slaperige heuvels van de regio Hrvatsko Zagorje ontdek ik een heel nieuwerwets museum. Ik kom niet echt naar deze landelijke streek om in een museum te lopen, maar in dit museum kan ik uren blijven: het museum van de geschiedenis van de mensheid, het Neanderthalermuseum in Krapina. Daar waar ooit Neanderthalers leefden in grotten.
Het museum laat op een hele moderne manier zien hoe onze aarde en het leven in 4,5 miljard jaar ontstonden: het museum is één grote geologische klok – het hele ontstaan is teruggebracht naar 24 uur. Daarop zie ik bijvoorbeeld dat de mens op die 24 uur nog maar 20 seconden bestaat. Ik voel me klein en besef in dit museum hoe jong de mensheid nog maar is. Iets meer bescheidenheid zou ons wellicht sieren.
De regio Hrvatsko Zagorje heeft veel te bieden – niet alleen aan de Neanderthalers destijds. Behalve de spa’s en de verrukkelijke wijnen fiets je in het noorden heerlijk langs de Mura rivier of slenter je door het oude stadje Varaždin. En het kasteel van Trakošćan is ook de moeite waard. In Kroatië kan winterpret ook zonder sneeuw.
Meer info:
- Nachttrein naar Praag – groen, snel en comfortabel - 12 april 2024
- Interlaken – winterpret voor niet-skiërs - 20 februari 2024
- Beleef Bologna via Interrail - 22 november 2023