Essen is een leuke, gevarieerde stad in het hart van het Duitse Ruhrgebied. Een stad die zo zijn charmes heeft. De zware industrie van vroeger is tegenwoordig wereldcultuurerfgoed en Essen heeft heel mooie wijken met kronkelende straatjes vol vakwerkhuizen. De stad ligt op slechts twee uur van Utrecht, zowel per auto als met de trein goed bereikbaar, en is daarmee een ideale bestemming voor een meerdaagse trip. Twee of drie dagen heb je ook wel nodig, want als je eenmaal in Essen bent, loont het de moeite meer dan alleen het centrum te willen zien. Vooral in het noorden en zuiden van Essen besef je hoe mooi en divers het Ruhrgebied is!
Doen: naar deze 5 wijken in Essen
Voor een stedentrip naar Essen zijn er meerdere interessante wijken aan te wijzen. Allereerst is er de kleine stadskern, waar voornamelijk gewerkt en gewinkeld wordt. Het leukste uitgaansgebied in Essen is de wijk Rüttenscheid, even ten zuiden van het centrum. Het stadsdeel Kettwig wordt gezien als Essener Ruhrperle -parel aan de Ruhr- en is misschien wel de mooiste wijk van Essen. En dan heb je ook nog de Baldeneysee, waar je geniet in het groen. Het meest bekend is Essen echter door de voormalige steenkolenfabriek Zeche Zollverein. Laat je verrassen door de vele gezichten van Essen.
#1 Essen centrum: Mixed Reality Tour
Essen heeft een interessante ontwikkeling doorgemaakt, met afwisselend tijden van crisis en bloeiperiodes. Van de middeleeuwse vestiging met een klooster voor adellijke dames, ontstaan op de kruising van twee oude handelsroutes (de Westfaalse Hellweg en de Strata Coloniensis), is -helaas- vrijwel niets meer terug te zien. Essen is groot geworden door de mijnbouw en werd een van ‘s werelds belangrijkste centra voor de kolen- en staalindustrie. Bij het toerismebureau kun je VR-brillen ophalen voor een reis door de tijd.
De Mixed Reality Tour door het centrum geeft je een beeld van hoe Essen er in het jaar 1887 uitgezien heeft, tijdens de begrafenis van de grote staalmagnaat Alfred Krupp. Door je bril zie je neobarokke en neoclassicistische gebouwen, grote gebouwen met strikt functionele gevels, ouderwetse rijtuigen en mensen in historische kostuums. Deze personages die hun verhaal vertellen lijken zo realistisch, dat het is alsof ze voor je staan. Je krijgt een prachtig inkijkje in de industriële samenleving, en ziet dat kunst de kapitaalkrachtigen ook nauw aan het hart lag. En dat alles midden in het centrum van Essen, met de nieuwste technologie, waardoor het hier en nu zich vermengt met een virtuele realiteit.
Na ongeveer anderhalf uur zit de VR-tour erop; een interessante introductie op de stad. Struin nog wat door de binnenstad over de Kettwiger Straße, langs winkels in de straten rond de Kennedyplatz of in het luxe winkelcentrum Limbecker Platz. Fashionista’s bezoeken de exclusieve boetieken van de Theatherpassage en de Lindengalerie, terwijl koopjesjagers de DM induiken. Je vindt in Essen pleinen vol gezellige terrasjes en culturele hotspots als het theater, de Essener Dom met de Gouden Madonna en de Alte Synagoge. Doordat grote delen van de stad verwoest zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog, kent het centrum slechts enkele historische bouwwerken. Locals wonen vaak in de buitenwijken of kleine dorpjes rondom Essen en ‘hoppen’ in hun vrije tijd gemakkelijk van wijk naar wijk of van dorp naar dorp. Iets wat we absoluut kunnen aanraden.
Doen: de Mixed Reality Tour 1887 in Essen
De Mixed Reality Tour leidt je over de Kettwiger Straße langs het standbeeld van Alfred Krupp
De Kettwiger Straße is dé winkelstraat van het centrum
Kettwiger Straße
De buitenwijken van Essen bestaan uit talrijke agglomeraties die eerder aparte dorpen vormden
#2 Essen-Kettwig: Duitse vakwerkhuizen en urban hiking
In tegenstelling tot het centrum van Essen, zijn de historische stadjes Kettwig en Werden gespaard gebleven tijdens de bombardementen. De twee zuidelijke delen van de stad, tegen de Ruhr aan, maken indruk met hun vakwerkhuizen, smalle straatjes en historische marktpleinen. Niet het eerste waar je aan denkt in het Ruhrgebied, dat toch vooral bekend staat om zijn indrukwekkende industriële monumenten en zijn bewogen geschiedenis als voormalig mijngebied. Maar in Essen-Kettwig wandel je over de geplaveide straatjes en duik je een van de leuke kleine cafés in de oude binnenstad in, waar talloze typische huizen de smalle straatjes omzomen. Het Brückencafé bijvoorbeeld, dat direct aan de poort van de oude stad ligt. Een absolute aanrader voor een zomerse dag is Eiscafe al Ponte.
Kettwig leent zich uitstekend voor urban hiking. Wandelen in de grote stad -zonder skyline en zonder beton-, wel dwars door het groen. Loop bijvoorbeeld de Kettwiger Panoramasteig, waarbij je start in het idyllische centrum van Kettwig, langs de Ruhr wandelt, om daarna dwars door bossen en velden naar de wijk Werden te gaan en daar de rivier over te steken. Of speel een potje swin- of voetgolf, poolbal of voetbaldart bij de Rutherhof. Stap bij lekker weer op een SUP-board en ontdek de groene kant van Essen langs de Ruhr. Langs de route zijn er enkele biertuinen waar je kunt stoppen voor een verfrissing.
Zowel voor de Kettwiger Panoramasteig als de Altstadt van Kettwig is het oude station een prima startpunt
De Kettwiger Panoramasteig leidt langs de begraafplaats in het Stadtwald van Kettwig
en langs het Waldlehrpfad, waar elk jaar een nieuwe boom gekozen wordt tot Boom van het Jaar
Mooi fietsen langs de Ruhr
Op warme dagen biedt de Ruhr heerlijk verkoeling
De restanten van Burg Luttelnau
De Brücke über den Mühlgraben
Bij vakwerkhuizen denk ik aan dit soort huizen
Maar de Altstadt van Kettwig staat ook vol met dit soort pareltjes
Smullen van het spaghetti-ijs bij Eiscafe al Ponte
Ook dit is centrum Kettwig, dit stukje boulevard met palmen langs de Ruhr
#3 Baldeneysee: hiken in het groen
Het valt ons steeds meer op; Essen is verrassend groen. Vanwege de succesvolle transformatie van een grijze stad van kolen en staal naar een groene stad is Essen enkele jaren geleden zelfs uitgeroepen tot European Green Capital. Langs de Ruhr lopen heerlijke wandel- en fietspaden van Kettwig naar de Baldeneysee, het stuwmeer in de rivier bij de wijk Werden. Eindig je wandeling in het prachtige stadscentrum van Werden, met kronkelende straatjes en een geweldige culinair aanbod. Een cultureel hoogtepunt op de noordoever is Villa Hügel, het voormalige woonhuis van de familie Krupp, dat een interessant inkijkje biedt in het leven van de beroemde ondernemersfamilie. De enorme villa (met zijn 269 kamers!) met het naastgelegen Kruppwald weerspiegelt de rijkdom van de Krupps en wordt gezien als een symbool van het industriële tijdperk in Duitsland.
Via de BaldeneySteig kun je de volledige 26 kilometer rondom het meer lopen, door bossen, over weilanden en velden en langs traditionele boerderijen. Maar je kunt de route ook eenvoudig inkorten en via de Weiße Flotte (aanrader!) of de museumtrein Hespertalbahn terug naar je beginpunt gaan. Is het mooi weer, loop dan naar Seaside Beach Baldeney, of naar het strand bij het “Haus am See” aan de overkant; goede loungemuziek inbegrepen! Speel een potje minigolf bij de “Heimlichen Liebe”, wandel naar de burchtruïne Isenburg, eet een hapje in de biertuin van “Jagdhaus Schellenberg” met uitzicht op het meer en ga op zoek naar de bekende Instagram-spot! Niet ver van het wandelpad leidt een klein paadje naar een rotspunt met een panoramisch uitzicht op de Baldeneysee! Knijp jezelf maar even: je bevindt je hier nog steeds midden in de
grootste stad van het Ruhrgebied.
Wirtshaus zur heimlichen Liebe: startpunt van de Baldeneysteig
Via de BaldeneySteig kun je de volledige 26 kilometer rondom het meer lopen
De Baldeneysteig loopt deels samen met de eerste etappe van de Bergische Weg
De bekende Instagram-spot: check!
De Isenburg ruïne is makkelijk te bereiken vanaf de Heimlichen Liebe en Jagdhaus Schellenberg
Isenburg burchtruïne in Essen
Wandelen door het groen
Uitzicht over de Baldeneysee vanaf Isenburg
#4 Rüttenscheid: trendy Essen
Het Grugapark in Rüttenscheid is ook zo’n heerlijke plek als je even wat natuur wil opsnuiven dichtbij het centrum. Hoewel de entree vier euro bedraagt, is het park bij goed weer een ware bezoekersmagneet. Er is een botanische tuin met exotische planten, een beeldenpark, er zijn sportvelden, speeltuinen en een kinderboerderij. Het park is, net als de aangrenzende wijk Margarethenhöhe, ooit aan de stad geschonken door mevrouw Krupp op voorwaarde dat daar nooit gebouwd mag worden! Een groene oase in het hart van het Ruhrgebied. Maar dat is niet waarom Rüttenscheid in deze top 5 voorkomt.
Essen-Rüttenscheid staat bekend als de gezelligste wijk van Essen, vol kleine speciaalzaken, restaurants in alle prijsklassen en een bruisend nachtleven. De 2,5 kilometer lange Rüttenscheider Straße, lokaal beter bekend als “Rü”, is boulevard, uitgaansgebied en winkelstraat in één. Hier kun je shoppen, of gewoon genieten van een kopje koffie in de schaduw van de Japanse kersenbomen. Wat moet dat prachtig zijn in het voorjaar als de bomen in volle bloei staan. Begin de avond gezellig in een van de talrijke bars, cultcafés en kleine restaurants, en wie dat wil, kan hier tot diep in de nacht blijven hangen en desnoods lopend het centrum weer bereiken.
De groene arbeiderswijk Margarethenhöhe, met prachtige gevels vol wilde wingerd
Deze enorme mural is een gezamenlijk werk van de Rüttenscheider Gabor Doleviczenyi en de Colombiaan Barstardilla
#5 Zeche Zollverein: industrieel erfgoed
Uniek in Essen is de combinatie van Altstadt, natuur en indrukwekkende industriële monumenten. Zo kun je voor een fietstocht in het groene Essen in de stad opstappen en er meteen op los trappen. Er zijn ki-lo-meters uitstekend aangelegde fietspaden die voor een deel over stilgelegde spoorwegtracés lopen. De bekendste fietsroutes, de Krupptour en de Zechentour, voeren je langs industrieel cultuurgoed, dat hier in het landschap volop aanwezig is. Naar Nederlands voorbeeld is hier het knooppuntensysteem ingevoerd zodat je zelf ook eenvoudig een route uit kunt stippelen.
Het industrieel complex van de kolenmijn van Zollverein, het enige UNESCO-werelderfgoed in het Ruhrgebied, is het vooroorlogse fabrieksterrein dat aan de basis stond van de vorming van het huidige industriële Ruhrgebied. Zeche Zollverein ligt op enkele kilometers ten noorden van het centrum van Essen. Een gebied vol schachttorens, hoogovens en schoorstenen. Waar tot de sluiting in 1986 dagelijks duizenden tonnen steenkool werd gewonnen, wordt Zollverein nu gezien als architecturale parel (geïnspireerd door de Bauhaus-beweging) en cultureel en artistiek centrum. Het is onvoorstelbaar dat na de sluiting zelfs maar overwogen werd de installaties aan de Chinezen te verkopen! Het gezichtsbepalende industriecomplex, nog grotendeels in oorspronkelijke staat, heeft vandaag de dag een grote cultuurhistorische waarde. Zo houdt het Ruhrgebied haar geschiedenis in stand, en weet men dit te combineren met cultuur, kunst, design en zelfs natuur.
Sla tijdens je bezoek aan de voormalige kolenmijn vooral het Ruhr Museum (in de kolenwasinstallatie) en die Kokerei (de cokesfabriek) niet over, want dit zijn echt unieke locaties! Je kunt zelfs een rondleiding krijgen van een van de oude mijnwerkers! Op het Zollverein-complex start ook de Zollverein-Steig, een wandeling die dwars door het groene noorden van Essen voert. Langs de indrukwekkende resten van een industrieel verleden, groene parken, liefdevol onderhouden volkstuinen en kleine, met bomen omzoomde straten met de rode, schilderachtige baksteenhuizen die voor de mijnwerkers en hun families werden gebouwd. Letterlijk hoogtepunt zijn de slakkenbergen, de begaanbare stortbergen waar het mijngesteente werd gedumpt.
De schachttoren van schacht 12 is het icoon van het kolenmijn- en industriecomplex Zollverein in Essen
Het Ruhr Museum is gehuisvest in de voormalige kolenwasinstallatie
Over verontreiniging
Een enorme oranje roltrap leidt het Ruhr Museum in
Tijdelijke expositie over voetballers uit het Ruhrgebied
Indrukwekkend: de hoogovens in de Kokerei
‘s Zomers kun je zwemmen op het terrein, in de winter kun je hier schaatsen
Een duik in het Nordsternpark tijdens een hete Zollverein-Steig
Ontdek het eerlijke, onverbloemde Essen
Je kunt zelfs overnachten op het Zollverein-terrein, of slapen in voormalige mijnwerkerswoningen in de arbeiderswijk Margarethenhöhe! In Essen beleef je steeds weer spannende contrasten: urban hiking in het Ruhrgebied en ook de Baldeneysee. Industriecultuur in de Zollverein, UNESCO-werelderfgoed. Winkelplezier in het stadscentrum of in de kleine straatjes van historische wijken. Essen is een stad voor shopaholics, creatievelingen en kunstliefhebbers. Wij overnachtten in het Moxy Essen City Hotel in het centrum van Essen, op korte loopafstand van het centraal station (HBF). Een fijn hotel met een eigentijdse sfeer, met gemeenschappelijke ruimtes die voldoende ruimte bieden om te ontmoeten en te werken!
Meer weten voor een bezoek aan de stad? Visit Essen!
Moxy City Hotel Essen: een heerlijke uitvalsbasis om de diversiteit van Essen te ontdekken
Essen: groen, groener, groenst
- Phoenix en de Old West - 26 september 2024
- Magistraal Méribel - 25 september 2024
- 5 topbestemmingen voor je volgende treinreis - 19 september 2024
