Op de weg van Rättvik naar Furudal vind je Styggforsen, een mooi natuurreservaat met een prachtige waterval. Je kunt een wandeling maken die je van de top naar het dal van de waterval brengt. Deze wandeling van nog geen kilometer is prima te doen met kinderen en onderweg kunnen ze spelen in de stroming onderaan de waterval.
Ontstaan uit vuur en ijs
Zo’n 370 miljoen jaar geleden stortte een meteoriet met een oorverdovende knal neer in dit gebied. De diameter van de meteoriet wordt geschat op ongeveer 4 kilometer en deze enorme ruimtesteen sloeg met 100.000 kilometer per uur in op de aarde. Dit zorgde voor een gigantische krater van 50 kilometer breed, het huidige Siljanmeer, ten zuidwesten van Styggforsen. Tijdens de laatste ijstijd is hier een diepe kloof ontstaan. Een kloof waar tegenwoordig het water van de machtige Styggforsen van 36 meter hoogte naar beneden stort.
Deze inslagkrater, de Siljansringen, is een van de 15 grootste bekende inslagkraters op aarde en de grootste in Europa.
Styggforsen – the evil waterfall
In de wanden van de kloof zie je nog sporen van de meteoriet die hier is ingeslagen. Deze mysterieuze omgeving van steile rotswanden en donkere sparrenbossen is ook de voedingsbodem geweest voor een aantal Zweedse legendes en sages. Zo wordt beweerd dat er trollen wonen in de grotten onderaan de voet van de waterval en het bos zou eigendom zijn van reuzen. Volgens een andere legende is de naam Styggforsen afkomstig van “styggmannen“, The Wicked Man, een andere naam voor de duivel. Zo is Styggforsen gekomen aan zijn bijnaam “The evil waterfall”.
De rots wordt Fogdeklippan genoemd. Een bekende sage vertelt het verhaal van landvoogd (fogde) Jacob Pigoth die in 1712 samen met zijn paard van de afgrond wilde springen om zo een eind aan zijn leven te maken. Het paard weigerde echter en bleef vlak voor de afgrond staan. Drie jaar later verdronk Jacob Pigoth alsnog in het Bysjön (een meer in de aangrenzende provincie Värmland).
Styggforsen Nature Trail
Vanaf de parkeerplaats (gratis parkeren) leidt een wandelpad het Styggforsen natuurreservaat in. Bij de parkeerplaats is in de zomer een informatie- en koffiehuis geopend. Na een korte afstand splitst het pad zich in een lus van een kleine kilometer lang en leidt de bezoeker naar alle zichtbare delen van het reservaat. Soms is het behoorlijk steil, maar dan zijn er trappen en leuningen om te helpen. Bij de hoge kalkstenen wanden staat een beschermend hek. Desondanks is het belangrijk kinderen en honden onder toezicht te houden.
Dit soort wanden is ontstaan uit koraalrif op de zeebodem, dat tijdens de ijstijd door het schuivende ijs omhoog gedrukt werd. Kalksteen zorgt voor een hele vruchtbare grond en dat zie je terug in de planten en bomen die hier groeien. Er hangt veel mos aan de bomen en dat toont aan dat de lucht hier heel schoon is. Je kunt de frisse lucht zelfs ruiken!
Veel bedrijvigheid
In het verleden waren er veel watermolens in het gebied. Er was een zandsteengroeve, een steenbakkerij en er werden slijpstenen gemaakt. Ook werd hier de eerste elektriciteitscentrale van Boda gebouwd, die Boda van 1913 tot 1939 voorzag van elektriciteit. In het gebied zijn deze dingen vandaag de dag weer terug te vinden. Informatieborden, maar ook in de vorm van molenstenen en een compleet nieuw gebouwde watermolen om een indruk te geven hoe het toen werkte.
In de fotoserie hieronder zie je hoe divers deze korte wandeling rond de waterval is! Van de parkeerplaats door het groen naar boven en weer terug naar beneden. Het pad biedt volop mogelijkheden om onderweg te stoppen en bessen te plukken, om te spelen op de natuurlijke stapstenen van de beek, en wanneer je op tijd terug bent kun je de kinderen belonen voor hun moed met een lokaal ijsje en een wafel in het zomercafé.
Bijzondere flora en fauna
Heb je ooit gehoord van paddenstoelen als de ‘bun cortinar’, ‘rimpelhuid’, tandschimmel of afgeknotte club? Hoewel hun echte Zweedse namen logischer zijn, blijft het een feit dat dit slechts enkele van alle zeer zeldzame zwammen zijn die in de bossen rond Styggforsen groeien. Styggforsen staat zelfs bekend om zijn rijkdom aan schimmels. En het zijn niet per se de gouden cantharellen en andere eetbare paddenstoelen die de aandacht hebben getrokken. Maar pas op met het plukken en eten van de paddenstoelen, want soms lijken smakelijke paddenstoelen verdacht veel op hun giftige tweelingbroertje.
Ook vind je er fascinerende bloemen, kruiden, en veel zeldzame mossen en korstmossen, die hier gedijen dankzij de hoge luchtvochtigheid en het kalkgehalte van de bodem. Het bos in de kalkrijke, oostelijke delen van het reservaat verschilt duidelijk van het bos dat groeit op het schrale graniet in het westen. Tussen de weelderige vegetatie in het oosten kun je, met een beetje geluk, de zeldzame en mooie brede en bruinrode wespenorchis onder torenhoge sparren zien. Andere kruiden die hier te vinden zijn, zijn de eenbes (Paris quadrifolia), de lente-erwt en het rood peperboompje. Deze laatste is gemakkelijk te herkennen aan de naar vanille geurende en roze-paarse bloemen, die op kale twijgen groeien voordat er smalle bladeren zijn aangekomen. Later in de zomer zijn de felrode bessen rijp. Maar let op: deze zijn heel giftig voor de mens. Eet de bessen dus niet!
Bezoek aan Styggforsen
Styggforsen ligt zo’n 20 kilometer ten noorden van Rättvik en ruim een kilometer ten westen van de Boda-kerk. Je beleeft er een geweldige ochtend of middag met jonge ontdekkingsreizigers. In het reservaat zijn er barbecue plaatsen met banken. Als je van plan bent een worstje te grillen, zijn dit de plaatsen die je moet gebruiken. Het is namelijk niet toegestaan om elders in het reservaat vuur te maken. Op de parkeerplaats is er een zomercafé, rustruimte en toilet.
- 5x waarom je naar Zuid-Finland wil deze zomer - 21 maart 2024
- 10 hoogtepunten van Ibiza per huurauto - 20 maart 2024
- Bikinitrends voor 2024 - 19 maart 2024
