Voorbij de tijd
Ik zit samen met een vriendin in de Trans Mongolië Express. We rijden vier dagen lang door Siberië. We eten, drinken, slapen en bewonderen. De landschappen, dagen en tijdzones glijden aan ons voorbij. Niemand weet meer hoe laat het is. Extra verwarrend is het feit dat alle treinen op Moskou tijd rijden. Ik heb gelukkig een handige formule bedacht. De tijd op mijn horloge + 1 (- een paar minuten: hij loopt voor) + 4 of 5 (afhankelijk van het gebied waar we zijn) = lokale tijd. Eitje.
Ongerept
Onderweg zien we grauwe industriegebieden, sobere wijken of juist ongerepte natuur waarvan de bestemming onbekend is. Bij veel gebouwen is het niet duidelijk of het bewoond wordt, het vervallen is of het simpelweg nooit is afgemaakt. Vaak ruiken we de geur van bosbranden. Als we een stop maken, stormen de plaatselijke Russische handelaren op ons af. Ze verkopen gerookte vis, gebraden kip en plaatselijke producten. Houdbare spullen worden in oude kinderwagens over het perron gereden. De armoede is zichtbaar. Een bizar contrast met het hippe Moskou. Het is een gek idee dat deze hoofdstad ook dit immens grote gebied vertegenwoordigt. De werelden lijken in elk opzicht extreem ver van elkaar verwijderd.
Terwijl de trein door hobbelt, drinken we wodka en oploskoffie. We doen spelletjes en turen door het kleine raampje met de witte zijden gordijntjes. Er is beperkt stroom en water. Voor vertrek leveren we ons mobiele netwerk in. We krijgen er de tijd voor terug.
Russisch broederschap
‘Thomas! Thomas! Wodka!’ Oh ja. Dimitri. Onze Amsterdamse coupégenoot, Thomas, heeft het zwaar. Dimitri, de Russische buurman, ziet in hem het eeuwige broederschap. Het is even wennen, die volhardende mentaliteit van de Russen. Dimitri drinkt wodka (stiekem, want zelfs in Rusland mag dit niet openbaar) en staat om de haverklap in onze deuropening. Zijn vriend neemt plaats op de bank, waar hij zichzelf voor uitnodigt. Ze hebben hele onverstaanbare verhalen tegen ons. En dan dat herhalende gebaar van een bewegende vinger richting de nek. Dagenlang denken we na over de betekenis. Het antwoord blijkt simpeler dan wij aanvankelijk hadden ingeschat. Het betekent niets meer dan wodka drinken.
Cultuurverschillen
De cultuurverschillen zijn voor ons wel even wennen. De Russische man heeft een hoge status en een ander beeld van de man-vrouw relatie. Als enige vrouwen in dit treinstelsel, genieten we dan ook Dimitri’s volledige aandacht. Het is aan de Russische moderne man trouwens niet af te zien wat zijn sociaal economische status is. Op een avond delen we de coupé met twee Russen. Eén van de mannen spreekt Engels. Hij deelt zijn zorgen over de politieke situatie van Rusland. Hoe ziet de wereld er straks voor zijn kleinkinderen uit? Zijn buurman houdt zich stil. Hij drinkt wodka, maakt grappen over coffeeshops in Amsterdam. Een echte Russische arbeider, denken we. Niets blijkt minder waar. De man is biljonair.
Hygiënische uitdagingen
Vier dagen in de trein (met enkel een wc en een kraan met kokend water), kent ook zijn hygiënische uitdagingen. Soms weten we niet meer wat we ruiken. Zijn het mijn zweetvoeten, de jouwe? Staat de wc deur weer open? Of komt het van buiten? Met z’n drieën (of vieren, dat is steeds weer een verrassing) leven we op een oppervlakte van een tweepersoonsbed. Of, zoals Thomas zegt: een gemiddelde Amsterdamse studentenkamer.
We leggen 6000 kilometer af, dwars door Siberië. Stappen in met een T-shirt en zonnebril en verlaten de trein met een muts en sjaal. Ongelooflijk dat we na dagenlang reizen nog lang niet aan het einde van dit gigantische gebied zijn. Vier dagen lang bivakkeerden we in primitieve omstandigheden in de trein. Toch zijn we het nog lang niet zat. Het langzame reizen, de adembenemende natuur(overgangen) en de boeiende ontmoetingen. We hoefden helemaal niks. En toch verveelden we ons geen moment.
Het Parijs van Siberië
Voor we onze treinreis naar Mongolië en China vervolgen, maken we een tussenstop in Irkoetsk, bekend als het Parijs van Siberië. We verblijven een aantal dagen in het plaatsje Listvjanka, dat aan het Baikalmeer ligt. We worden beloond met een landschap dat ik maar op één manier kan beschrijven: ‘Hier had een inspirerende tekst kunnen staan.’ Dit is dus waar al die mindfullness praktijken hun foto’s vandaan halen. En ineens weet ik het. Het waren helemaal niet de Aziatische zenmeesters die de mensheid meditatie bijbrachten. Het waren de Russen.
##
De Trans Mongolië Express is een unieke, milieubewuste, reiservaring. Vanuit Moskou kun je, zonder tussenstops, in zes dagen naar Beijing reizen en vice versa. Je kunt de treinreis zelf regelen of dit bij een organisatie boeken. Hou er bij het plannen van je reis wel rekening mee dat de trein vanuit Mongolië maar eens per week gaat. Voor deze treinreis heb je drie visums nodig. Ook als je besluit om niet in Mongolië uit te stappen, heb je een Mongools visum nodig. Begin trouwens op tijd met het aanvragen van de visums, want met name het Russisch visum kan nog wel eens vertraging oplopen.
- Eet, drink, slaap en bewonder - 19 juni 2018
- Gouden bergen in Nepal - 28 maart 2018
- (Een) wild leven in Chitwan - 7 december 2017