Ierland is bezaaid met verschillende historische plaatsen. Vele daarvan waren bij oorsprong Keltisch, waarna ze werden overgenomen door het nieuwe geloof, het christendom. Vaak werd dat gedaan om een heidens ritueel voort te kunnen zetten onder de nieuwe godsdienst. Het resultaat daarvan is dat je vaak interessante samensmeltingen vindt, plaatsen die duidelijk over geschiedenis spreken.
Tijdens een stevige wandeling tussen Lahinch en de klippen van Moher kwam ik langs een kerkhof tegen een helling. Er stond een huis, rechts van het kerkhof, waarvan niet helemaal duidelijk was of het een pub was of niet. Daarachter stonden verschillende muurtjes waarachter zerken en verschillende oude bomen stonden. Het kerkhof was haast verkruimeld van ouderdom.
Voor de ingang naar het kerkhof stond een beeld van de heilige Brigid, op een sokkel, met een cirkelvormig pleintje eromheen. Links lag een soort kunstmatige grot, zoals je vaak bij kloosters ziet. De ingang gaapte me donker aan.
Mystieke plaats
Ik was aan een rustpauze toe, want de weg was erg saai, en ging het kerkhof verkennen. Verschillende van de zerken waren niet meer zichtbaar en het was moeilijk om een weg te vinden tussen de graven zonder er op te trappen. De plek was wel erg mooi, ze ademde rust uit. Als laatste ging ik de grot in. Ik zag een tunnel voor mij, waarvan de muren wit moesten zijn, maar die behangen waren met allerlei offergaven. Rozenkransen, foto’s, heiligenbeeldjes, bidprentjes, linten, kralen, groene palmtakjes… Noem maar op. Er hing een zware sfeer over de plaats. Op het einde van de tunnel was een bron waarvan de bodem vol muntjes lag. Ik kreeg de kriebels van die plek. Het leek alsof iemand mij vanuit dat water aanstaarde. Mystieke plekken kunnen je dat gevoel geven.
Brigid
Eenmaal thuis begon ik dingen op te zoeken over die vreemde plek die mij de kriebels had gegeven. De bron bleek aan de heilige Brigid geweid te zijn. De heilige Brigid is een Ierse patroonheilige die oorspronkelijk eigenlijk een heidense godin was. Ze was een dochter van de Dagda, en dus deel van de Tuatha De Danann. De Tuatha De Danann was een mythisch volk dat uit elf-achtige wezens bestond. Ze maakten deel uit van de Keltische Mythologie. Brigid was de godin van geneeskunde en vruchtbaarheid, van poëzie en de ambachten. Ze wordt vaak afgebeeld als een drievoud, de maagd, de moeder en het oude, wijze besje. De bron was al aan haar geweid voordat het christendom Ierland overspoelde.
Ondertussen bestaat er een christelijk ritueel, een ware bedevaart, voor het afdwingen van gunsten van de heilige Brigid. Dat verklaarde de ontelbare giften, waaronder zelfs een foto van een brandweerman die vermist is sinds de aanslag op de Twin Towers in New York op 11 september. Wat het niet verklaart is de vreemde sfeer die je bekruipt bij de bron. Ik bezocht de plek nog eens, drie jaar later, en dat vreemde gevoel overviel mij weer. Het gevoel dat je daar niet alleen bent.
Of je nu gelovig bent of niet, het loont de moeite de bron te bezoeken. Alleen al de historische waarde is enorm. Het kerkhof is immers de laatste rustplaats van de koningen van de Tuáth Dál gCais, de Ierse clan Dál gCais, waarvan sommige zelfs de hoge koning van Ierland waren. Daarnaast is het ontroerend te zien hoeveel mensen steun hebben gevonden bij de bron.
Een zwervend dichter maakte de onderstaande verzen na het bezoeken van de bron.
On St Brigid’s Eve, as night fell,
My mother and I went to Saint Brigid’s Well,
Where the candles do burn and the great walls do shine
On the graves of the dead and the vaults of O’Brien.
- Ontdek boetiek bestemming Malta - 1 januari 2024
- Met het openbaar vervoer door Fjord Noorwegen - 30 oktober 2023
- Reisverhaal: naar Narvik, in Noord-Noorwegen - 19 april 2023
