Wil je meer van Letland zien dan alleen Riga? Snappen we! Dit middelste land van de drie Baltische staten heeft een rijke historie, gezellige stadjes, mooie kastelen, fijne stranden en heerlijk eten. Maar de echte schatten van Letland? Dat zijn de ongerepte natuur en unieke tradities!
Ontdek Letland vanuit Riga
Al heb je maar twee of drie dagen in Riga, zoek zeker een (halve) dag de natuur op! Bezoek Gauja National Park samen met de toeristische steden Sigulda en Cēsis. Of het verbazingwekkende Rundāle-paleis. Combineer nationaal park Kemeri met badplaats Jurmala en je ziet in korte tijd heel veel moois! Zowel de raised bogs van Kemeri en Cena Mire, het strand bij Jurmala als natuurpark Piejura liggen bijna tegen Riga aan. Ga kajakken of huur een mountainbike en duik de wildernis voor de deur van Riga in. Trek eropuit! Liefst in combinatie met authentieke tradities.
Een citytrip naar Riga is perfect te combineren met daguitstapjes in de natuur
Kemeri Nationaal Park
Op amper een uurtje rijden van Riga hebben we afgesproken met boswachter Jānis Šlūke op het parkeerterrein van nationaal park Kemeri. Jānis werkt als nature educator en kan me alles vertellen over het bekendste natuurgebied van Letland. Kemeri staat bekend om de rijke biologische diversiteit: moerassen en vennen, laag-, overgangs- en hoogvenen, dennenbossen, kustduinen, lagunen en zwavelbronnen – het waterrijke leefgebied voor talrijke planten en dieren. Het is het leefgebied van zwarte ooievaars, kraanvogels, spechten, zeearenden en zeldzame vogels als de kwartelkoning. Ook leven er wilde zwijnen, wolven, lynxen, herten, bevers en Amerikaanse elanden.
Hoogveen is niet erg rijk aan plantendiversiteit, want alleen planten die speciaal zijn aangepast aan de barre omstandigheden kunnen in deze zure en arme grond overleven. Zeldzame planten die goed gedijen in het veen, zijn vooral mossen en orchideeën als het Venusschoentje en vleesetende planten als de zonnedauw. Pijnbomen vind je er ook, maar groot worden ze niet als resultaat van de lastige omstandigheden. Maar wat Kemeri echt uniek maakt is zijn verborgen schat: zwavelhoudend mineraalwater. De tientallen natuurlijke zwavelbronnen en geneeskrachtige modder worden al eeuwen gebruikt voor hun medicinale werking en hebben in de 19e eeuw geleid tot het ontstaan van een aantal kuuroorden.
In de herfst geniet je hier volop van een soort Indian Summer! 🧡
Boswachter Jānis Šlūke – informatieve borden tonen een eikenblad (voor nationaal park) en de witrugspecht
Kemeri – walking the bog trail
De Kemeri bog trail is slechts een van de vele trails in Letland, maar wel eentje die absoluut de moeite waard is! Niet ver van Riga vind je hier een gemakkelijke wandeling door de bossen en moerassen van Kemeri National Park. Per trein moet je Jurmala voorbij (zie hierna) en een kwartiertje later kun je uitstappen in Kemeri. Voor de toegankelijkheid zijn toffe vlonderpaden door het moeraslandschap aangelegd, met als bijkomend voordeel dat je midden in het unieke landschap kunt komen zonder de natuur te beschadigen. Er is een pad van 1,5 kilometer, maar kies als het gaat vooral voor de langere optie (3,5 km), want alleen dan kom je langs de uitkijktoren. En die staat garant voor een prachtig uitzicht over het raised bog-landschap vol met meren!
Wandel dwars door het raised bog-landschap naar de uitkijktoren
Het uitzicht vanaf de uitkijktoren is waanzinnig!
Dit wil je: wandelen in Nationaal park Kemeri
Langs vennetjes
Kemeri – wandelen over vlonderplanken naar de uitkijktoren
Deze dwergdennen in Kemeri kunnen best honderd jaar oud zijn
Moeraspoelen zijn gevaarlijk – ze hebben geen vaste oevers en zijn vaak te diep om de bodem te bereiken
Kemeri raised bog – hoogveen met tapijt van sphagnum, dwergdennen en een doolhof van poelen
Wijnrood veenmos en bog rosemary (lavendelhei) – enkel te vinden in voedselarme vegetaties zoals in Kemeri
Het bovenste deel van de mossen groeit (sphagnum), terwijl het onderste deel afbreekt waardoor veen ontstaat (peat moss)
Jurmala
Met 500 kilometer aan kustlijn zijn er in Letland heel veel stranden om uit te kiezen. Veel van de stranden zijn afgelegen en ongerept, vaak met weelderige dennenbossen tot aan het zand. Dit uitgestrekte groen wordt onderbroken door gezellige kleine vissersdorpjes, verschillende steden en slechts drie grote steden: Riga, Ventspils en Liepaja. Bestaat je bezoek aan Letland uit een korte break naar Riga, dan is het strand van het nabijgelegen Jurmala een leuke dagtrip. Met de auto, de trein of zelfs op de fiets ben je er zo. Een stedentrip Riga of een wandeling in Kemeri laat zich dus heel makkelijk combineren met een bezoek aan kustplaats Jurmala.
Jurmala, wat letterlijk zee en kust betekent (jūras en mala), is een badplaats op slechts 20 kilometer van Riga waar alles te vinden is, van strandvoetbal tot wellness en van eindeloze stranden tot operaconcerten. In de herfst geniet je van eindeloze strandwandelingen. Met Aleksandra Stramkale, werkzaam voor Jūrmala Tourism, wandelen we rond in het centrum langs de enorm grote houten huizen uit de vorige eeuw (let op de brandmuren en de windwijzers!), over de boulevard en door de mooie stadsparken. Duik ook zeker een cafeetje in voor een Riga Black Balsam om weer lekker op te warmen! Voor de liefhebber zijn er grote spa-resorts waar je zowel traditionele als moderne behandelingen kan boeken.
Naar het strand in Jurmala
Het bronzen standbeeld van de schildpad, symbool voor een lang leven
Jurmala – het Californië van de Baltische staten
Tussen de houten huizen werd een brandmuur geplaatst om te voorkomen dat een eventuele brand over kan slaan
Horna dārzs, Horn’s Garden – park langs de boulevard
Ook in de herfst zijn de stadsparken hier nog mooi groen
Probeer Riga’s lokale likeur: de Riga Black Balsam
Vissersdorpjes en ongerepte stranden
Liever een wat ongerepter stukje strand? Ga dan naar de Livonische kust, waar je in de schaduw van pijnbomen geniet van de rust. Hier vind je ook veel authentieke vissersdorpjes. Enthousiaste wandelaars kunnen het langeafstandswandelpad langs de Baltische Zee (of Jūrtaka in het Lets) lopen.
Prachtige natuur
Letland is een waar paradijs voor natuurliefhebbers. Het is een van de groenste landen van Europa, maar liefst voor de helft bedekt door bossen, waar de locals graag bessen en paddenstoelen plukken. Foerageren is in Letland een populaire traditie. Hoewel Letland iets groter is dan Nederland, wonen er veel minder mensen: ongeveer 2 miljoen. Buiten Riga zijn de wegen dan ook erg rustig en vanuit de stad sta je in een mum van tijd in de natuur. Letland telt vier nationale parken en 330 natuurgebieden. Dat klinkt veel, maar boswachter Jānis weet me te vertellen dat daarmee feitelijk slechts 13% van de Letse natuur beschermd is.
Letse tradities zijn diep geworteld in de natuur. Veel Letten gaan graag naar de bossen en moerassen om wilde paddenstoelen en bessen te verzamelen. De vroege herfst is hiervoor de beste tijd. Om te weten welke bessen en paddenstoelen je kunt plukken, kun je het best met een gids op pad gaan. Maar ook om te weten wáár je veenbessen en cantharellen kunt vinden, want langs de gebaande paden zul je niet veel aantreffen. Ook op boerderijen en in gastenverblijven delen de lokale inwoners graag hun kennis. Zo snoeien de Letten graag berkentakken voor in de sauna…
Een (valse) cantharel
Veenbessen
Deze bossen waren ooit onderdeel van The Baltic Front – de moerassen boden in WOI een formidabele natuurlijke verdediging
Er zijn plaatsen in het veen die steviger zijn, maar ook plaatsen waar bijvoorbeeld tanks (tijdens WOII) in wegzinken
Uitgebreide wellnesscultuur
Letland is rijk aan herstellend mineraalwater, geneeskrachtige modder en medicinale planten, die allemaal uitgebreid worden toegepast in medische en schoonheidsbehandelingen in de spa’s en revalidatiecentra van het land. Naast deze meditatieve saunarituelen die door het hele land aangeboden worden, kun je ook genieten van verschillende traditionele pirts (badhuizen) in bijvoorbeeld Lejasmartini, Meza Spa of Lielzemenes diep op het Letse platteland.
Zoals zoveel tradities is ook de Letse saunacultuur niet uit luxe, maar uit noodzaak geboren. Niet vreemd ook, aangezien Letland niet direct een land is dat geassocieerd wordt met luxueuze spa’s. Maar leven in harmonie met de natuur is wel een inherent onderdeel van de Letse identiteit. Hoewel nu lang niet iedere Let nog traditionele pirts zal bezoeken, hadden deze vroeger een belangrijke functie in het dagelijks leven, net als de Russische banja. Het doel van deze badhuizen was duidelijk – af en toe eens een goede schrobbeurt ondergaan. Met de middelen die er waren op het platteland, werd een waar ritueel gevestigd dat heden ten dagen nog steeds diepgeworteld is in de cultuur.
Een bezoek aan een Letse pirt geeft een geweldig inkijkje in de saunacultuur. In het echte leven en een eeuwenoude gewoonte die tot op heden nog tot het dagelijks leven van velen behoort. Bovendien is het ook nog eens een bijzonder interessante en aangename ervaring. Het lijkt misschien niet de meest logische activiteit tijdens je vakantie, maar zeker gedurende een (winterse) stedentrip is het heerlijk om je even terug te trekken en heerlijk onder te dompelen in dit weldadige stukje Letse cultuur!
Traditionele saunarituelen
Nog steeds wordt er gebruik gemaakt van de natuurlijke ingrediënten van weleer die gewoon op het Letse platteland te vinden zijn. De belangrijkste zijn honing en zout, bosbessen, wol, amber, munt, kamille en lindebloemen. Daarnaast vormen bossen van berkentwijgen een belangrijk element in dit typische ritueel. Je start in de rustruimte, waarna je geacht wordt de echte sauna te betreden, wat net als een Finse sauna een houten ruimte is die tot hoge temperaturen wordt opgestookt. Het is de bedoeling dat je hier vooraf even goed gaat zweten, alvorens het echte ritueel van start zal gaan! Want nadat je goed bent uitgezweet, kan het echte feest beginnen.
Je neemt plaats in de houten sauna, gelegen op een handdoek of een vilten mat en met je hoofd rustend op een bos berkentakken, meestal voorzien van een aromatische geur. Je hoofd wordt bedekt met een vilten hoed of wat takken, bedoeld om je hoofd en haar koel te houden tijdens het proces. Daar gelegen zal een van de medewerkers je lichaam scrubben en masseren met een mix van honing en zout – iets wat historisch gezien geen overbodige luxe was. Omdat dit alles plaatsvindt in de sauna zelf, is de honing prima vloeibaar en op temperatuur en voelt het dus eigenlijk als een luxueuze scrub!
Daarna begint het echte werk. Wanneer je lichaam helemaal is ingesmeerd wordt de luchtvochtigheid in de sauna verhoogd en komen de berkentwijgen in beeld. In rap tempo worden twee in het water gedompelde bossen twijgen over je lichaam heen getokkeld, een behoorlijk zware klus voor degene die dit in de vochtige saunaomgeving moet doen. De twijgen doen geen pijn op je lichaam, maar het water dat uit de takken druppelt wordt behoorlijk warm en geeft een bijzondere sensatie die je niet snel in andere sauna’s tegen zult komen. Dit alles is bedoeld om de bloedcirculatie te stimuleren.
Na zo’n vijf tot tien minuten is de meeste honing wel van je lichaam af gedropen of ‘geslagen’ en is het tijd voor de laatste stap in het saunaritueel. Het ijsbad of de koude douche na de sauna. Iets wat de saunagangers in Finland, Letland en Rusland goed kunnen, is zich onderdompelen in ijzige kou en dat is dan ook wat je hoort te doen na zo’n warme sauna-ervaring. Heerlijk verfrissend en je voelt je werkelijk als herboren.
Saunarituelen © Reinis Hofmanis
Gezellige stadjes en bijzondere landhuizen
De steden van Letland zijn misschien klein, maar hebben veel karakter. De lokale bewoners zijn gastvrij en delen graag hun rijke cultuur met bezoekers. Verken de prachtige omgeving van natuurpark Tērvete. Bekijk de kerktoren en het paleis van Jelgava. Snuif de bloemengeur op en pluk fruit in Dobele. Schuif aan voor een middeleeuwse maaltijd op het kasteel van Cēsis of Jaunpils. Breng zeker een bezoek aan Kuldiga, dat vooral bekend staat om het vele water. Het wordt zelfs het Venetië van Letland genoemd. Hier zijn zoveel oude panden bewaard gebleven, dat er vaak historische films worden opgenomen. In het gezellige middeleeuwse stadje Cēsis staat een prachtig kasteel, omringd door een weelderig park. Combineer Cēsis met Sigulda en bezoek beide kastelen: het Turaida pils en Cēsu pils!
In het glooiende groene landschap van Letland vind je vele prachtige landhuizen, met dank aan de oude aristocratie. Veel van deze huizen zijn open voor het publiek. Laat je betoveren tijdens een rondleiding door Rundale Paleis (Rundāles pils), een 18e-eeuws barok meesterwerk met een schitterende rozentuin. Helemaal bijzonder: boek een overnachting in een landhuis dat omgebouwd is tot hotel.
Middeleeuwse maaltijd in het kasteel van Cēsis © Mārcis Gaujenietis
Letland – klaar om ontdekt te worden!
Wanneer je meerdere dagen in Letland verblijft, verken dan ook de vissersdorpjes en wandelpaden langs de Letse kust. Ga fatbiken over bospaden en het strand, of kies voor een farmstay. Bezoek een van de vier nationale parken: Kemeri, Gauja, Slitere of Rāzna. Maak een kajaktocht van meer naar meer in het oostelijke deel van Letland (Latgale). Als je op zoek bent naar meer wildernis en liever buiten de gebaande paden reist, ga dan naar het westelijke deel van Letland (Kurzeme) naar de Kolka Kaap en het Slītere National Park. Ziemelvidzeme, het enige biosfeerreservaat in Letland, is ook een aanrader! In het zuiden van Letland (de Zemgale-regio) bevindt zich een van de meest mysterieuze plekken van de Baltische staten: het Pokaini-woud, dat je kunt combineren met een bezoek aan de leuke stadjes in de omgeving.
Tijdens de trekperiodes in de lente en de herfst is Letland bovendien een van de beste locaties voor vogelspotten in Europa. Goede vogelspotlocaties zijn Kolka, het Engure-meer, Pape Lake, Lake Kanieris in Kemeri en Lubana Wetland. Ook een bezoek aan Vilnius of de Estse hoofdstad Tallinn is mogelijk. Maar vergeet niet dat de echte schatten van Letland de ongerepte natuur en unieke tradities zijn. Dus nogmaals: ga de natuur in, grijp de kans om te genieten van de traditionele sauna en grijp vooral ook elke kans aan om te proeven van de Letse keuken!
Meer informatie over Letland is te vinden op latvia.travel
De herfst brengt verbazingwekkende kleuren in Letland
- 5x waarom je naar Zuid-Finland wil deze zomer - 21 maart 2024
- 10 hoogtepunten van Ibiza per huurauto - 20 maart 2024
- Bikinitrends voor 2024 - 19 maart 2024
