Het stalen hart van Tsjechië

Het Tsjechische Ostrava is geen 'mooie' stad in de traditionele zin van het woord. De overblijfselen van de industrie, die de derde stad van Tsjechië ooit domineerde, zijn nog volop aanwezig. Buitenlandse toeristen vind je er niet veel. Maar juist deze twee dingen maken de stad een aanrader voor wie in Tsjechië eens buiten de gebaande paden wil treden.

Ostrava, Tsjechië

Een onbekend stuk Tsjechië

Ostrava voelt een beetje aan als ‘Tsjechië voor gevorderden’. Twintig jaar geleden, toen de industrie hier nog op volle toeren draaide, zouden weinig reizigers de stad op hun bucket list hebben gezet. Door de vele mijnen en fabrieken, die Ostrava de bijnaam ‘stalen hart van Tsjechië’ opleverden, moet het geheel destijds een grauwe boel zijn geweest. Na het sluiten van de zware industrie veranderde de stad in rap tempo in een aangename leefgemeenschap. Toch zijn het juist de overblijfselen van de oude industrie die Ostrava vandaag de dag een bijzondere plek maken om te bezoeken.

Ostrava, Tsjechië

Mee met de mijnwerkers

Een van de bijzondere plekken die je in Ostrava kunt bezoeken is de Michal Mijn (Tsjechisch: Důl Michal). Deze kolenmijn was operationeel van 1850 tot en met 1993. Daarmee was het de laatste mijn in de omgeving van Ostrava die werd gesloten. Tijdens een rondleiding volg je het pad van een mijnwerker, zoals hij dat vroeger aflegde van het begin tot het eind van zijn werkdag. Je ziet onder andere de kleedkamers, administratieve kamers, ruimtes waar het materieel werd opgeslagen, de liftschaften en de machinekamers. Oude apparatuur, zoals zuurstofmaskers en lampen, wordt afgewisseld met persoonlijke gebruiksvoorwerpen van de mijnwerkers. Door de verhalen van de gids kom je precies te weten hoe de mijnwerkers zich voorbereidden op hun ‘werkdag’, zo’n 1000 meter onder de grond.

Ostrava, Tsjechië

De Michal Mijn is de best bewaarde kolenmijn van Ostrava. Het lijkt bijna alsof de mijnwerkers slechts een dag geleden hun materiaal hebben neergelegd. Deze authenticiteit is één van de redenen dat de mijn is opgenomen in de Europese route voor industrieel erfgoed. Ook staat de mijn op de nominatielijst voor werelderfgoed van UNESCO. De verlaten gangen, oude gebouwen en de voor sprekers van het Nederlands vreemd aandoende Tsjechische instructieborden hebben een oude charme over zich. Ook als je niet bijzonder geïnteresseerd bent in techniek, is het interessant om een uur of twee door de Michal mijn te dwalen. Rondleidingen in het Engels (duur: ca. 90 minuten) zijn mogelijk, zolang je deze maar vooraf reserveert. Het enige wat je bij de Michal Mijn niet kunt doen is daadwerkelijk onder de grond gaan. Daarvoor kun je Landek Park bezoeken, het mijnmuseum van Ostrava.

Ostrava, TsjechiëOstrava, Tsjechië

Op de set van Terminator

De zuidelijke skyline van Ostrava wordt gevormd door Vítkovice (Tsjechisch: Dolní oblast Vítkovice). In dit industriële gebied vind je een voormalige staalfabriek met alle bijbehorende onderdelen. Hier vond van 1828 tot en met 1998 het hele proces van ijzer- en staalproductie plaats, van de kolenmijnen en de ovens tot en met de productie. Een dergelijk complex, waar het gehele productieproces op één plek plaatsvindt, vind je nergens anders in Europa. De complete site is daarom genomineerd voor de Werelderfgoedlijst van Unesco.

Vítkovice is een gigantisch complex, zo’n 300 hectare groot. We dwalen over talloze loopbruggen en langs oude pijpen, buizen, torens en de ovens waar het ooit zo’n 2000 graden Celsius werd. Op de plek waar vroeger materiaal omhoog werd getakeld, is nu een glazen lift gebouwd die bezoekers helemaal naar de top van de hoogoven brengt. Op een hoogte van 70 meter heb je een goed uitzicht over het labyrint van de staalfabriek. Door onze gids zien we de details in wat anders gemakkelijk een grote hoop roest had geleken.

Het is een gek gevoel dat het nu zo stil en verlaten is op een plaats waar ooit duizenden mensen dag en nacht aan het werk waren. Daardoor voel ik me een beetje een ramptoerist. Tegelijkertijd ben ik gefascineerd door het doolhof van overblijfselen. Het voelt alsof ik op de filmset van ‘Terminator 1’ loop. Met een beetje fantasie zie ik het vuur, de rookwolken en het gloeiende staal voor me. De eigenaren van Vítkovice doen er overigens veel aan om het complex te behouden en tegelijkertijd moderner en toegankelijker te maken. Zo is de gigantische gascontainer omgevormd tot een congrescentrum en concerthal voor zo’n 1500 bezoekers.

Ostrava, Tsjechië

Meer dan oud ijzer

Hoewel Ostrava voor een groot deel wordt gedomineerd door haar industriële geschiedenis, is er meer te doen in de derde stad van Tsjechië. ‘s Avonds kun je jezelf vermaken in Stodolní Street, een straat met meer dan 60 pubs en nachtclubs. Net als in Praag kun je ook hier volop street food verkrijgen. Daarnaast wordt in Ostrava jaarlijks het muziekfestival ‘Colours of Ostrava’ gehouden, het grootste internationale muziekfestival van Tsjechië. Sinds 2012 vindt dit festival plaats in de omgeving van Vítkovice. Ook de nominatie van Ostrava voor Culturele hoofdstad van Europa in 2015 laat zien dat de hoofdstad van Moravië-Silezië haar best doet om uit te groeien tot een volwaardige reizigersbestemming.

Meer informatie over Ostrava en andere plaatsen in Tsjechië vind je op de website van het Tsjechisch verkeersbureau: www.czechtourism.com

Sascha

Vragen? Suggesties? Of jouw reishonger delen?

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Je mag alleen HTML tags en attributen gebruiken:

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>