Op het Centraal Station van München stappen we met onze mountainbikes op de regionale trein naar Mittenwald. We komen pal langs de Starnberger See, en even later langs de springschans van Garmisch-Partenkirchen. In de grensplaats Mittenwald stappen we uit voor onze tocht naar de oorsprong van de Isar. Het lavendelblauwe station, met een rood pannendak, is het laatste station in Duitsland. Meteen zijn we omringd door de bergen.
De Isarradweg
Houten vlotten
We fietsen Mittenwald uit en volgen de Isar over een gravelpad. De bordjes met ‘Isarradweg’ zijn bijna niet nodig: de rivier zegt waar we naartoe moeten. Stroomopwaarts. Dwars door het Nationale Park Karwendel. Achter ons ligt de Zugspitze. Het gebulder van de rivier neemt toe, het brede dal wordt nauwer, de bergtoppen worden hoger.
Dan doemt het grensplaatsje Scharnitz op. Het is vooral bekend om de houthakkers die hier eeuwenlang bomen hakten. Dit werd op houtvlotten naar München en verder gebracht en was bestemd voor woning- en mijnbouw. Transport over de wilde Isar kon alleen met houtvlotten – ook al was de tocht gezien de stroomversnellingen, rotsen en keien uiterst riskant. Behalve hout, werden goederen uit Italië op ezels over de bergen naar Scharnitz en Mittenwald gebracht. Van daaruit namen de houtvlotten het vervoer over.
Tegenwoordig zijn er pleziervlotten: met zijn allen een dagje de Isar afdrijven.
Bruisende bron
Vanaf Scharnitz klimmen we 13 km over een stenig pad omhoog. De Isar stroomt niet meer door een breed dal, maar perst zich tussen de bergwanden door. Het turquoise blauw van de rivier kronkelt beneden ons in de vallei. Eén van de grintoevers staat propvol steenmannetjes. We moeten er nu bijna zijn.
De weg eindigt. 1162 meter hoog. Oostenrijks grondgebied, Tirol. We lopen over veenpaadjes en zoeken in de wirwar van stroompjes en bronnen naar de oorsprong. Overal borrelt water op. Kraakhelder. Ergens staat het bordje Isar Quelle II. We lopen verder tot we aan het eind van een venig modderpaadje het houten bordje Isar Quelle I zien. En voor alle zekerheid: Ursprung bei den Flüssen. De Romeinen wisten indertijd al hoe uitzonderlijk goed dit water was. We vullen onze bidons.
Isar Quelle I
Omlaag langs de rivier
Terug naar Mittenwald gaat van een leien dakje: omlaag. In het stadje bruist het van het Bayerische levensgevoel en tradities. De muziekkapel die door de straten paradeert, de dirndle-jurken, de lederhosen. Op de gevels van veel huizen, kerken en kapellen zijn muurschilderingen van allerlei taferelen in pasteltinten aangebracht.
Mittenwald
Het stadje heeft perfect onderhouden huizen, met grote balkons waar de rijkbloeiende geraniums uitpuilen. Aanvankelijk is Mittenwald welvarend geworden door de handel, vervolgens door de ambachtelijke vioolbouwers, en nu door het bergtoerisme. Zelfs tegenwoordig in coronatijd is het drukker dan ooit: de Bayerische bevolking snakt naar de schone berglucht.
Terug naar München
Vandaag hebben we circa 115 km voor de boeg om terug in München te komen. We komen door uitgestrekte naaldbossen en langs smaragdgroene almen met houten boerenopslagplaatsen, die aan weerszijden van de Isar liggen. Het is hier het boerenland en het voorland van de Alpen. Voor de hoeven en hutten liggen voorraden brandhout fraai opgestapeld. De boerderijen zijn zonder uitzondering overdadig versierd met bloembakken.
De plaatsjes waar we doorheen komen, zijn allen houtvlotters-dorpen. Krün. Wallgau. Lenggries. Bad Tӧlz. Overal vallen de balkons met geraniums op. Zijn er statige boerenhoeven. Overal zijn er de enorme muurschilderingen op de gevels. Al deze plaatsen zijn welvarend geworden door de handel over de Isar – het was een soort goudader.
Door steden en stille oeverbossen
In Bad Tӧlz stroomt de Isar dwars door de barokke stad. Inwoners zitten te picknicken op de oevers; op een eilandje zonnen naturisten. Op de grindbanken liggen joekels van boomstammen. Na stormen en regenval treedt de Isar nog altijd ver buiten haar oevers. Zware boomstammen dobberen dan als veertjes op de stroom mee. De brede Isar mag bij tijd en wijlen ruig te keer gaan, dat was begin 19e eeuw nog veel meer. Toen was het een woeste rivier, die onvoorspelbaar haar loop veranderde. De Isar stond gelijk aan natuurgeweld. De vele overstromingen boezemden de bewoners langs de oevers angst in.
Op het eind van de dag stroomt de Isar vrijelijk door het heuvellandschap tot Wolfratshausen, waarna het Loisach-Isar-Kanal volgt. Langzaamaan verandert het publiek op het fietspad: het zijn nu forensen die ons tegemoet fietsen naar de voorsteden van München. Er schijnt zelfs een man te zijn die met zijn laptop in een waterdichte tas op zijn rug naar zijn werk zwemt… De oevers worden meer en meer een blauw-grijs-groen recreatielint voor de stadsbewoners. Onder vele bruggen door fietsen we zo München binnen. Wat ons betreft veruit de oorspronkelijkste manier om de stad binnen te komen.
De Isar en de Münchner
Isar Radweg
De Isarradweg (een apart fietspad) bestrijkt de volle 283 km van bron naar monding. Dus van de bron in Scharnitz naar Deggendorf bij de Donau. Als je een deel van de route wilt doen, kun je ook makkelijk de trein terug nemen.
Vaak is de Isar nog een echte wilde rivier, hard stromend door een breed bed van kiezels. Af en toe is er een bijzonder uitzicht. Eén keer fietsend over de dam van het Sylvensteinspeicher stuwmeer. Een andere keer kunnen we kijken over de Starnberger See tot aan München. Bijna overal is er een gemoedelijke drukte: er zijn wandelaars, nordic walkers, mountainbikers en baders.
Meer informatie: Isarradweg.de
Starnberger See
- Van bron naar riviermonding in de Adriatische zee - 14 juli 2023
- Frans-Italiaans escapisme op de ski in La Rosière - 25 april 2023
- Getest: VAUDE Neyland Fleece Hoodie - 18 december 2022
