Een kennismaking met de Polynesische cultuur

Je hebt wellicht wel eens gehoord van de Cook Islands, Tonga of Samoa. Samen met pakweg 1000 andere eilanden maken ze onderdeel uit van Polynesië, waarvan Nieuw-Zeeland en Hawaii de bekendste Polynesische eilanden zijn. Op Oahu vind je het Polynesisch Cultureel Centrum. Daar worden zes dagen per week in een Efteling-achtig park met een oppervlakte van 17 hectare de tradities en gebruiken van de oorspronkelijke Polynesische bewoners in zes overzichtelijke dorpen uitgebeeld, en krijgen bezoekers op luchtige wijze een indruk van dit verafgelegen gebied in de Stille Oceaan.

De Polynesische cultuur

Het Polynesisch Cultureel Centrum ligt in Lā’ie aan de ellenlange Kamehameha Highway, die dwars over het eiland loopt en een verbinding vormt met de zeer populaire North Shore, het surfersmekka van Oahu. Bij een ritje naar de North Shore via de Windward side kan het niet anders of je passeert het Polynesisch Cultureel Centrum.

Wij zijn het centrum al tientallen keren voorbij gereden en elke keer hebben we het erover om er eens een bezoekje aan te brengen maar nooit komt het ervan. Veelal omdat onze rondritjes vaak op zondag plaatsvinden en dan is het centrum dicht, soms ook uit tijdgebrek omdat we gehoord hebben dat het centrum niet in een uurtje te bezichtigen is. Maar nu is het dan zover. We rijden in een klein uur al slingerend langs zee via onze woonplaats Kailua aan de oostkust van Oahu naar de North Shore in het noordelijke deel van het eiland, langs tal van idyllische strandjes waar de hele kustlijn mee bezaaid is.

Ontdek de Polynesische cultuur in Hawaii

Verscholen baaien

Voor de rit naar de North Shore geldt zeer zeker dat de weg er naartoe de helft van de -spectaculaire- ervaring is, dus neem de tijd en bouw af en toe stops in om van het uitzicht, de verscholen baaien en de schitterende natuur te genieten. Wij stoppen onderweg ook en ontmoeten op een strandje op een steenworp van de indrukwekkende bergketens van Ko’olau lokale buurtbewoner Douglas die druk bezig is om het strand schoon te harken.

Douglas militaire veteraan met een missie

We raken met hem aan de praat en hij vertelt ons dat hij een militaire veteraan is die kort na zijn pensionering een nare val heeft gemaakt in zijn huis. Hij kwam vervelend terecht op een tafelpunt die zijn long en lever doorboorden. Goddank kon de schade operatief hersteld worden, maar het voorval heeft zijn levensinstelling voorgoed veranderd. Sindsdien brengt hij zijn dagen aan zee door, op de stranden rond zijn huis, en maakt hij zo goed en kwaad als dat gaat de zandstranden schoon.

roadtrip hawaii strandroadtrip hawaii cabrioroadtrip hawaii douglas

Je moet dan niet denken aan bergen aangespoeld vuil of plastic, maar eerder aan drijfhout, takken en bladeren die van de omliggende bomen op de veelal smalle stroken zandstrand terechtkomen. In de laatste jaren ziet Douglas steeds grotere gevolgen van kusterosie, een fenomeen waar heel Hawaii mee kampt en waar hij zich zorgen om maakt. Het kleine beetje strand dat nog rest op sommige plekken wil Douglas zo schoon en begaanbaar mogelijk houden, zodat lokale bewoners en bezoekers ervan kunnen genieten.

Instagram-waardig Hawaii

Hij heeft zelfs een provisorische schommel in een boom opgehangen zodat je boven de zee kunt schommelen. Uiteraard moet ik die schommel even uitproberen en het levert ‘Instagram’-waardige plaatjes op. We nemen afscheid van Douglas en zijn hark en lopen terug naar onze geparkeerde auto, waar zacht ukelele muziek klinkt uit de auto die naast de onze staat. Nader onderzoek leert ons dat een Hawaiiaan in zijn blote bast achter het stuur zit te tokkelen. Only in Hawaii zullen we maar zeggen.

roadtrip hawaii schommel    roadtrip hawaii ukelele

Polynesisch Cultureel Centrum – kennismaken met de Polynesische cultuur

Dan zijn we klaar voor het Polynesisch Cultureel Centrum. We zijn er beiden nog nooit geweest en gaan er volledig ‘open’ in. Het centrum is in de jaren ’60 gebouwd met grote donaties van de Mormoonse kerk, om de inwoners afkomstig uit diverse Polynesische eilanden te helpen hun cultuur en rituelen op een unieke manier te delen, en daarmee een boterham te verdienen. Tegenwoordig bestaat een groot deel van het personeel van het Polynesisch Cultureel Centrum uit studenten van de naburige Mormoonse Universiteit, BYU Hawaii, die via het werk in dit centrum hun studie bekostigen of wat bijverdienen.

Het centrum is een van de best bezochte attracties op Oahu, na Pearl Harbor, Waikiki Beach en de Dole (ananas) Plantage, maar doet bij binnenkomst niet al te druk aan. Ik schat dat er over het hele terrein verspreid zo’n 800 bezoekers rondlopen, die zich rond het middaguur allemaal verzamelen langs de oevers van de rivier die dwars door het park loopt, en waar de dagelijkse drijvende culturele parade op platbodems voorbijtrekt. Dan pas merk je hoeveel mensen er daadwerkelijk in het park zijn.

Eilanddorpen

We lopen over een klein marktplein met food trucks en winkelkraampjes door een aangelegde tropische tuin met rotsformaties en watervallen, langs twee overdekte theaters en tal van restaurants, richting de Island Villages. Hier zijn zes Polynesische eilanden nagebootst in een Efteling-achtige setting, waarbij nazaten van de oorspronkelijke eilandbewoners lokale tradities uitbeelden, zang- en dansvoorstellingen verzorgen en demonstraties geven hoe ze onder meer riet vlechten en kleding maken van boomschors (van tapa, of kapa).

demonstraties traditionele handwerken    Polynesisch Cultureel Centrum Hawaii

We bezoeken als eerste Aotearoa, ofwel Nieuw-Zeeland, waar net een dansshow begint met onder andere de traditionele haka, een ceremoniële dans die tegenwoordig vooral bekend is door de uitvoering van rugbyteams uit Nieuw-Zeeland en Samoa bij de aanvang van internationale wedstrijden. Ik vind het een indrukwekkend en imponerend schouwspel, evenals een traditionele dans die een aantal dames uitvoert, onderwijl jonglerend met vijf koorden langs hun lichaam. Na de dansshow vervolgen we onze eilanden-ontdekkingstocht naar Samoa waar eveneens een voorstelling met live muziek (op grote trommels) gaande is en op een naburig veldje een demonstratie gaande is rond het bereiden van traditionele maaltijden. We steken vervolgens de rivier over en komen uit in Tonga.

Polynesisch Cultureel Centrum - oorspronkelijke eilandbewoners beelden lokale tradities uitpolynesische cultuur    kennismaken met de polynesische cultuur

Kleding maken van boomschors

Hier krijgen we een demonstratie kleding maken van boomschors, waarbij de schors eerst in water wordt geweekt en tot twee keer zijn formaat opwelt, en vervolgens met een hoekige houten knuppel in een paar minuten tijd tot een zachte lap stof wordt geslagen. Dit proces herhaalt zich een aantal keer tot er ongeveer het formaat van een kleed is ontstaan. Daarna wordt de ‘stof’ met verschillende motieven versierd met behulp van grote gedroogde vruchten van de Pandanus boom, in het Nederlands een geurende schroefpalm genaamd. De vrucht dient als kwast, de kleurstof uit de Pandanus-pit als inkt. Kind kan de was doen.

En warempel, de afdruk van de palmvrucht op de geplette boombast levert prachtig versierde doeken en kleden op. Zo ging dat dus, voor de textielindustrie zijn intrede deed. Even later stappen we getooid met een hoofdband van gewoven palmblad in een outrigger, een traditionele kano met zijspan, voor een tochtje over de rivier die door het park loopt. We mogen zelf mee roeien en zijn officieel ondergedompeld in de Polynesische cultuur.

Outrigger canoe Polynesisch Cultureel Centrum    outrigger canoe, onderdeel van de Polynesische cultuur

Drijvende parade

Fiji, Tahiti en Hawaii kunnen de volgende keer op een bezoekje rekenen, want dit keer voegen we ons bij de aangroeiende mensenmassa langs de oever van de rivier om de Huki Water Celebration show, de drijvende parade, te kunnen zien met tal van hula dans demonstraties.

Polynesisch Cultureel Centrum - drijvende parade

Na ongeveer drie uur in het park hebben wij genoeg gehad voor een dag, maar het park blijft nog tot in de late avond open en je kan er dinner shows en een traditionele luau bijwonen. Tijdens deze live shows worden lokale gebruiken en tradities met zang en dans uitgebeeld, evenals de ontstaansgeschiedenis van de vulkanische eilandengroep Hawaii en diens ontwikkeling tot op heden.

Als kama’aina (lokale bewoner) hebben wij de luxe dat we op een ander moment nog eens terug kunnen keren naar het park en hoeven we de dag niet uit te melken. Ik vond die drie uur meer dan genoeg en was prettig verrast door de opzet van het park, de vriendelijke mensen die er werken en de passie en trots die de medewerkers uitstralen bij het uitdragen en presenteren van hun eigen cultuur. Toegegeven, het heeft een Disney-randje maar ik vond het toch authentieker dan in eerste instantie verwacht. Een aanrader dus!

Kaaloha

Vragen? Suggesties? Of jouw reishonger delen?

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Je mag alleen HTML tags en attributen gebruiken:

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>