Hiken in de Pyrénées-Orientales

Porte Puymorens naar Pic de Coma d’Or

Het is nog fris als we in de ochtend vertrekken vanuit Saillagousse, een plaats in de Pyrénées-Orientales -Frans Catelonië- die op zo’n 1.300 meter hoogte ligt. We rijden naar het beginpunt van onze hike in de richting van Andorra. Hiken in de Pyrénées-Orientales is het thema. Wegen zijn afgesloten omdat het een dag is waarop de koeien verplaatst worden. De koeien die op de bergweides grazen zijn vleeskoeien. En die worden in de loop van de seizoenen verplaatst. Het zijn kuddes die een natuurlijk leven leiden. Hier geen bio-industrie. De koeien zijn ook enigszins schuw, niet gewend aan de dagelijkse nabijheid van mensen, zoals onze melkkoeien. Een paard uit een kleine kudde komt nieuwsgierig op ons af.

Suédois et cheval (Zweed en paard)

Als we de dieren achter ons laten gaat het omhoog. Eerst flauw, daarna steiler. ‘Diep uitademen’, aldus Kim, ‘is het geheim. Ik hoor vaak mensen hijgen. Op hoogte moet je vooral je koolzuur kwijt die in de longen blijft hangen. Dus uitademen.’ Ik probeer het een paar keer en na vier keer diep uitademen krijg ik inderdaad meer lucht. We lopen verder langs heuvels, met barrières tegen lawines. Kim wijst naar beneden waar een aantal jaren geleden een deel van een dorp is weggevaagd. Het nieuwe deel dan, want het oorspronkelijke dorp staat op een plek waar lawines minder vat op hebben. Zelfs op grotere hoogte is het inmiddels aangenaam warm en zonnig geworden.

Bloeiende wilde brem

In de lucht zweven gieren die van een afstand gezien sierlijk zijn als adelaars en hun lelijkheid bewaren voor de nabijheid. We lopen verder op een brede richel om vervolgens op een rotsig pad tussen naaldbomen te belanden. Op ruim twee kilometer hoogte zijn er nog altijd bomen en struiken. De boomgrens ligt hier hoog. In de verte zijn de kale, hoger gelegen toppen te zien. We marcheren, indachtig de woorden van Kim, niet de top op en af maar blijven lager en lopen terug via een cirkel om de berg en weer naar beneden langs grazige weiden.

Naaldbossen met op de achtergrond kale toppen

Op ruim twee kilometer nog altijd bomen

Grazige weiden

Het meer van Bouillouses

De volgende dag lopen we naar het meer van Bouillouses, een van de meest toeristische plekken van de Pyrénées-Orientales. Toch wordt het ook hier niet te druk. Een groot deel van het jaar is de weg afgesloten voor auto’s. En een pendelbus brengt per dag maximaal 3.000 mensen naar het stuwmeer, dat in 1910 is aangelegd om een elektrische treinverbinding mogelijk te maken die het gebied zou ontsluiten. Hoewel er in het meer gevist kan worden op forel is het meer eerder een vertrekpunt voor verdere wandelingen dan een eindpunt.

We steken de dam over en als het wandelpad naar boven gaat, gaan we rechtsaf een oud visserspad op. In het drukste gebied van de streek kunnen zo ook de wandelaars vermeden worden. ‘Ik loop vaak buiten de paden’, aldus Kim. Met een goede app om de weg terug te vinden moet dat geen probleem zijn denk ik. Of met een gids natuurlijk.

We vervolgen onze weg tot we een gebied bereiken met een aaneenschakeling van koele bergmeertjes. Het gebied is drassig. Er zijn stroompjes, maar het water loopt ook door smalle geultjes en over het gras. Het geluid van water is overal. En de meertjes worden langzaam meer moerassig. ‘Dit doet me aan mijn vaderland Zweden denken’, aldus Kim. ‘In een paar duizend jaar worden al die gletsjermeertjes moerassen. De begroeiing spoelt niet weg en wint steeds meer terrein’.

Koele bergmeertjes

Een wereld van stroompjes

Op de terugweg lopen we over paadjes die door berggeiten zijn gemaakt. ‘Dat zijn de makkelijkste paden vaak’, zegt Kim, ‘want de dieren verspillen zo min mogelijk energie als het niet nodig is’.

Flora en Fauna in de Pyrénées-Orientales

We hebben weinig dieren gezien, buiten het vee om. En de gieren. Normaal zijn er om deze tijd meer volgens Kim. Maar een paar weken geleden lag er nog sneeuw, dus het seizoen begint laat. We horen een aantal maal het karakteristieke geluid van de marmot. Het is een soort getsjilp dat aan een vogel doet denken. De dieren overwinteren in de nestkamer van hun burchten van oktober tot april. Hun lichaamstemperatuur kan dalen tot een temperatuur van 5°C. En de dieren vertragen hun hartslag tot drie tot vier slagen per minuut.

Ook de planten zijn laat. Als de lente geleidelijk komt dan bloeien de hellingen in fasen. Als de sneeuw laat smelt dan worden grote delen tegelijkertijd paars. Nu zijn het, naast de gele brem, vooral individuele bloempjes die het groen onderbreken.

We stuiten op de paddenstoel die wel wat wegheeft van bruin hersenweefsel. Dit is de voorjaarskluifzwam ofwel het valse morieltje. Men at deze paddenstoel vroeger als delicatesse. Door koken werd het gif geneutraliseerd meende men. Maar helaas werd het gif damp, wat slecht afliep voor menig kok want het is een gif dat zich langzaam ophoopt in het lichaam. Nog steeds wordt de zwam wel eens verward met het echte morieltje. En er is meer gif. We stuiten op een veldje met Aconicum Napelus, ofwel Monnikskap. Acon is Romeins voor pijl. De Romeinen gebruikten de plant om gif voor hun pijlpunten mee te maken, vandaar de naam. Ze hebben kenmerkende paarse bloemen. Maar de meeste planten staan in juli nog niet in bloei, dus we moeten het doen met het enorme palet aan groentinten dat Pyrénées-Orientales kenmerkt. Op een enkel kleuraccent na.

Voorjaarskluifzwam (valse morielje)

Piramidezenegroen (Ajuga pyramidalis). De kleur van een blaadje verandert als een bij het blad bezocht heeft.

Een kleuraccent, Kochs gentiaan

Capcir

De laatste wandeldag voert naar Capcir. We passeren Formiguères, een charmant stadje en verschillende ski resorts. Dit gebied rond Angles is een wintersportcentrum. Maar dat neemt niet weg dat je er ook buiten het winterseizoen fraaie wandelingen kunt maken. In Capcir is het een paar graden kouder dan in de Cerdagne. En het dal ligt noord-zuid in plaats van oost-west. ‘Dat zorgt voor een iets ander klimaat, een iets andere begroeiing en iets andere bloemen’, weet Kim. Als we over de hellingen lopen is het moeilijk je voor te stellen hoe het er hier uitziet als er twintig meter sneeuw ligt. We lopen lange tijd langs de rand van een diep ravijn, waardoor je aan de ene kant een bos hebt en aan de andere kant vergezichten. Het is hier ook schapenland. Vlak nadat we de weg hadden verlaten passeerden we een kleine kudde, vergezeld door een grote witte hond. ‘De hond is opgegroeid onder de schapen en denkt dat hij een schaap is’, vertelt Kim. ‘Een schaap met als taak de kudde te verdedigen’. En dat doen ze ook. Je moet niet te dichtbij komen en als je een hond hebt hem niet los laten lopen.

Een kudde schapen met een schaapshond

Een schuilhut voor herders

We belanden op een plateau, waar een traditionele schuilhut voor herders gebouwd is. Puur van opgestapelde stenen met muren van zo’n veertig centimeter dik. En met een schoorsteen.

De vier winden

Het is warm, maar het weer kan in de Pyrénées-Orientales snel omslaan. Het zijn de vier windrichtingen, aldus Kim. Van de Middellandse Zee een hete vochtige wind, uit Spanje een hete en droge, uit het noordwesten een droge en koude en vanuit de richting van Carcasonne wind met vooral vocht. Dat kan voor nogal spectaculaire veranderingen zorgen. Van warm tot hagelstenen in een paar uur. Het is dus zaak altijd warme en waterdichte kleding mee te nemen ondanks het weer.

Capcir landschap

We lopen verder door weer en gebied met drassige stroompjes, alvorens een kopje zelf gezette koffie te drinken in een hut bedoeld voor de skiwacht bij de top van een skilift. Dit is een uitgelezen gebied om te toerskiën, waarbij men met stijgvellen zelf omhoog loopt en buiten de pistes afdaalt. We dalen af over de nu groene piste langs de skeletten van dode bomen, die hier niet opgeruimd worden zodat je een bos krijgt waarin alle levensfasen van de bomen vertegenwoordigd zijn.

Bomen in verschillende levensfasen

Neem goede schoenen mee. Voor wandelen in de bergen zijn halfhoge schoenen het beste. Met mijn lage wandelschoenen was het lastig als ik dwars op de hellingen liep.
En stokken kunnen van pas komen. Ik heb nooit wat in die ‘bejaardenstokken’ gezien waarmee men in Nederland door de bossen pleegt te ploegen, maar bij ruige paden vol stenen en het oversteken van stukken sneeuw komen ze goed van pas.
Bezoek een spa na inspanning. De Pyrénées-Orientales zijn goed voorzien.
Neem laagjes mee die je warm kunnen houden. En regengoed.
Neem voldoende water mee. Het water van de bergstroompjes is verleidelijk, maar je weet niet of stroomopwaarts geen dood dier in ligt.

Kijk voor meer informatie over de regio en wat er verder te doen en zien is op de toerismewebsite van Pyrénées-Orientales. Jaarlijks zijn in de Pyrénées-Orientales de Sint Jansvuren te bewonderen. En er zijn meer plaatsen die de moeite waard zijn in dit Catelaanse stukje Frankrijk.

Over
Laatste berichten

Theo

Ik hou van reizen en fotograferen. Liefst lang en naar verre oorden, al ‘doe’ ik natuurlijk ook stedentrips. De mogelijkheid om mijn herinneringen te kunnen ondersteunen en delen zorgde ervoor dat fotografie een heel belangrijk element is geworden tijdens het reizen. Ik heb gemerkt dat ik er ook anders van ga kijken. En uit kijken en beleven volgen verhalen.

Laatste berichten van Theo (alles zien)