Bloeiende rozen
Met een brede glimlach kijkt de security guard ons aan. In de holster die aan zijn broekriem bungelt bevindt zich een flink pistool. Met spiegeltjes wordt de carrosserie van onze terreinwagen door zijn collega nog even gecontroleerd. Mijn blik dwaalt af naar een man die het presteert de heuvel naast de ingang te trotseren met een kledingkast op zijn rug. De zware last die hij meedraagt past bij de beladen plek waar ik ben. Een gitzwarte periode uit de geschiedenis van Rwanda. De witte boog boven de ingang lijkt wel de op de entree van een willekeurige rozentuin. Rozen zijn er wel, maar bloeien doen ze niet. Ze liggen bij de vele graven van het Kigali Genocide Memorial. Bijna een kwart miljoen slachtoffers van de genocide hebben hier een laatste rustplaats.
Slachtpartij met kapmessen
De geschiedenis van Rwanda is roerig. Ten tijde van kolonisatie door eerst België en later Frankrijk ontstond al een duidelijke tweedeling op basis van ras tussen de Hutu’s, met 80% veruit de grootste groep, en de Tutsi’s. Al jarenlang werd een groot deel van de Tutsi bevolking verdreven naar buurlanden Congo en Uganda. In de nacht van 7 april 1994 ging het helemaal mis. Het vliegtuig met daarin Hutu president Habyarimana werd met een raket uit de lucht geknald. Dat was de lont in het kruitvat waarna de Hutu’s het heft in eigen handen namen. Met machetes gingen ze de straat op om Tutsi’s af te slachten. Voorzien van moordlijsten wierpen ze blokkades op en deden ze huiszoekingen. In honderd dagen tijd vielen circa 800.000 slachtoffers. Het was een bloedbad van ongekende omvang.
Iedereen is Rwandees
Indringend zijn de foto’s van de tentoonstelling bij het Kigali Genocide Memorial. De gebeurtenissen zijn chronologisch beschreven, voorzien van beeldmateriaal. Schedels, botten en met bloed besmeurde kleding zijn tastbare herinneringen aan de genocide. Aan stalen draden hangen honderden foto’s van slachtoffers. Onder hen tal van kinderen. Ook het verhaal na de genocide wordt verteld. De vluchtelingenstroom, een verscheurd land met 300.000 kinderen die wees zijn geworden en de rechtspraak. Maar ook dat vrijheid een schoolvak is. Hutu’s en Tutsi’s zijn er niet meer; iedereen is Rwandees. Het is zelfs strafbaar om het erover te hebben. De littekens van deze donkere periode uit de Rwandese geschiedenis zijn op straat zichtbaar. Op hoofden, armen en benen zijn verwondingen aangebracht met kapmessen duidelijk te herkennen. Tegelijkertijd zijn de littekens ook onzichtbaar. Nazaten van moordenaars en slachtoffers moeten vandaag de dag in vrede samenleven.
Harde realiteit
‘Kwibuka 27’ staat in manshoge grijze letters op het plein boven het memorial. Herinnering betekent het, nu 27 jaar geleden. Veel vragen zijn nog steeds onbeantwoord. Een bezoek aan het Kigali Genocide Memorial komt wel even binnen. Het is moeilijk te bevatten wat er allemaal is gebeurd. Voor onze chauffeur Nchuti is het de harde realiteit. Zijn beide ouders werden vermoord. Samen met zijn broertje vluchtte hij het regenwoud in. Ze bleven met zijn tweeën maandenlang onder de radar en groeiden uiteindelijk op in een weeshuis en bij familie. Meer dan vage herinneringen aan zijn ouders heeft Nchuti niet. Zijn dochtertje mist zoals zoveel kinderen een opa en oma.
Schone stad
Het leven gaat verder. Buiten het hek zie ik weer vrolijke gezichten. Zoals in de meeste Afrikaanse steden is het in Kigali een drukte van belang op straat. Scooters domineren het straatbeeld. De verkeersstromen bewegen zich opvallend ordentelijk over de keurige asfaltwegen. Het valt op hoe netjes het straatbeeld is. Ik vergeet bijna dat ik in Afrika ben. Met iets meer dan een miljoen inwoners is Kigali een dreumes in het rijtje Afrikaanse hoofdsteden. De stad ligt op een hoogte van een dikke 1.500 meter en is gebouwd op meerdere heuvels. Eén van deze heuvels is Mount Kigali, in het zuidwesten. Grijze wolken pakken samen als we richting de top rijden voor het uitzicht over een deel van de stad. Met nauwelijks hoogbouw is de skyline van Kigali zeer bescheiden.
Fanatieke verkopers
‘Looks great on you’. Nee mevrouw, die roze met paars en oranje korte broek staat me voor geen meter. Ze lacht haar tanden bloot, in een ultieme poging me toch over te halen tot een aankoop. Kimironko market is de drukste markt van Kigali. Dat maakt het best overweldigend. Ik word naar ieder kraampje begeleid en getrakteerd op een uitgebreide presentatie van alle koopwaar. Rustig slenteren door de smalle padjes van deze overdekte markt is er gewoonweg niet bij. De verkopers bij het kleding- en souvenirsegment hebben het niet makkelijk. De productie gaat ondanks beperkte klandizie gewoon door. Naast de ingang van de markt zijn vrouwen in kleurrijke jurken druk in de weer met hun naaimachine. Ik bedank voor de korte broek en baan me een weg naar uitgang.
Avontuur buiten de stad
Een eenvoudige en snelle manier om in vogelvlucht een impressie van de stad te krijgen is met de blauwe Kigali City Tour bus. Deze bus is voorzien van een open dak en rijdt een drietal routes. Echt veel bezienswaardigheden heeft Kigali eigenlijk niet. Een dag in de stad is bijna genoeg. Want buiten de stad richting de nationale parken of Lake Kivu begint het avontuur in Rwanda pas echt.
- Vier tips voor de fraaie Vlaamse Westhoek - 2 augustus 2022
- Citytrip Aken - 3 juni 2022
- Emirates met kids - 25 mei 2022
