Begraafplaats Ohlsdorf
Friedhof Ohlsdorf opende in 1877 haar poorten. Eerste directeur, Wilhelm Cordes, wilde geen velden met alleen maar grafstenen. Hij wilde een park dat indruk zou maken op elke bezoeker. Hij legde slingerende paden aan, plantte bomen en struiken en creëerde verschillende waterpartijen. Als wij over het terrein lopen, zien we veel mensen die net als wij een wandeling maken. Anderen fietsen er doorheen en hardlopers gebruiken het park voor hun dagelijks rondje. Met een lengte van vier kilometer en een minimale breedte van één kilometer, beslaat het terrein zo’n 388 hectare. Groot genoeg voor een middag stevig doorwandelen langs de verschillende bezienswaardigheden op het kerkhof.
Beeld vlakbij de voetgangersingang Klein Horst
Herdenkingsmonumenten
Tijdens onze wandeling over de begraafplaats stuiten we op een groot aantal herdenkingsgraven en zelfs een massagraf. Deze bevinden zich vooral aan de oostzijde van de begraafplaats, richting de wijk Bramfeld. Het massagraf, waarin zo’n 38.000 Hamburgers liggen begraven, maakte op ons veel indruk. Het enige wat je ziet is een grasveld in de vorm van een kruis. In het midden daarvan staat een donkergrijs blok. Op de vier uiteinden staan houten borden met daarop de namen van de wijken die zijn gebombardeerd in 1943. Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft Hamburg het meest geleden onder de bombardementen van de geallieerden. Hier zijn dan ook de meeste slachtoffers gevallen.
Iets verderop is een herdenkings- en begraafplaats voor Nederlanders. Het zijn ook oorlogsslachtoffers. Geen soldaten, maar mensen die ofwel verbleven in concentratiekamp Neuengamme en daar stierven of stierven tijdens hun gedwongen tewerkstelling in Hamburg. In totaal liggen hier 350 Nederlanders en nog eens 99 Nederlanders worden er herdacht. Zij liggen begraven op een andere begraafplaats in Hamburg of omgeving. Onder de slachtoffers zijn ook enkele bekende Nederlanders zoals dichter Jan Campert, Surinaamse verzetsstrijder Anton de Kom en voetballer Rein Boomsma.
Het Nederlandse ereveld staat er mooi onderhouden bij. Dat kan niet gezegd worden van andere ereplaatsen en grafvelden, zoals die van bijvoorbeeld de Poolse slachtoffers. We zijn even stil als we de hoeveelheid graven zien van mensen die buiten hun geboorteland zijn overleden onder het regime van Hitler, de meesten daarvan waren geen soldaat maar gedwongen en uitgebuite arbeiders.
De grafstenen van Nederlanders die in Hamburg zijn overleden in WWII
Beeldhouwwerken
Vlakbij de hoofdingang van Ohlsdorf, aan de westzijde van de begraafplaats, bevinden zich heel andere soorten graven. Aan deze kant bevinden zich de mooiste en meest bekende graven met prachtige beelden en ornamenten. In het informatiecentrum kun je een folder ophalen met daarin drie wandelingen over dit gedeelte van het terrein. Vooral de rode wandeling langs bekende graven en sculpturen is bijzonder interessant. Op dit gedeelte staat een prachtig rozenveld en in juni staan de rododendrons volop in bloei. Het was ècht ontspannend en aangenaam om over dit gedeelte van de begraafplaats te wandelen.
Tot slot bevindt zich bij de hoofdingang nog een klein museum met meer informatie over de begraafplaats. Ze is geopend op zondag, maandag en donderdag van 10.00 tot 14.00. Toegang is gratis.
Eén van de meest indrukwekkende grafbeelden.
Grafbeelden zijn er in allerlei stijlen en vormen
Grafbeeld vlakbij de hoofdingang
Bezoekersinformatie Friedhof Ohlsdorf
De begraafplaats zelf is elke dag geopend. In de wintermaanden van 9 tot 18 uur en vanaf april tot en met oktober van 9 tot 21 uur. Vanuit de stad is de begraafplaats gemakkelijk te bereiken met openbaar vervoer. Zowel de S1, S11 als de U1-trein stoppen voor de hoofdingang van de begraafplaats en verschillende bussen gaan naar de ingang aan de oostzijde.
Door het park rijden nog eens twee buslijnen. Deze doen al de 13 kapellen aan, waardoor ook mindervaliden het park kunnen bezoeken. Ga je liever met de auto of op de fiets, dan kan dat ook. Te voet is echter het meest aangenaam. Je hebt dan de vrijheid om af te dwalen en over de onverharde paden de verschillende kleine velden en familiegraven te verkennen.
Omdat het een openbare begraafplaats is, tref je hier ook hoekjes aan voor specifieke religies en doelgroepen. Er is een veld voor Bahai gelovigen en één voor Islamieten. De Chinese gemeenschap schijnt er zijn eigen veld te hebben, maar die hebben wij niet gevonden. De oude Joodse begraafplaats ligt net buiten de poorten van Friedhof Ohlsdorf.
Rozentuin in de winter
Interesse om naar Hamburg te gaan? Lees hier de blog van mijn Reishonger-collega Margriet over wat er nog meer te doen is in deze up-coming stad.
Tekst en foto’s: Heleen Westerman
- TUI vakantiepeiling 2024 - 17 april 2024
- Top 5 vakantieparken van Center Parcs in het buitenland - 15 maart 2024
- Met de camper door IJsland, onze tips! - 12 maart 2024
Natalie zegt:
Bedankt voor de mooie foto’s van de begraafplaats in Hamburg. Ik heb een levendige interesse in kerkhoven. Je kunt voor mooie, sfeervolle begraafplaatsen overigens ook heel goed in Berlijn terecht.
Astrid van Kessel zegt:
In Berlijn zijn inderdaad mooie begraafplaatsen. Wij waren op de begraafplaats waren de gebroeders Grimm waren begraven. Tot onze verbazing liepen wij hier ook tegen de begraafplaats van de personen aan die een aanslag op Hitler hebben gepleegd (von Stauffenberg)
In Praag heb je veel gegraafplaatsen. Wij zijn fan van de begraafplaats bij metrostation Flora. Je kunt hier uren dwalen.