Als je deze zomer in Frankrijk bent, kijk dan eens verder dan alleen de bekende hotspots. Frankrijk heeft meer te bieden. Zoveel, dat de gemiddelde Fransman voor vakantie zijn land niet uit hoeft. Wij kennen vooral de Provence, het riviertje de Ardèche en we beklimmen de Alpe d’Huez. We drinken een glas Côte du Rhône of Beaujolais, en we slapen in een tentje of een caravan. Kan dat anders? Kan dat leuker? Jazeker! Want ook buiten de gebaande paden is Frankrijk heel toegankelijk. Dus neem die extra stap. Kijk eens een dorp verder. En haal je eten eens niet in de supermarkt. Off the beaten track – hors des sentiers battus!
Neem die extra stap en ontdek Frankrijk
Isère – kastelen van bloemenzaad
Het is eind van de middag als ik met mijn mountainbike aankom in het boerendorp Vénosc, vlak bij Les Deux Alpes en op nog geen 15 kilometer van Alpe d’Huez. Een paar huizen, een paar boeren aan het werk, een smid in zijn werkplaats en een droom van een kasteeltje voor de nacht. Hier is geen vertier. Geen terrassen vol sportievelingen. Hier is de regio Isère nog zoals ze ooit was: niets te beleven. En daar hou ik van.
Slapen in een kasteel – heerlijk
Fietsen door onbekend Frankrijk
Het dorpje Vénosc was ooit het einde van de wereld. Er was een doorgang door de Alpen, dat bracht wat mensen, maar verder niets. En in de winter: zes maanden ingesneeuwd. Om iets bij te verdienen werden in de zomer bloemen gezocht en verkocht. En dat liep eigenlijk best aardig! Zelfs zo aardig dat Vénosc in korte tijd steenrijk werd van de handel in bloemenzaad: tot in Sint Peterburg werden de zaden verkocht. Mijn kasteeltje voor de nacht zou zomaar van de opbrengst van dat bloemenzaad gebouwd kunnen zijn.
Het slaperige Vénosc. De ski pistes liggen om de hoek
Smid Simon Lavaud maakt messen op bestelling
Hemelsbreed ligt Vénosc misschien maar een kilometer van Les Deux Alpes. Maar het is een andere wereld. Hier begint het Parc National des Ecrins. Hier is natuur, geen flitsende sportuitrustingen. Watervallen, rust. Mijn mountainbike-gids Eric Vuillemin neemt me mee vanaf Le Bourg-d’Oisans langs de riviertjes Romanche en Le Vénéon. “Geen zware tocht, maar je krijgt een goed beeld van de streek”, geeft hij aan. En dat klopt. Alleen al de naam ‘Cascade de la Pisse’ geeft aan dat men hier maar liever gewoon doet. Wat een heerlijke plek.
De lunch in restaurant Douces Gourmandises in Vénosc
Octopus van de gril
Frankrijk – waar grotten fonteinen worden
Bocht na bocht klim ik hoger, de volgende dag. Duizend meter omhoog. Ik ben met de auto op weg van Grenoble in de Isère naar de Vercors in de regio Drôme. Er is in Frankrijk geen regio die zoveel verschillende kanten heeft als de Drôme. Van de hooggelegen Vercors – erg in trek bij een sportief publiek – tot de Drôme Provençale – met haar lavendel – en van de schoenenstad Romans-sur-Isère – vlak bij Valence – tot de olijvenstad Nyons in het zuiden.
De Vercors is een sportieve omgeving
Aangekomen op het Vercors-plateau ga ik via de Gorge de la Bourne richting mijn bestemming voor vandaag: de Grotte de la Luire, bij het plaatsje Vassieux-en-Vercors. Het is de grootste grot ter wereld waar het water bij zware regenval (soms maar eens in de tien jaar) als een fontein omhoog komt. Vier enorme uitgesleten en gekoppelde onderaardse grotten leiden dan het water in een paar minuten met veel geweld wel 500 meter omhoog. Daar perst het zich naar buiten en vloeit het over de velden.
De Grotte de la Luire is uniek
Hier perst het water zich naar buiten
Een jong Belgisch stel heeft de grot een paar jaar geleden gepacht van de staat. “Ik probeer van elk bezoek iets magisch te maken. Even terug naar de tijd van de ontdekker. Zo blijft het voor mij leuk om mensen rond te leiden”, geeft Thomas aan. Pas als ik mijn eigen kaars heb gemaakt, mag ik mee naar binnen. Daar hoor ik niet alleen alles over de grot, maar ook over het beroemde verzet van de Vercors, in de Tweede Wereldoorlog. Met maar drie toegangen, kon het Vercors-plateau zich lang staande houden.
Drôme – de oudste bubbelwijn ter wereld
Als ik in de Vercors ben, slaap ik het liefst in Auberge du Tetras Lyre. Daar ben ik misschien wat uniek in, maar in dit familiehotel is in jaren werkelijk niets veranderd. Geen moderne fratsen, het leven gaat hier zijn gangetje en ik vind dat heerlijk! Het is eigenlijk jammer om de volgende ochtend alweer verder te gaan. Maar ik heb nu eenmaal een afspraak bij een producent van de oudste bubbelwijn ter wereld. Dus ik ga verder.
In Auberge du Tetras Lyre verandert gelukkig niets
De weg van Vassieux-en-Vercors naar Die kronkelt als een slang omlaag. In de verte ligt de Mont Ventoux: ik ben nu echt zuidelijk. Onderweg naar de oudste bubbelwijn stop ik nog even bij lavendel distilleerderij ‘Distillerie des 4 vallées’. Daar gaan net de dampende ketels open voor een volgende lading ‘bloemen van het zuiden.’ Het is een klein familiebedrijf. Er wordt zelfs geurige olie uit tijm geproduceerd voor de boeren uit de omgeving. Tijm, lavendel, lavandin: ik leer veel interessante dingen!
In de Drôme wordt volop lavendel verwerkt
Maar dan kom ik bij de verrassing van vandaag! Bij wijnmakerij Jaillance vertelt mijn gids Maëco Levallois me alles over de oudste bubbelwijn ter wereld: de Clairette de Die. De geschiedenis van deze wijn gaat terug tot ver voor de Romeinen. Het is een bubbelwijn die lang en koud fermenteert en die geen tweede gisting nodig heeft op de fles. De combinatie van Clairette Blanche en Muscat druiven maakt de wijn fris-zoet, waarmee ze zich onderscheidt van de droge Crémant en de nog drogere Champagne wijnen. Ik geniet van de geweldige rondleiding en een heerlijke proeverij!
Clairette de Die – de oudste bubbelwijn ter wereld
Wat is een zomer zonder bubbels…
Ardèche – wonen in een vulkaan
Wie heeft er niet ooit eens gekanood op de Ardèche? Inmiddels vaar je daar met honderden tegelijk en is het niet meer echt avontuurlijk. Dus mij vind je er niet meer. Maar de regio Ardèche is gelukkig groter dan alleen maar de rivier. Misschien ken je de prehistorische wandschilderingen in de Grottes Ornées al wel. Maar wist je dat er – iets noordelijker in de Ardèche – uitgehakte grotwoningen zijn, zoals in het Spaanse Guadix of de Jordaanse stad Petra? Oké, niet zo groot en niet zo bekend, maar ook bijzonder! Dus ik ga er kijken.
De Ardèche is oud-vulkanisch
De grotwoningen (Balmes de Montbrun) blijken te zijn uitgehouwen in de krater van een dode vulkaan. Ze werden tot ver na de middeleeuwen bewoond. De gestapelde woningen waren via ladders bereikbaar en er leefden ooit rond de honderd mensen. In de middeleeuwen was er zelfs een klein fort om het ‘dorp’ te kunnen verdedigen. Het vulkanische landschap is prachtig! Alles wat ooit een krater was, torent nu juist hoog boven het landschap uit. Letterlijk een omgekeerde wereld.
De grotwoningen van Balmes de Montbrun
De grotten van Balmes de Montbrun
Daar waar grotten zijn, is schimmelkaas!
Frankrijk – de eerste Romeinen
Astrix en Obelisk wisten het al: gekke jongens, die Romeinen. Misschien waren ze anders geweest als de Galliërs niet Rome hadden verwoest, vier eeuwen voor Christus. Het gevolg was dat de Romeinen ze uit wraak achtervolgden tot in Frankrijk. De Ardèche om precies te zijn. En daar stichtten ze twee eeuwen voor Christus het eerste stadje: Alba-la-Romaine. Laat ik daar nu toevallig in de buurt zijn!
Alba-la-Romaine – wat een rust!
Frankrijk is ook: een micro-markt bezoeken
Het slaperige stadje Alba-la-Romaine is de oudste Romeinse stad van Frankrijk, ouder dan het bekende (en dichtbij gelegen) Orange. In het museum bij de oude ruïnes krijg ik een goed beeld van die tijd. In Alba-la-Romaine waren luxe winkels, een theater voor 3000 personen en heel veel wijngaarden. Dat blijkt mede uit de vele amfora’s die hier zijn opgegraven: de vruchtbare vulkanische grond rond Alba-la-Romaine was kennelijk heel geschikt voor wijnbouw.
Alba-la-Romaine: de eerste romeinen in Frankrijk
Gekke jongens, die romeinen!
Inmiddels zijn we 2222 jaar verder, en zet wijnproducent Louis Latour de wijntraditie rond het stadje voort. Daar wordt nu grootschalig Chardonnay geproduceerd, die voor 80% naar de VS en Japan verdwijnt. Vanwege de klimaatverandering is daarbij de oogst de laatste jaren vervroegd naar augustus om dezelfde kwaliteit te kunnen garanderen aan de vele groothandels en restaurants waaraan wordt geleverd. Vooral de witte wijn gerijpt op eikenhout scoort bij mij hoog vandaag!
Al eeuwen wordt hier wijn verbouwd
Frankrijk – hoe raak je ‘off the beaten track’?
Frankrijk kent ontelbaar veel verrassingen. Als je maar even die extra stap zet. Dan kom je heel veel pareltjes tegen. Ga even langs de plaatselijke VVV of zoek vooraf op internet. Bijvoorbeeld naar ‘Villages de Caractère’ (dat zijn karakteristieke plaatsjes en o.a. het genoemde Alba-la-Romaine is zo’n stadje), of naar ‘Les Plus Beaux Villages de France’ (de mooiste plaatsjes van Frankrijk).
Slapen in een boerderij – rust!
Voor onderdak zou ik een boerderij overwegen (zoek bv. via ‘Bienvenue à al Ferme’, of volg buiten het seizoen zomaar eens een aanwijzing langs de weg en ontdek op die manier bv. Ferme de Mon Grand-Père in Saint-Pons). Of slaap eens in een kasteel (te vinden via ‘Chambres-Hotes’ of gewoon via een bordje aan de weg en ontdek op die manier bv. Château de la Muzelle in Vénosc).
Frankrijk: tomatensalade nét even anders!
Een hapje eten doe je off the beaten track het liefst in de kleinste auberge die je ter plaatse kunt vinden (denk bv. aan Douces Gourmandises in Vénosc, of Saveurs d’Alba in Alba-la-Romain). Je eet er simpel, maar authentiek Frans. En dat doe je op de camping niet! En laat je dan vooral voorlichten over de plaatselijke wijnen: dat doen zeker de restaurants die zijn aangesloten bij ‘Vignobles & Découvertes’.
À la vôtre! Santé! Bienvenue en douce France!
Frankrijk betekent wijnbouw
Een kippenpootje is in een Frans restaurant nét even anders
Meer info over de genoemde regio’s
- Beleef Bologna via Interrail - 22 november 2023
- Noord-Duitsland – tussen Elbe en Wezer - 13 oktober 2023
- Reistijdenkaart Europa – de trein is best snel - 9 oktober 2023
