De Vendée
De Vendée heeft 250 kilometer kust waarvan 140 kilometer zandstrand. Watersport is wel een ding hier, net als fietsen met maar liefst 1.800 kilometer aan fietspaden. Het binnenland kent, net als de Loire-Atlantique, zijn moerasgebieden. Soms zijn het natuurgebieden, soms deels cultuurgoed. En natuurlijk is de Vendée ook bekend door de Vendée Globe “de Everest der Zeeën”, een oceaanrace rond de wereld voor één persoons zeilschepen.
Fietsen door het moerasland van Marais Breton Vendéen
We verkennen dit vlak achter de kustplaats Saint Jean de Monts gelegen moerasland per e-bike. Op de kaart is al te zien hoe het Marais Breton door tal van slootjes verkaveld is in wat wel op een abstract kunstwerk gevormd door rechthoekjes lijkt. Dit moerasland is een uniek natuurgebied met tal van kanalen, slootjes, vochtige graslanden en polders. We fietsen langs percelen met gewassen die afgewisseld worden door ongecultiveerde stukken land. De vlakke moeraslanden doen wel denken aan een Hollands polderlandschap al is 80 procent beschermd en onbebouwd en ontbreken gelukkig de grote vlakten met monoculturen. Wanneer we afstappen en het fietspad verlaten voelt de grond vaak zacht aan onder de voeten. De traditionele vissershuisjes ontbreken niet, evenals ezeltjes, die je doen afvragen of er ooit yaks losgelopen hebben.
Marais Breton Vendéen op de kaart
Haar als een yak
Traditionele vissershutjes
We maken een eerste stop bij Kulmino, een watertoren van 70 meter hoog. Vanaf de top heb je 360 graden uitzicht over het vlakke landschap. Rondom is op plakkaten zichtbaar gemaakt hoe het landschap in de loop der tijden is veranderd.
Uitzicht vanaf de Kulmino
De imker
We stoppen bij een lage boerderij geflankeerd door wat schuren. Door de vlakke ligging aan zee kan het in dit deel van de Vendée flink waaien en de traditionele bebouwing is hierop aangepast. De imker Anne-Laure Forgerit begroet ons op het erf. Ze vertelt hoe haar 250 kasten over verschillende stukjes ecosysteem verdeeld zijn. Grasland, bloemen en moerasland. Niet bij zonnebloemvelden of andere landbouw maar daar waar de bloemen natuurlijk groeien.
Honingraat
Anne-Laure Forgerit bij één van haar korven
We gaan naar binnen en proeven de verschillende soorten die Anne-Laure oogst. De smaakverschillen zijn zelfs voor een niet kenner frappant. Luzerne en klaver geven veel nectar; de honing is dan ook heel zacht en subtiel van smaak. Een mix van andere veldbloemen levert een honing op die wat ruller en voller van smaak is en een honing gebaseerd op boekweit die nog iets grover is en een lichte graansmaak heeft. Bijzonder als je dat zo naast elkaar proeft. De anderhalve ton honing die Anne Laure per jaar maakt wordt lokaal verkocht, ondermeer op boerenmarkten.
Producten van honing
Van honing naar bier
We fietsen verder en belanden bij ‘La Petite Ramonière’, een microbrouwerij gevestigd op een charmant rommelig perceel. Als stadsbewoner word ik altijd getroffen door de hoeveelheid ruimte die je vaak op plattelandspercelen met schuren hebt. De eigenaar François Gorvan verwelkomt ons en legt uit hoe het bier gebrouwen wordt. Dat gaat natuurlijk niet veel anders dan dat het normaal gaat, maar het bijzondere is dat hij zijn grondstoffen voor 80% zelf verbouwt en de rest bij de buren haalt. Ook privé haalt hij vlees, honing en al zijn andere benodigdheden indien mogelijk bij de verschillende boerderijen van het Paysans de nature-netwerk, veelal hun buren.
François werkte voor grote bedrijven in Duitsland, maar dat paste niet meer bij zijn mindset. François en zijn vrouw Ingrid kwamen naar de Vendée om hun droom te realiseren. Hier leiden ze een leven dat sterk is verbonden met de omgeving. Ze hebben hun bieren genoemd naar verschillende in de omgeving broedende vogelsoorten en ze zijn ook actief betrokken bij de bescherming van grutto’s door de waterstand te beheersen tijdens het broedseizoen.
François in zijn element
In het kort
Het valt me op dat veel van de mensen die in dit deel van Frankrijk hun bestaan vinden van elders komen. Soms zijn ze jong en hopen ze hier hun toekomst in te vullen zoals ze dat zelf willen of ze hebben een jachtig bestaan ingeruild voor een harmonischer leven. In een lokaal georiënteerde economie. Zo is er in La Roche-sur-Yon en omgeving een initiatief om lokale spelers samen te brengen door middel van voorlichting (educatieve boerderij), ontwikkeling van korte ketens (coöperatie), liefdadigheidswinkels en zogenaamde voedingstuinen (i.s.m. buurthuizen). Al meer dan 120 kantines werken hier nauw samen met een lokaal groenteverwerkingsatelier.
De verschillende biersoorten zijn genoemd naar vogels
Blond, Bruin, Amber en Duits Weizen zijn de belangrijkste biersoorten die bij La Petite Ramoniere regulier gebrouwen worden. En zoals het een ambachtelijke brouwerij betaamt zijn er specials. De 40.000 liter per jaar die ze hier produceren volstaat om goed van te leven. Dat is wat de grond oplevert. En het is genoeg, geheel in de geest die hier in de Vendée lijkt te heersen.
Van bier naar oesters
Lokaler dan oesters kun je het aan deze kust nauwelijks verzinnen natuurlijk. We bezoeken de oesterkwekerij van David Lecossois. De oesters die hier zijn opgevist / geoogst, worden bij de kwekerij in bakken gespoeld en daarna gesorteerd. En er is een fraai terras waar je in de zilte lucht oesters kunt eten. Of nog beter, een schotel zeevruchten, met naast oesters krabben, alikruiken, kreeftjes en mosselen. Met een mooie witte wijn erbij natuurlijk. Een mooi detail is de automaat waar de inwoners dag en nacht oesters kunnen trekken.
Onze gastheer David Lecossois
Gesorteerde oesters
Heerlijke zeevruchten
We fietsen verder over een deel van de Vélodyssée, de langste fietsroute in Frankrijk die begint in Bretagne en langs de Atlantische kust loopt. De Vélodyssée is het Franse deel van de Eurovéloroute 1 die loopt van Noorwegen tot Portugal.
Van oesters naar chocolade
De grondstoffen van de ambachtelijke chocoladefabriek 20 Nord 20 Sud zijn minder lokaal. De eigenaresse Melanie Palau legt het ‘bean to bar’ principe uit. Dat is een beetje zoals de exclusievere wijnproducenten werken. Een druivenras groeit op een château in een bepaalde streek met een klimaat en bodemgesteldheid en wordt verwerkt tot een exclusieve wijn. Chocolade is fruit, waarom altijd hetzelfde, waarom niet zoals bij wijn.
Melanie Palau
Chocolade van cacao uit Oeganda
Melanie koopt bonen van verschillende plantages in via tussenpersonen die monitoren op fermentatie, ecologie, slavenarbeid, ontbossing, duurzaamheid en sociaal beleid. De bonen worden eerst geroosterd, daarna wordt de schil verwijderd en wordt de kern geplet tot ze vloeibaar is. Nadat suiker is toegevoegd, wat per soort experimenteel wordt bepaald, rijpt de chocola een maand tot vijf weken in een groot blok, waarna ze verwerkt wordt tot repen en bonbons.
De chocolade wordt verwerkt
De herkomst van de cacao
Tijd voor een hands on ervaring. We mogen over bonen wrijven en constateren dat de soorten bonen een verschillende geur afgeven. De Sambirano uit Madagaskar vanille en de Iringa Kokoa Kamili uit Tanzania meer fruitig om wat te noemen. En natuurlijk proeven we wat van de verschillende soorten chocolade en de bonbons met noten, wat zout en soms een spicy toon. Het heeft inderdaad wat weg van wijnproeven, al worden sommige smaken pas duidelijk na wat uitleg.
Nordic walking in de Vendée
Natuurlijk leent deze kust zich niet alleen voor fietsen. Er zijn bij Saint Jean de Monts ook verschillende wandelroutes uitgezet. We volgen er één die door een fraai heuvelig bos voert waar zich regelmatig vensters naar zee openen. En we wandelen niet alleen maar krijgen een korte introductie in Nordic walking.
Routeaanduidingen
Loïc Reigner legt het uit
Ik had me nooit gerealiseerd dat de stokken niet alleen waren om wat op te leunen maar als hulpmiddel om soepeler te lopen. Onze gids, Loïc Reigner, demonstreert en heeft er een snelle en soepele tred mee. We lopen stukjes, trekken sprintjes en gaan hellingen op en af. Het gaat me niet echt goed af; na een bewuste start waarbij je kruislings de benen en armen beweegt beland ik al gauw in een gang waarbij arm en been steeds aan dezelfde kant naar voor en achter bewegen. De stokken zijn makkelijk als je een helling af moet, maar voor rechtuit lopen wordt het voorlopig toch niet gauw mijn ding. Maar doordat de armen meebewegen is het natuurlijk wel een completer workout dan gewoon wandelen. En naar verluid kun je er ook langer en makkelijker mee lopen. En ja, als je ouder wordt… Dus ik parkeer deze ervaring voor later.
Fiets- en wandelroute
Venster op de zee
Het toeristenbureau van de Vendéé heeft een uitgebreide website met de verschillende mogelijkheden. Naast slow tourism zijn er vooral heel veel mogelijkheden voor een actieve vakantie, fietsen, wandelen, watersport en bijvoorbeeld strandzeilen. De hier beschreven activiteiten vonden plaats bij Saint-Jean des Monts. Voor een begeleide Nordic walk voor (vijf euro) kun je contact opnemen met cpndm.fr, En voor algemene informatie over alle departementen langs de Franse kust, bijvoorbeeld voor een roadtrip, is er deze website.
- Beieren anders: Augsburg en Regensburg - 11 januari 2024
- Pyrénées-Orientales: Mountainbiken in de Albères - 5 oktober 2023
- De Carian Way: erfgoed in Turkije - 23 augustus 2023
