Cusco: de stad met twee gezichten

Onmogelijk

Het is gemaakt door aliens. Anderen zullen je vertellen dat oeroude krachten en monsterlijke beesten hebben geholpen met het bouwen van de Inca gebouwen. Niemand weet precies hoe de Inca’s zulke gebouwen met uitmuntend vakmanschap hebben kunnen bouwen. In het boek Homo Deus, van schrijver Yuval Noah Harare, komt een andere theorie naar voren die mij aanspreekt. De enorme geloofsdrang van de samenleving kan een sterke drijfveer zijn geweest voor zoiets unieks. Als voorbeeld: het helpen van een Inca leider, die werd gezien als mensengod of dichtstbijzijnde persoon naar God, kan ervoor zorgen dat jij een geweldige tijd tegemoet gaat in het hiernamaals. Het zware werk en volledige overgave aan de bouw van steden en tempels was het belangrijkste in je leven en zorgde ervoor dat unieke prestaties mogelijk werden. Welke uitleg je ook wil geloven, de realiteit is dat het is gebouwd.

Helaas kunnen we tegenwoordig voornamelijk alleen het Spaanse masker van Cusco bewonderen. Onder dit prachtige masker gaat een verloren stad schuil genaamd Qosgo (wat Cusco is in Quechua taal). Deze inheemse taal was op veel punten te moeilijk voor de Spaanse overheersers en daarom veranderden ze de naam naar Cusco. Qosgo is ontworpen en gebouwd onder leiding van de negende leider, en meeste belangrijke leider, van het Inca imperium genaamd Pachacuti en het oude stadscentrum heeft nog steeds dezelfde vorm.

Puma

Pachacuti was de negende leider van de Inca’s en heeft gezorgd dat wij er allemaal van kunnen genieten. Een van de zeven nieuwe Wereldwonderen, Machu Picchu, is gebouwd als zijn persoonlijke verblijfplaats en het is gebouwd op een geologisch perfecte plek. Machu Picchu ligt aan de voet van de Amazones en voedsel kan er groeien op diverse hoogtes aan de flanken van de berg. Daarom was Machu Picchu een prima verblijfplaats, maar had het verder geen grote betekenis in het Inca imperium.

Helaas was het voor Pachacuti niet mogelijk om Machu Picchu af te bouwen en is de steengroeve nog steeds gevuld met ongebruikte stenen. De reden waarom Machu Picchu zo beroemd is geworden is simpel: het is zo’n beetje de enige Inca ruïne die niet door de Spanjaarden is verwoest. Wat Pachacuti wel heeft kunnen afmaken is Qosgo, wat is gevormd in de vorm van een puma. De puma is voor de Inca’s een heilig dier en vertegenwoordigt het land en al wat leeft op aarde.

Pachacuti, wat aardeschudder of hervormer van de wereld betekent, was een geniale architect en hij was zeer geliefd onder de bevolking. Hij vocht mee tijdens de oorlogen en na de dood van zijn vader werd hij de nieuwe leider. Dit was zeer ongebruikelijk, aangezien hij twee oudere broers had en zijn vader eigenlijk de oudste broer had aangewezen als opvolger.

Soldaten

Onder de leiding van Pachacuti werden tientallen oorlogen gevoerd en veel vijanden verslagen. De leider creëerde een groot imperium welke we nu kennen als het Inca imperium dat zich uitspreidde over Colombia, Ecuador, Peru, Bolivia en Chili.

De vijanden werden onderdeel van het rijk en de vijanden mochten zelfs hun eigen geloof behouden onder één voorwaarde. De god van de Inca’s, Viracocha, was de alles regerende god en stond boven alle andere. Voor vele jaren was dit de standaard, totdat de Spanjaarden arriveerden en alles vernietigden.

Glimp

De hoofdstad, Cusco, was de navel van het imperium en tegenwoordig kan je kleine onderdelen vinden van de vergane schoonheid van deze stad. In de stad vind je 16 Katholieke kerken, allemaal gebouwd op de plek waar ooit een Incatempel stond. Eén voor elke leider van het Inca-imperium. Op Plaza de Armas vind je een groot standbeeld van Pachacuti en in een zijstraat van het plein vind je een klein teken op de grond met de vier richtingen van het imperium.

Katholieke kerk in het centrum van Cusco

Inderdaad, onder dit teken hebben archeologen een Inca-bouwwerk in de vorm van een piramide gevonden. Het centrum van het rijk. De meeste overgebleven Inca-onderdelen bevinden zich ongeveer twee meter onder de grond en daar begint het echte probleem voor de archeologen. De koloniale bouwwerken in het centrum van de stad zijn beschermd erfgoed en er mogen geen veranderingen worden aangebracht. En nu blijkt dat de piramide precies onder een draagmuur van een koloniaal gebouw ligt en is het onmogelijk om dit prachtstuk van de Inca-samenleving te tonen aan de wereld.

Het teken op de grond laat de stad zien met vier richtingen van de zon en het imperium. Over de gehele stad vind je meer van deze plakkaten maar dan met een van de vier richtingen erop die je wijzen waar je heen moet.

Dit is het symbool in de binnenstad en het midden van de Inca samenleving

Inca-architectuur

De Spanjaarden gingen als een tornado door het rijk, maar niet alles werd tot op de grond vernield. Daarom zie je in de stad huizen die als fundering de Inca muren hebben, waarop een koloniaal huis is gebouwd. De techniek van steen op steen zonder enige vorm van voeg blijft tot op vandaag bijzonder mooi om naar te kijken en bijzonder lastig om te begrijpen hoe ze het gebouwd hebben. Zeker gezien de maat van de stenen is dat niet gedaan door één persoon.

Inca bouwstijl waarbij steen op steen werd gemonteerd zonder cement.

Of de Spanjaarden het met opzet hebben gedaan of niet weten ze niet, maar het was bijzonder slim om niet alle funderingen van de Inca’s te slopen. Cusco ligt in een aardbeving-gevoelig gebied en zolang mensen zich kunnen herinneren is er nog nooit een Incamuur ingestort. Alle muren uit het imperium hebben een helling van vier tot vijf graden naar binnen, wat hoogstwaarschijnlijk voor zo’n geweldige stabiliteit zorgt. Het is tevens ook een goede manier om een Incamuur te onderscheiden van een Spaanse muur aangezien de Spanjaarden alles recht omhoog bouwden.

Oude Inca architectuur versmeden met Spaans koloniale architectuur

Religie

Drie aspecten in de wereld zijn van grote waarde in het Inca geloof en zijn allen gekoppeld aan een dier. De lucht, sterren en de spiritualiteit zijn het eerste universum en worden vertegenwoordigd door de condor. Het land en de levende dingen op de aarde zijn gekoppeld aan de puma en het hiernamaals en het ondergrondse zijn gekoppeld aan de slang.

Pachamama is voor de Inca’s uniek en van groot belang aangezien moeder aarde ons de mogelijkheid geeft om te leven en te eten. Daarom zal je vaak zien dat de mensen bij het openen van een nieuw drankje een beetje op de grond gieten. Hiermee bedanken ze Pachamama en geven ze iets terug aan de aarde. Of het regent of niet maakt weinig uit: als er een nieuw drankje opengaat doen ze pardoes het raampje open en beginnen te gieten. Niet nadenkende of andere mensen hierdoor nat worden of niet.

Taal

Dat de Incagedachte nog steeds bestaat kan je het beste op de lokale markt ondervinden. Op de straten hoor je vaak een soort van Spaans dialect, maar dat is in werkelijkheid de inheemse taal Quechua. Toen de Spanjaarden arriveerden hebben ze zelfs de moeite genomen om deze taal te leren om zo te kunnen communiceren met de inwoners. Maar naar verloop van tijd werd de taal verbannen en stierf de taal langzaam uit tot nog maar een paar miljoen Quechua sprekenden over het gehele imperium. De Spanjaarden waren er dichtbij, maar de inheemse taal overleefde en tegenwoordig spreken ongeveer acht tot tien miljoen mensen deze taal.

Sinds een paar jaar is Quechua weer opgenomen in de lesmethode van de scholen en zijn er zelfs televisieprogramma’s volledig in de inheemse taal. Alleen de tijd zal ons leren of het Inca-imperium ooit zal terugkeren in haar volle glorie.

Wil jij ook op reis naar Peru?

Check onze speciaal geselecteerde reizen naar Peru in de reisshop.

• Over
• Laatste berichten

Roger

Sinds zijn geboorte heeft Roger last van reishonger. Na een aantal jaren in Italië (Venetië en het Gardameer) en trips naar Australië, Lapland en Cuba is de honger nog lang niet overwonnen. Het ontdekken van nieuwe culturen zijn een belangrijk drijfveer voor zijn reizen. Daarom is de backpack opnieuw ingepakt voor een ambitieus plan, het rondreizen van de wereld.

Laatste berichten van Roger (alles zien)

• Ecuador: op zoek naar de ultieme Instagram foto - 14 oktober 2022
• GR655: Wandelen van Parijs naar Bordeaux - 18 mei 2019
• Uyuni: van ’s werelds grootste zoutvlakte tot Dakar rally - 30 januari 2019