Oktober is Halloweenmaand in Ierland en dat wordt uitgebreid gevierd. Etalages zijn versierd met pompoenen, spinnenwebben en schedels, verklede vampiers en heksen lopen door de straten en pamfletten promoten alle Halloweenevenementen die de hele maand gevierd worden. De Ieren kunnen je wel het een en ander over Halloween leren – ze vieren het namelijk al duizenden jaren. Reishonger ging naar Ierland, dook in de historie op zoek naar alle ins en outs van dit ietwat griezelige feest en zocht naar de beste festivals om Halloween te vieren.
Van oorsprong een Keltisch feest
Halloween wordt al eeuwenlang gevierd in Ierland en heeft inmiddels vrijwel de hele wereld veroverd. Het is een oud Keltisch feest dat symbool stond voor het einde van de zomer en het begin van het donkere en koude seizoen inluidde. De vroegste vorm van Halloween was dit Keltische feest, Samhain genoemd (je zegt Sow-èn). We praten hier over meer dan tweeduizend jaar geleden, over de voorloper van het tegenwoordige Halloween.
De Kelten droegen op 31 oktober, de laatste dag van hun kalenderjaar, kostuums en maskers om boze geesten weg te jagen. En ze kerfden enge gezichten in verschillende groentes om de kwade geesten af te schrikken. Volgens de verhalen keren tijdens Samhain de doden tijdelijk terug uit het hiernamaals en dat vroeg om mystieke rituelen. Met vreugdevuren werden de vriendelijke geesten welkom geheten.
De naam Halloween is afgeleid van Hallow-e’en, oftewel All Hallows Eve, de avond voorafgaand aan Allerheiligen. Het latere Halloween dus, dat evolueerde naar een dag vol activiteiten zoals trick or treat, het eten van zoete lekkernijen en huizen vol zichtbare Halloween-versieringen. De traditie van verkleden is nog steeds in gebruik tijdens de hedendaagse Halloween-vieringen, waarbij gelukkig het plezier overheerst. Ook veel andere Ierse Halloween-tradities zijn nog volop levend en hebben zich over de hele wereld verspreid, zoals het uitsnijden van de welbekende pompoenen met hun enge gezicht, gebruiken zoals trick or treat, appels happen en het bezoeken van spookplekken.
Vier Halloween in Ierland – Home Of Halloween
Oktober is Halloweenmaand en dat wordt uitgebreid gevierd in Ierland. Want de traditie van Halloween blijft sterk in Ierland. Zo zijn er tientallen oude gebruiken die in alle Ierse regio’s tot op de dag van vandaag stand houden en precies daarom een oktoberreis naar Ierland zo boeiend maken. Er zijn festivals, evenementen en optochten. Geniet van de spookverhalen die in de Ierse kastelen en kerken tot leven komen en van het uitzonderlijke Ierse eten, dat in deze periode staat bol van tradities. Van soda brood en barmbrack, fruitcake waar een voorwerp in verstopt zit, tot Ierse stoofpot (aardappelpureegerechten als colcannon en champ). Ghost Tours zijn de meest schrikaanjagende wandelingen door donkere straatjes of in diepe kelders van betoverde kastelen en landhuizen. En vergeet niet om de lokale pubs te bezoeken en te genieten van een pint Guinness of een traditionele Ierse whiskey om je Halloweenviering compleet te maken.
De beste festivals om Halloween te vieren
Halloween vieren, daar in Ierland waar het ooit begon, is een ware belevenis! Zeker als je een festival bezoekt, dat hulde brengt aan de eeuwenoude Keltische tradities van Samhain. Overdag met ‘Fun by Day’, in de avond met ‘Fright by Night’. Het is een leuke sfeer, waar alle leeftijden van kunnen genieten.
De belangrijkste moderne Halloween-vieringen zijn:
- het Púca festival in de Boyne Valley in het noordoosten van Ierland
- Derry Halloween in Noord-Ierland dat bekend staat als ‘s werelds beste Halloween festival
- het Bram Stoker Festival in de Ierse hoofdstad Dublin
Ireland – Home Of Halloween © Tourism Ireland (creator: Brian Morrison)
Púca Halloween Festival (county Meath)
Naar alle waarschijnlijkheid begon de traditie van Halloween in county Meath, een graafschap op een kleine drie kwartier ten noordwesten van Dublin. De regio wordt ook wel aangeduid als Ireland’s Ancient East, een eeuwenoude streek met een bijzonder rijke geschiedenis. Geen betere plek om Halloween in Ierland te vieren dan in county Meath, zou je denken. Enkele jaren geleden is daarvoor zelfs een speciaal festival in het leven geroepen, het Púca Festival.
Ik reisde daarvoor naar de top van Tlachtga (Hill of Ward) vlakbij het huidige Athboy, naar het kasteel van Trim voor de indrukwekkende processie en naar het beroemde Slane Castle voor het ultieme Halloween feest, ook onderdeel van het Púca Halloween Festival. Ook dit jaar keert de geest van Púca weer terug naar meerdere locaties in de Boyne Valley.
- Vlakbij Athboy ligt de Hill of Ward, één van de eerste plaatsen waar Samhain plaatsvond. De Kelten blusten hier de vlammen van het oude jaar en ontstaken vervolgens het vuur om het nieuwe jaargetijde te verwelkomen. Bij het vallen van de avond op Halloween wordt dit ieder jaar nagespeeld, te beginnen met de fakkeltocht van Athboy’s Fair Green. Athboy staat in het teken van the coming of Samhain.
- Trim is met haar historisch kasteel de tweede locatie. Hier komen de geesten aan en is het thema arrival of the spirits.
- Richting het oosten waaien de kooltjes van het vuur van de Hill of Ward naar Drogheda, met als thema the embers in the east.
- In Slane Castle vertelt een druïde het verhaal van Samhain, met als thema Feast of the Spirits.
Dit jaar zullen concerten, shows, optochten en andere feestelijkheden van het Púca Festival plaatsvinden op de eerste twee locaties. Het vijf dagen durende feest opent met een processie in Trim op zaterdagavond (‘Samhain Night Between The Years’ ) en eindigt op dinsdag met een sluitingsceremonie in Athboy (‘An Lasadh Suas’ – de Verlichting). Ook in de buurt vinden er honderden evenementen plaats.
Wie is die Púca?
‘Púca’ is een gedaanteverwisselaar uit de Keltische folklore en een bekend personage in het Ierse verhaal over Halloween. Angstaanjagend is een groot woord, afschrikwekkend is de Púca zeker. Het mysterieuze wezen dat veelal in de gedaante van half mens en half dier verschijnt kan het lot veranderen van iedereen die het tegenkomt. Het houdt van de duisternis en toont zich juist met Halloween wanneer de grens tussen onze en de andere wereld het dunst is. Geesten kunnen dan makkelijk van de ene naar de andere kant overstappen. Zo gaat het verhaal. De Púca is de inspiratiebron van het nu jaarlijks terugkerende Púca Halloween Festival.
Op Allerheiligen of All-Hallows, 1 november, keren de geesten terug naar de andere wereld en laten ons nog een jaar veilig achter. Hopen we. Wanneer Púca terugkeert, zullen er Farewell to the Spirits parades plaatsvinden.
Halloween in Ierland – indrukwekkende processies in Trim
Ik zag de Púca voor het eerst in de straten van Trim. Vroeg in de avond na het invallen van de duisternis begonnen de geesten onrustig te worden. De processie naar Trim Castle staat op het punt te beginnen. Toeschouwers staan met stokken waaraan een lichtgevende kegel hangt rijen dik langs de weerszijden van de straat. Het zorgt voor een bijzondere sfeer. Vanuit de verte klinkt muziek. De spanning is voelbaar als de bonte stoet nadert. Voorop de Púca, zittend op een handkar. Zwarte lange haren, de oren van een haas en een gezicht dat op de schedel van een paard lijkt. De Púca kijkt strak voor zich uit. Morrigan the dark, Boann the light en the Fear Dearg zijn de prachtige namen van de andere schepsels die tijdens Halloween tot leven komen. Ze volgen de Púca in de optocht. Ze zien er prachtig uit, omringd door mooie vormen en kleuren. En gaan vol in hun rol op.
Veel mensen in het publiek zijn verkleed en sluiten achter de stoet aan zodra deze langs trekt en daarmee steeds langer wordt. Dat het steeds harder begint te regenen deert niemand. Trim Castle komt in zicht. Projecties van de geesten verschijnen op het kasteel, vergezeld van muziek, en geven het een nog mysterieuzer uitstraling. Binnen de muren van het kasteel is een foodmarket georganiseerd. Bovendien heeft een aantal restaurants in Trim een foodtrail gevormd en serveert speciale Halloween menu’s. Het binnenhalen van de oogst was immers ook één van de aanleidingen van Samhain. Bij de Barbican Gate van Trim Castle worden boeiende vuurshows uitgevoerd. Het weer zit niet mee en langzaam verandert het festivalterrein in een modderpoel. De Ieren zijn duidelijk niet bang voor een spatje regen en feesten onverstoord en onbevreesd door.
Slane Castle – het ultieme Halloween feest
Slane Castle is vooral beroemd als decor en gastheer van tientallen live optredens van wereldberoemde artiesten en bands. Het kasteel is daarnaast een uitstekend decor voor een Halloween feest. Onderdeel van het Púca Festival is het Feast of the Spirits. En natuurlijk kan een bezoekje van de Púca in dit spookachtige kasteel niet ontbreken. Geflankeerd door de Púca vertelt een druïde, een Keltische priester, het verhaal van Samhain.
Een smakelijk Halloween diner wordt geserveerd in de statige King George IV Ballroom. Het echte feest vindt aansluitend plaats in de oude stallen achter het kasteel die een paar jaar geleden zijn verbouwd tot de Slane Irish Whiskey distillery. Springend op de maat van ongekende Ierse klassiekers en volksmuziek en natuurlijk voorzien van de nodige whiskey barst het feest los en verdwijnen de geesten naar de achtergrond.
Derry Halloween in Derry~Londonderry
Zelf ben ik er nog niet geweest, maar het schijnt dat Derry Halloween (28-31 oktober) het absolute go-to festival is! In meer dan 35 jaar is het Noord-Ierse festival uitgegroeid tot een van de bekendste en beste Halloween festivals ter wereld. Hoogtepunt van Derry Halloween is ‘Awakening the Walls’, een spectaculaire route rond de indrukwekkende stadsmuren in Derry~Londonderry. Vier nachten lang komen de werelden van heden en verleden met elkaar in botsing en komt de ommuurde stad tot leven met oude geesten van Samhain die je verwelkomen om deel te nemen aan de trail.
Andere hoogtepunten zijn de Fireworks Finale en de optochten Spark! en de Carnival Parade in the City of Bones, waarbij indrukwekkende kostuums en de mooiste sculpturen door de straten van de stad trekken. De sfeer wordt versterkt door de prachtig verlichte stadsmuren die dienen als decor voor veel van de festiviteiten. Beklim de stadsmuren en geniet van het uitzicht op de stad tijdens Halloween: een magische ervaring. Adem de folklore en beleef het feest!
Derry Halloween © Tourism Ireland (creator: Brian Morrison)
’Awakening the Walled City’, the Forest of the Shadows © Lorcan Doherty Photography
Derry Halloween Parade © Tourism Ireland (creator: Brian Morrison)
Derry Halloween © Tourism Ireland (creator: Brian Morrison)
Fireworks Finale boven de River Foyle © Tourism Ireland (creator: Brian Morrison)
Bram Stoker Festival in Dublin
In oktober is Dublin in de ban van Halloween. Het laatste weekend van oktober vindt voor de tiende maal het Bram Stoker Festival plaats, een eerbetoon aan een van Ierlands’ meest geliefde en iconische schrijvers. De Ierse schrijver Stoker is vooral bekend geworden, en gebleven, als schrijver van sensationele verhalen in het horrorgenre. Met name het vampierverhaal Dracula. De stad kleurt rood tijdens een weekend vol spanning en huiveringwekkende evenementen, geïnspireerd door de verhalen over de neamh-mairbh, de wandelende doden.
Een van de hoogtepunten van het Bram Stoker Festival is de afsluitende Macnas Halloween Parade (Cnámha La Loba). Het is een huiveringwekkende parade met prachtige poppen en honderden dansers, die het verhaal van de wilde wolvenvrouw La Loba vertellen, die de wereld ronddwaalt en botten verzameld in haar grot. Terwijl La Loba botten van vroegere mensen rond het vuur stapelt, met haar wolf aan haar zijde onder de heldere maan, zingt deze oude heks leven in de bijna vergeten goden en hun mensen. Het lijkt een belofte de vonk van storytelling opnieuw aan te wakkeren als uit het as skeletten van half mens, half hert herrijzen.
Tijdens Halloween worden ook kathedralen, parken en pleinen overgenomen, zijn er parades en prachtige vuurtuinen. In Stokerland worden de kinderen vermaakt en weer een andere kant van het festival openbaart zich in Marsh’s Library.
Dublin kleurt rood tijdens Halloween © Failte Ireland (courtesy Paola Floris)
Borealis, de noorderlichtshow die voorgaande jaren plaatsvond boven Dublin Castle © Fáilte Ireland (courtesy Paola Floris)
Pompoen schminken © Fáilte Ireland
Haunted Tours en Spooky Stories
Natuurlijk zijn er heel veel spookachtige dingen die je (het hele jaar door) kunt doen in Ierland. Overal op het eiland vind je vervloekte kastelen, vervallen ruïnes of landhuizen met mystieke verschijningen. De griezelige verhalen over hekserij, oude vloeken en rituelen gaan vaak vele eeuwen terug. Wat denk je van een bezoek aan een spookhuis, griezelig museum of spookachtige gevangenis? En dan zijn er nog de kastelen die getergd worden door spookverhalen. In meerdere kastelen als Leap Castle, Castle Roche, Kilkenny Castle, Castle Durrow, Ballygally Castle en Duckett’s Grove schijnen de geesten van de overledenen nog steeds rond te dwalen. Meer weten over de ‘haunted hotspots’? Bekijk de reisinspiratie op de site van ierland.nl!
De meest spannende en spookachtige verhalen en tradities vinden hun oorsprong in de Ierse kastelen als Dublin Castle
Ook Castle Durrow wordt getergd door horrorverhalen
- 5x waarom je naar Zuid-Finland wil deze zomer - 21 maart 2024
- 10 hoogtepunten van Ibiza per huurauto - 20 maart 2024
- Bikinitrends voor 2024 - 19 maart 2024
