De onbekende plekjes van Koejavië-Pommeren

Het kasteel van Malbork is één van de trekpleisters van de regio Pommeren. Het grootste middeleeuwse kasteel van Europa. Vanaf de weg zien we dat het inderdaad een gigantisch kasteel is. Een bezoekje laten we achterwege. We zijn op weg naar de regio Koejavië-Pommeren, lokaal bekend als Kujawsko-Pomorskie. Op zoek naar de onbekende plekjes van deze regio.

Malbork Castle

Het uitzicht over Grudziadz

Tegen de horizon zijn de Oostblok flats zichtbaar. Niet grijs en grauw zoals gebruikelijk. Zachtblauw en in een vrolijk gele tint. Het hekwerk langs de oever heeft een bijpassende kleur. We staan stil op de ijzeren spoorbrug over de machtige Wisla rivier. Grudziadz, dat aan de overzijde ligt, blijkt toch nog best een stadje te zijn. Bovenop Castle hill staat een uit bakstenen opgetrokken ronde toren. Dit is de 23 meter hoge Klimek toren, een replica van de oorspronkelijke toren dat onderdeel was van een Teutonisch kasteel. De Duitsers bliezen de toren in 1945 nog net even op voordat ze werden verslagen. Het uitzicht vanaf de top over Grudziadz en de Wisla is prachtig. Een beetje verstopt in een hoekje van Grudziadz market square staat een bankje dat altijd bezet is. Op dit rechthoekige plein omringd door kleurrijke herenhuizen komen we Nicolas Copernicus voor het eerst tegen.

Polen Koejavië Pommeren Grudziadz
Polen Koejavië Pommeren Grudziadz
Polen Koejavië Pommeren Grudziadz
Polen Koejavië Pommeren Grudziadz
Polen Koejavië Pommeren Grudziadz uitkijktoren

Polen Koejavië Pommeren Grudziadz uitzicht
Polen Koejavië Pommeren Grudziadz uitzicht

De natuur van Górzno

Eigen haard is goud waard. Dat geldt zeker voor Darek. Hij is verliefd op zijn dorpje en huisje. Górzno telt iets meer dan duizend zielen. Het schattige parkje tegenover de kerk en naast de winkeltjes vormt het hart van het dorp. Tussen de vrolijke bloemetjes staan drie palen met wegwijzer borden. Iedere paal heeft minstens twintig bordjes. Verdwalen is onmogelijk. En er is genoeg te beleven. Het meer en het bosgebied aan de rand van het dorp trekken de nodige bezoekers uit eigen land. Het goudgele strand, de steigers uitgerust met duiktoren en het beachvolleybal veld op palen zijn ongetwijfeld druk bezocht op zonnige dagen. Nu is het verlaten en leent het weer zich beter voor fietstochtje rondom het meer.

Hotel Dworek Wapionka een paar honderd meter verderop is een idyllische plek met zitjes aan het meer en een watermolen dat is verbouwd tot restaurant. Het voelt als tientallen jaren terug in de tijd. De bossen rondom het meer zijn uitgestrekt en verlaten. Alleen Jezus op het kruis komen we talloze keren tegen. Naast fietsen is dit gebied ook geliefd onder de geocachers. Verstopt in boomstronken, hekjes of tussen de bladeren liggen buisjes of potjes met daarin een boekje en wat prullaria. Trots schroeft Darek een reflector uit een boomstam en toont het verstop plekje. Zo zijn er nog honderden gaten en bomen waarin iets zit verstopt. Via een heuvelachtig en onverhard bospad fietsen we terug richting het meer.





 

De zwaarden bij Golub Dobrzyn

Eens per jaar gaan de ridders los. Met paarden en zwaarden gaan ze elkaar te lijf op het smalle grasveldje voor het kasteel van Golub Dobrzyn. De rest van het jaar is het een mooi vierkant kasteel dat het stadje overziet. Twee Duitse dames zitten op een campingstoeltje een boot te vlechten als onderdeel van een geschiedkundig project. Op de binnenplaats van het kasteel staat een guillotine, zonder snijblad, die veelvoudig wordt gebruikt. Het wapenarsenaal dat in speelgoedvorm wordt verkocht is met bijlen, zwaarden en hakmessen ronduit interessant. De Teutoonse ridders van Golub Dobrzyn hadden hun hoofdkwartier opgezet in het drie kwartier verderop gelegen Torun. De stad van Copernicus.

Koejavië-Pommeren Polen Golub Dobzryn
Koejavië-Pommeren Polen Golub Dobzryn galg

Het Torun van Copernicus

Duiven scharrelen over de klinkers op zoek naar iets eetbaars. Nicolas kijkt letterlijk op de grijze beesten neer. Hij heeft een mooi plekje op het centrale plein voor het prachtige oude stadhuis. Vroeg in de ochtend begint het ritueel dat Nicolas dagelijks moet ondergaan. Telefoon komt uit de broekzak of tas, glimlach wordt opgezet en flits. De volgende is aan de beurt. De gevierde wiskundige en astronoom Nicolas Copernicus werd geboren in Torun. Hij was de bedenker van theorie waarbij de zon, in plaats van de aarde, in het centrum van de toen bekende planeten en vaste sterren werd geplaatst. Zijn geboortestad is bijna een openluchtmuseum. Uiteraard heeft Copernicus ook zijn eigen museum. Twee statige panden vormen het Copernicus House aan de, niet geheel toevallig, de Kopernika Street. Het museum geeft een mooi inkijkje in het leven van haar beroemdste inwoner.

Koejavië-Pommeren Polen Torun Copernicus
Koejavië-Pommeren Polen Torun Copernicus
Koejavië-Pommeren Polen Torun Copernicus
Koejavië-Pommeren Polen Torun Copernicus

We beklimmen de toren van het oude stadhuis om een overzicht van Torun te krijgen. De buitenwijken zijn het domein van pastelkleurige flatgebouwen. De middeleeuwse binnenstad is van bovenaf prachtig met haar versierde gevels, puntdaken en torenspitsen geflankeerd door de Wisla en het bosgebied daar achter. Het is best druk langs de oever van de Wisla die deels trapsgewijs is betegeld voor gebruik als zitplaatsen. Vanaf hier is de oude stadsmuur langs de binnenstad goed te zien. Via het marktplein van de Nieuwe Stad lopen we terug naar het Oude Marktplein waar de levendigheid zich concentreert.


Koejavië-Pommeren Polen Torun stadhuis
Koejavië-Pommeren Polen Torun Copernicus stadhuis
Koejavië-Pommeren Polen Torun Copernicus
Koejavië-Pommeren Polen Torun wisla
Koejavië-Pommeren Polen Torun Copernicus
Koejavië-Pommeren Polen Torun Copernicus
Koejavië-Pommeren Polen Torun nieuwe stad
Koejavië-Pommeren Polen Torun Copernicus plein

Verliefd op Chelmno

Slechts één hartje heb ik geteld. Of eigenlijk twee in één. Een sierlijke stalen bloembak bestaande uit twee hartjes. Dat was het. Toch noemt Chelmno zich vol trots de ‘city of lovers’. Dat dankt men aan wat handige handelaars die in de middeleeuwen de twee botten van de schedel van Saint Valentine wisten te kopen. De relikwieën kwamen terecht bij de parochiekerk in Chelmno. Bijzonder krachten werden toegekend aan de botjes die in een mooie pot achter een glazen deurtje onder het portret van Valentijn wordt bewaard. Dat maakt Chelmno, uitspreken zonder de c, geen stad van geliefden.

De stad heeft zichzelf wat verkeerd in de markt gezet. En dat hoeft niet, want het is een leuk stadje met verhalen. Zoals de hertenkop in de kerk van Valentijn. Tussen de ornamenten van engelen en heiligen hangt een hertenkop aan het plafond is. De kop luistert naar de naam Meluzyna en is een bijzondere barometer. Als het beest zijn kop naar rechts heeft gedraaid is er mooi weer op komst. Wijst het gewei naar links, dan kan de paraplu uit de kast.

Via een smalle betonnen wenteltrap gevolgd door een wat bredere houten trap klimmen we naar de toren van de kerk. Daar ontvouwt zich een mooi uitzicht over Chelmno dat wordt omringd door de bossen en landerijen. Diezelfde machtige Wisla kronkelt op een kilometer van het stadje door het landschap. Het vierkante plein met in het midden een witte kerk waarin het regionaal museum is gevestigd. Jaarlijks vindt op het plein het Nine hills festival plaats. Met muziek, theater en streetart. Het stadje telt inmiddels aardig wat kunstwerken, waarvan een aantal zelfs gevel vullend zijn.

Koejavië-Pommeren Polen Chelmno hart

Koejavië-Pommeren Polen Chelmno hart valentijn

Koejavië-Pommeren Polen Chelmno hert
Koejavië-Pommeren Polen Chelmno kerk
Koejavië-Pommeren Polen Chelmno centrum
Koejavië-Pommeren Polen Chelmno centrum uitzicht
Koejavië-Pommeren Polen Chelmno streetart
Koejavië-Pommeren Polen Chelmno streetart
Koejavië-Pommeren Polen Chelmno streetart

Explosief Bydgoszcz

Het westelijke deel van het Koejavië-Pommerse driehoekje neemt de grootste stad van de regio voor haar rekening met de prachtige naam Bydgoszcz. De naam uitspreken blijkt makkelijker dan verwacht. Gids Daria schraapt haar keel en spreekt de naam drie keer uit. ‘Byd gosts’, klinkt het. Het is de stad waar ze zo van houdt. En de stad die zowat langs het water is gebouwd. Dat nodigt uit voor een boottochtje. De zonnepanelen boot ligt al klaar. Duurzaam en milieuvriendelijk. Maar wel tergend langzaam. Wel goedkoop, een uurtje varen met de Water Tram kost 15 Zloty, omgerekend iets meer dan drie euro.

Het bootje tuft over de rivier Brda langs Mill Island. Dit eilandje is het groene hart van Bydgoszcz geworden. De voormalige meelpakhuizen zijn in volle glorie gerestaureerd. De renovatie van het uit drie delen bestaande Rother’s Mills is net afgerond. Op het dak is een uitkijkplatform gecreëerd. Onder meerdere bruggen door vaart de watertram op slakkentempo verder. De massieve deuren van de sluis openen zich voor het bootje. Zeker een meter of tien is het hoogteverschil met de andere zijde. Net voor een sierlijke boogbrug ligt het keerpunt en gooit de kapitein het roer om. We kachelen dezelfde weg op zonne-energie weer terug.



Koejavië-Pommeren Polen Bydgoszcz Mills Island
Koejavië-Pommeren Polen Bydgoszcz Mills Island
Koejavië-Pommeren Polen Bydgoszcz water tram
Koejavië-Pommeren Polen Bydgoszcz water tram
Koejavië-Pommeren Polen Bydgoszcz water tram

Koejavië-Pommeren is bosrijk. Veel plaatsen zijn omringd door bos. Bydgoszcz is geen uitzondering. De bossen ten zuiden van Bydgoszcz hebben een verhaal. De restanten van de deels ontmantelde Zachem Chemical Factory zijn in het landschap nog zichtbaar. We verlaten het industrieterrein en rijden het bosgebied in over een onverharde weg. Tussen de bomen is het betonnen geraamte van een gebouw zichtbaar. Vervallen en verlaten. Het blijkt één van de gebouwen te zijn waar vroeger dynamiet werd getest. We zijn vlakbij het Exploseum, de fabriek die door Duitsers in de Tweede Wereldoorlog werd gebruikt voor de productie van explosieven.

Lucas kleedt zich in stijl. In zijn camouflagebroek en kistjes verzorgt hij rondleidingen door het complex dat grotendeels onder de grond zit verstopt. Vuistdikke betonnen gangen verbinden de productieruimten met elkaar. Onder barre omstandigheden werkten dwangarbeiders in een levensgevaarlijke omgeving. Doordat ze giftige stoffen aanraakten kreeg hun huidskleur een oranje tint. De exposities zijn zeer interessant. Na de val van de Duitsers hebben de Russen het complex geheel gestript waardoor er weinig is overgebleven.



Koejavië-Pommeren Polen Bydgoszcz Exploseum
Koejavië-Pommeren Polen Bydgoszcz Exploseum
Koejavië-Pommeren Polen Bydgoszcz Exploseum
Koejavië-Pommeren Polen Bydgoszcz Exploseum

Pareltjes van Koejavië-Pommeren

Gewoon nog authentiek, zo voelt de regio Koejavië-Pommeren. Nog onontdekt door de buitenlandse bezoeker. Daar waar je in het Pools of met handen en voeten communiceert. En menukaarten moet vertalen met een app. Een biertje op het terras voor omgerekend nog geen anderhalve euro. Leuke dorpjes en nog onbekende stadjes. Het zijn de pareltjes van de regio.

Jos
Laatste berichten van Jos (alles zien)

Vragen? Suggesties? Of jouw reishonger delen?

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Je mag alleen HTML tags en attributen gebruiken:

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>