Kosovo: de jongste telg van Europa

Onafhankelijk
Na het uiteenvallen van Joegoslavië is Kosovo, waarvan het overgrote deel van de bevolking van Albanese afkomst is, onderdeel van Servië geworden. De Kosovaren hebben een lange en bloedige strijd gevoerd voor een onafhankelijke staat. Eenzijdig hebben ze in 2008 Kosovo onafhankelijk verklaard. Tot op vandaag erkennen een aantal landen Kosovo nog niet als een onafhankelijke staat, met Servië als felste tegenstander.

Blauwhelmen
In een vlekkeloos wit uniform voorzien van een camouflage print en met een blauwe baret op het hoofd wandelen twee vredesbewakers door het centrum van Pristina, de hoofdstad van Kosovo. Ritmisch klikken de hakken van hun zwarte kistjes op de stoeptegels. Vrij anoniem bewegen ze zich voort, niemand lijkt hun aanwezigheid echt op te merken. Ze lopen een zijstraat in en verdwijnen langzaam, bijna symbolisch, uit het zicht.

Onbekende bestemming
Newborn. Een krachtige term die het beladen gevoel van de geboorte van een nieuw land uitdrukt. Het woord staat in drie meter hoge blokletters in het midden van het centrum en is inmiddels verworden tot een monument. Zo nu en dan krijgen de letters een nieuw kleurtje of patroon aangemeten en wordt de graffiti weer verwijderd. Een verkoper van shirtjes, sjaaltjes en andere snuisterijen heeft zijn stalletje voor de ‘o’ geparkeerd. Veel klandizie heeft hij niet. Kosovo als reisbestemming is nog vrij onbekend.

Newborn, dit keer in camouflage kleuren voorzien van kogelgaten.

Vervoer
Hoe kom je er eigenlijk? Rechtstreekse vluchten zijn er vanuit Nederland niet. Vanuit Düsseldorf kun je wel rechtstreeks op Pristina International Airport vliegen. Houd er rekening mee dat de vervoersmogelijkheden van het vliegveld naar de stad summier zijn. Naast taxi’s rijdt er maar eens per twee uur een bus. De meest gebruikelijke toegangspoort over land is vanuit Macedonië. Ten noorden van Skopje, op zo’n half uur rijden, vind je de grensovergang bij het plaatsje Hani i Elezit. Vanaf hier zijn het nog 70 lange, langzame kilometers naar Pristina.

Mr Chat, ook in Pristina vind je de vrolijke graffiti kat.

Moderne tijden
Met nog geen 200.000 inwoners is Pristina op papier niet meer dan provinciestadje. Daar merk je op straat niets van. Druk claxonnerend verplaatst de lange rij auto’s zich over de brede vierbaansweg stapvoets naar het volgende verkeerslicht. Op de tientallen meters brede wandelboulevards en meerdere pleinen die het centrum omvat is het drukte van belang. Winkelende mensen met handenvol tasjes. In de schaduw van een lange rij populieren zijn terrasjes opgesteld die allemaal vol zitten. Biertjes staan op tafel. Met een uitgestoken pink worden minuscule kopjes espresso naar binnen gewerkt. Dit deel van de stad voelt erg decadent en westers aan.

Het drukke straatbeeld in het centrum op zomaar een dinsdagmiddag.

Verdeeldheid
Skanderberg, de held van Albanië, is in gevechtshouding op zijn steigerende viervoeter vereeuwigd in het brons aan het einde van de lange Moeder Theresa Boulevard. Twintig in identieke kleding gestoken kinderen staan aan zijn voet te luisteren naar de uitleg die een jongedame geeft. Vol ontzag kijken ze omhoog naar het forse standbeeld. Op de hoek van het plein zit een klein winkeltje. Op het witte vlaggetje naast de deurpost staat met blauwe letters het universele woord ‘souvenir’. Binnen is het bonte verzameling van prullaria met daarop de afbeelding van een dubbel koppige adelaar tegen een rode achtergrond. Inderdaad, de Albanese vlag.

Eenzelfde standbeeld van Skanderberg vind je tevens in de Albanese hoofdstad Tirana.

Ook die andere held van Kosovo heeft zijn eigen standbeeld gekregen. Aan de Bill Clinton boulevard vind je het standbeeld van deze voormalige Amerikaanse president, als dank voor zijn verdiensten om de oorlog met Servië die eind jaren negentig woedde te beëindigen. De grauwe, hoge betonnen flatgebouwen rondom vormen echter een weinig inspirerende omgeving.

Vriendelijk wuift Bill de voorbijgangers na.

Interessanter is een bezoek aan de nationale bibliotheek. Dit gebouw, dat meer weg heeft van een gevangenis, is niettemin een apart bouwwerk dat behoorlijk misstaat in de omgeving en daardoor des te meer bijzonder is.

Mooi of lelijk? Bijzonder is wel, de nationale bibliotheek.

Grillig
De etnische verdeeldheid van Kosovo wekt periodiek de nodige vonken op. Massa demonstraties tegen bepaalde overheidsmaatregelen hebben in het verleden geleid tot rellen in Pristina en tot sluiting van de grenzen. Het is daarom verstandig om op de hoogte te zijn van de actuele situatie alvorens je Kosovo bezoekt.

Over
Laatste berichten

Jos

Jos verkent graag nieuwe plekken, landen en culturen, om vervolgens zijn ervaringen te delen. Hij heeft een lichte voorkeur voor het westelijk halfrond, maar wil de hele wereld zien, onder het motto; ‘the world is my playground’.

Laatste berichten van Jos (alles zien)