Het is sinds begin deze eeuw een trend: ‘goede-doelen-stichtingen’ die spectaculaire sportieve sponsorevenementen organiseren om zo veel mogelijk geld binnen te halen. Denk aan het bedwingen van de Alpe d’Huez, de Mont Ventoux of de Kilimanjaro of een helse meerdaagse fietstocht van honderden kilometers door bijvoorbeeld Kenia.
“Diepe Zakken – over zin en onzin van ontwikkelingssamenwerking”
Interview Dick van Rietschoten
‘Heb jij zelf ervaring met zo’n tocht?’
“Ja, een paar jaar geleden heb ik in Kenia zo’n fietssafari gedaan. Het ging om een trip waarmee geld bijeen werd geharkt voor internaten voor weesmeisjes’’, vertelt ze. ,,Het was een tocht vol beproevingen, die me heeft geïnspireerd tot het schrijven van het boek Diepe Zakken, waarvoor ik me natuurlijk ook grondig heb verdiept in de huidige wereld van de goede doelen. Met de titel verwijs ik naar het feit dat veel organisaties voor goede doelen het moeten hebben van sponsors die bereid zijn diep in de buidel te tasten.’’
Doe het zelf
In het boek beschrijft Karin een sponsorfietstocht van 700 kilometer die door Tanzania en Kenia leidt. Via de karakters van enkele personages, die elk hun eigen sores hebben, en de Keniaanse gids die de groep begeleidt worden allerlei aspecten van de hedendaagse ontwikkelingssamenwerking aan de orde gesteld.
‘Een van de kernvragen die daarbij opduikt is: Zijn de projecten die westerlingen in Afrika uitvoeren wel in lijn met wat de lokale bevolking echt wil?’
Karin: “Eind vorige eeuw ontstond er steeds meer twijfel over de praktijken van de grote bekende ontwikkelingsorganisaties: te log, te weinig zicht voor de donateurs op de bereikte resultaten en te veel geld dat aan de strijkstok bleef hangen. Het gevolg daarvan was de oprichting van honderden ‘doe-het-zelfstichtingen’ die in Afrikaanse, Aziatische en Latijn-Amerikaanse landen aan de slag gingen met kleine ‘feelgood-projecten’: een school, een waterput, een weeshuis. Sommige deden en doen het hartstikke goed, in overleg met de lokale bevolking en lokale overheden, maar andere projecten verwaterden al snel omdat er geen goede basis was gelegd en er vaak geen rekening was gehouden met de lokale cultuur.’’ De gids Ashura zegt halverwege de reis: ‘Goede bedoelingen leiden niet automatisch tot goede resultaten. Soms lijkt het erop dat weldoeners het meer doen om zichzelf goed te voelen.’
Chinaficatie
,,Afrikanen beschouwen westerlingen enerzijds vaak als ex-kolonisators waar ze wantrouwig tegenover staan en anderzijds worden westerlingen bijna altijd gezien als Sinterklaas. Daar moet je dus al goed mee om kunnen gaan als je een project begint’’, aldus Karin. ,,En intussen speelt er de laatste vijftien jaar nog iets anders mee: het oprukken van China in Afrika, de Chinaficatie. Chinezen zijn de nieuwe kolonisators: ze leggen overal wegen, spoorlijnen en bruggen aan en verstrekken miljarden aan leningen waarmee ze de landen van hen afhankelijk maken.’’
Karin heeft haar manuscript laten lezen aan Jan Pronk, voormalig minister van Ontwikkelingssamenwerking. Hij reageerde met een kernachtig commentaar dat nu op het boekomslag staat afgedrukt: Een nietsontziend relaas over de zin en onzin van het najagen van goede doelen in ontwikkelingslanden. Jan Pronk (81) was ook aanwezig bij de officiële presentatie van Diepe Zakken op dinsdag 19 oktober om 19.00 uur bij boekhandel Paagman waar hij een vlammend betoog hield over Karin’s oeuvre, Afrika en ontwikkelingssamenwerking.
Het nieuwe boek Diepe Zakken van Karin Anema, uitgeverij Scriptum, kost € 16,95 en is onder andere te koop via Bol.com.
Winactie
We verloten twee exemplaren van ‘Diepe Zakken’ onder degenen die een reactie onder dit artikel plaatsen. We zouden graag van je horen waarom jij mee zou doen met zo’n extreme tocht voor het goede doel. Of meer algemeen een antwoord op de vraag: ‘Wat is een veel voorkomend motief om mee te doen met zo’n extreme tocht?’ De winnaars maken we op 16 november bekend!
- Een ode aan de bergen: wintersport op een andere manier - 24 februari 2024
- Van bron naar riviermonding in de Adriatische zee - 14 juli 2023
- Frans-Italiaans escapisme op de ski in La Rosière - 25 april 2023
Sander zegt:
Het motief is geld te verzamelen voor een goed doel dat zou voor mij in ieder geval de enige reden zijn om zo’n extreme tocht te gaan doen.
Wel respect en bewondering voor de mensen die dit doen en benieuwd naar het boek!