Fotograferen in de winter - tips voor winterfotografie

Fotograferen in de winter: de voorbereiding

Op de eerste plaats is het belangrijk dat je je warm genoeg kleedt. Denk maar eens aan het advies wat je vroeger van je vader of moeder al kreeg: ‘Kleed je warm aan en doe je jas goed dicht!’. Deze tip ligt nogal voor de hand natuurlijk. Maar nog steeds hoor ik van collega’s dat ze in de winter niet op pad gaan met hun camera of camcorder. Te koud, te nat! Terwijl fotograferen in de winter juist zo mooi is.

Vooral als je winterlandschappen fotografeert, sta je over het algemeen meer stil. Dan krijg je het al snel koud. Door kleding in verschillende laagjes te dragen voorkom je dit. Het aantal laagjes kun je aanpassen op de activiteiten die je gaat doen tijdens de fotografie. Het maakt natuurlijk veel uit of je een paar uur stil staat voor ‘dat ene fotomoment’, of dat je veel door de sneeuw gaat lopen. Als je het namelijk te warm krijgt, ga je zweten en als je vervolgens weer stil staat koel je heel snel af.

Je voeten en hoofd zijn extra kwetsbaar voor de kou. Draag daarom altijd schoeisel met goede isolerende zolen en sokken die het vocht van je voeten weg transporteren. Daarnaast een goede muts die je hoofd en je oren warm houdt.

Accu’s tijdens fotograferen in de winter

Accu’s en batterijen houden niet van kou. Ze verliezen dan erg snel hun capaciteit. Zorg dus voor extra accu’s en/of batterijen, zodat je de lege exemplaren kunt vervangen als dat nodig is. Bewaar de accu’s en batterijen op een warme plaats, het liefst dicht tegen je lijf aan. Op die manier zijn ze niet al leeggelopen, voordat je ze in je camera stopt. Zorg verder dat je zo min mogelijk accu verbruikt. Ga dus niet uitgebreid je foto’s bekijken via het LCD-scherm. En wanneer het (vrij) donker is wanneer je fotografeert, zet dan de helderheid van het LCD-scherm op de laagste stand. Dit bespaart veel energie.

Ga vroeg op pad

De sneeuw is op zijn mooist als er nog niemand doorheen heeft gelopen. Als je nog zo’n ongerept sneeuwtapijt wil fotograferen ga dan ‘s morgens op tijd op pad of zoek plaatsen waar weinig mensen komen. Let ook op je eigen voetstappen, voordat je het weet staan ze op de foto. Maak niet alleen overzichtsfoto’s, maar richt je ook eens op de details om het verhaal te vertellen.

Belichting en witbalans

Dankzij de weerkaatsing door de sneeuw heb je veel meer licht, dat zelfs op een sombere dag vaak nog voldoende is voor redelijk korte sluitertijden. Houd wel je witbalans in de gaten. Vaak vertonen sneeuwfoto’s een lelijke, blauwe zweem. Probeer daarom een iets warmere camera-instelling uit zoals ’bewolkt’. Als je in RAW-formaat fotografeert (zie volgende tip), kun je zo’n kleurzweem ook achteraf nog corrigeren.

Fotografeer RAW

Fotografeer in winterse omstandigheden in RAW formaat in plaats van in JPG. De foto’s nemen meer ruimte in beslag, maar tijdens het bewerken heb je er zeker profijt van. Doordat er meer informatie in het bestand zit, kun je de foto’s beter bewerken zonder dat de kwaliteit achteruitgaat. Het beste is natuurlijk om tijdens het fotograferen al goed op het licht te letten, maar mocht je in deze donkere dagen toch licht tekort komen, dan heb je bijvoorbeeld de RAW-converter van Photoshop achter de hand.

Kans op rijp!

Met name in de winter, maar ook in de late herfst en het vroege voorjaar, heb je kans op nachtvorst én mist. En als natuurfotograaf weet je dat je in die omstandigheden kans hebt op rijp. Rijp is een wit laagje ijs dat ontstaat als het vriest en de koude waterdamp in de lucht over gaat in ijskristallen. Tijdens een vochtige nacht met temperaturen onder nul heb je dus een grote kans op rijp. Je vindt de rijp overal. Op daken van huizen, op autoruiten en ook in de natuur. In het algemeen: hoe fijner de structuur van een voorwerp, des te meer rijp zet er zich op af. Een goed voorbeeld zijn bijvoorbeeld berkenbomen. Die hebben een zeer fijne takjesstructuur en zijn een perfecte ondergrond voor de rijp om zich op af te zetten. Rijp zal meestal niet lang op de takken en bladeren zichtbaar blijven, tenzij de temperatuur rond of onder de 0 graden celsius blijft. Dus ik refereer aan mijn eerdere tip: ga vroeg op pad!

Dat er niet altijd sneeuw en ijs is, betekent niet dat er niets te fotograferen valt. Gedurende de winter zijn er genoeg ochtenden waarop het nog vriest en dat is hét moment om op pad te gaan voor winterse foto’s. In tegenstelling tot fotograferen in de sneeuw hoef je je niet druk te maken om de belichtingscorrectie. De foto zal niet zo snel te donker worden.

Speel met autofocus

De autofocus werkt normaliter prima, maar zodra het begint te sneeuwen, wordt de focus afgeleid door de neerdwarrelde sneeuwvlokjes. Mijn advies is dan om alleen het middelste AF-veld te gebruiken in plaats van de buitenste autofocusvelden. Het middenveld is verreweg het meest gevoelig en werkt bijzonder nauwkeurig. Gaat het echter harder sneeuwen dan is de enige mogelijkheid om volledig handmatig scherp te stellen. Dat is lastig en vergt veel geduld. Maar je zult uiteindelijk beloond worden, want hevige sneeuwval kan prachtige plaatjes opleveren. Kies daarbij wel een donkere achtergrond, zodat de vallende vlokken op de foto goed zichtbaar zijn.

Zwart-wit fotografie

Ben je klaar met fotograferen? Zet je foto (via Photoshop) om naar zwart-wit. Zo vallen de kale bomen en het grauwe weer niet meer op. En springt de witte sneeuw er juist extra uit! Let er wel op dat het contrast niet te laag is en alles een grijze brij wordt. In een kleurenfoto vallen automatisch andere dingen op dan in een zwart-witfoto, dan zie je ineens extra vormen en kunnen foute schaduwen storend zijn. Het is handig om je hier tijdens het fotograferen al bewust van te zijn.

Meer tips fotograferen in de winter?

Heb je zelf nog handige tips voor fotograferen in de winter? Geef jouw tips door als reactie onderaan dit artikel. En kijk ook eens bij het aanbod van camera’s en camcorders van Kamera Express.

Voor het fotograferen van mensen schreven we ook een aparte blog met tips.