Het best bewaarde geheim van Portugal: de Alentejo!
Wat Alentejo?
Yes de Alentejo is de grootste provincie van Portugal. Hij start ten oosten van Lissabon en strekt zich uit langs de kust en het binnenland tot net boven de Algarve. De oppervlakte is te vergelijken met die van Nederland. Het inwoneraantal echter niet. De Alentejo telt zo’n 750.000 inwoners. Dus je begrijpt ruimte en rust in overvloed! Tot de jaren tachtig werd de Alentejo ook wel de ‘broodmand van Portugal’ genoemd, maar na de jaren tachtig bleek dat tarwe niet zoveel meer opbracht en is er besloten deze gedomesticeerde plant in te ruilen voor wijnranken. Heel erg veel wijnranken… want tegenwoordig heeft Portugal een serieuze positie binnen wijnland. Een belangrijk gegeven hierbij is het Alqueva meer: doordat hier in 2004 een stuwdam is aangelegd heeft dit meer een omtrek van 250 km2 en is hiermee het hart van de regio. Maar een belangrijker gegeven: De hele provincie gebruikt dit water om het land te irrigeren want …water is leven. Maar ook om de wijngaarden te voorzien van water… en zo werd het Portugese leven nog nét een stukje beter.
Laat het Alentejo avontuur starten!
Dag 1: aankomst Lissabon & eerste kennismaking Alentejo
Vanaf Amsterdam vlieg je binnen een kleine drie uur naar het prachtige Lissabon. Ik vlieg met de Portugese maatschappij TAP , die dagelijks de vlucht AMS-LIS in hun programma heeft. Je kunt er natuurlijk voor kiezen om na aankomst de stad Lissabon te ontdekken, maar ik koos ervoor om gelijk richting Alentejo te rijden. Zo laat ik Lissabon achter me en rijd richting het slaperige dorpje Odivelas. Het dorpje telt zo’n 100 inwoners. Onderweg passeer ik meer kurkbomen dan dat ik tegenliggers zie. Dit hele landschap ademt rust en ruimte uit en dit heeft gelijk zijn weerslag op mijn gemoedstoestand: ik wórd rustiger. Er zijn nog maar weinig plekken op de aarde die nog zo’n uitgestrektheid en rust hebben. Na een rit van een uur kom ik aan bij mijn eerste verblijfplaats: hotel O Gato. Een fijn hotel in dat schattige Portugese dorpje. Het heeft alles wat je nodig hebt: een prima kamer, een zwembad met een uitzicht over prachtige heuvels én een authentiek restaurant met een traditionele keuken. Ik eet die avond açorda à Alenteja, een traditionele broodsoep met codfish en eieren. De uitstraling heeft een goedkoop karakter, doordat er vroeger maar weinig was in deze regio moesten de mensen het doen met wat het land hen te bieden had. Een eeuwenoud recept dus, maar zelfs op de dag van vandaag smaakt het nog steeds voortreffelijk!
Geen hoogbouw en schreeuwerige allinclusive formules … puur traditie & authentiek zijn hier de ingrediënten van het leven!
De Alentejo: terug in de tijd!
Dag 2: Alqueva, Monsaraz en sterrenkijken
Deze morgen ben ik al vroeg uit de veren om nog meer van de Alentejo te ontdekken. We starten de dag bij een wel heel bijzondere locatie. Namelijk een ‘Rattles factory‘. Een authentieke ‘klus’ die hier nog vraagt om handenarbeid. Alle schapen en koeien in de Alentejo dragen bellen en elke bel is hier met de hand gemaakt. Het is zelfs zo: Elke boer herkent zijn vee aan de toon van de bel. Wanneer de vibratie van de bel is veranderd komt de boer met zijn bel naar de fabriek en kunnen ze hem hier weer ‘finetunen’. Mooi! Leuk om hier een kort bezoekje te brengen.
Het bel-finetuningproces is hier in volle gang!
In de Alentejo leven vind je nog die pure ambachten, zoals koeienbellen die met de hand gemaakt worden
Hierna rijd ik door naar ‘soul of the region’ het stuwmeer van Alqueva. Dit aangelegde meer heeft een oppervlakte van 250 km2. Aan het begin van het meer zit een leuk restaurant met een mooi uitzicht over de omgeving. Na de lunch maak ik een boottocht over dit meer. En ook deze tocht past weer helemaal in het gevoel van de Alentejo: rust. Er zijn geen andere bootjes te zien op het meer, geen wandelaars … alleen mijn bootje op het meer.
Het uitzicht vanaf het restaurant op het Alqueva meer
Op het meer ligt één hotelboot … Zie je jezelf hier al wakker worden?
Na de boottocht is het tijd voor een bezoek aan een geweldig vestingstadje Monsaraz. Wauw, wat heb ik hier mijn ogen uitgekeken! Het lijkt alsof de tijd heeft stilgestaan. Alle huizen zijn voorzien van een keurig wit onderhouden pleisterwerk, er wonen ongeveer 50 mensen en ook hier zijn er weer amper toeristen te bekennen. Doordat Monsaraz een strategische ligging heeft, wordt dit stadje al sinds de prehistorie bewoond.
Prachtige oude straatjes in het vestingstadje Monsaraz
Be still … and listen
Een leuk gegeven: In het meer van Alqueva worden sinds vorig jaar rode wijnen op 30 meter diepte bewaard. Deze flessen blijven 8 maanden onder water. Doordat er een constante druk van het water is, de temperatuur veelal hetzelfde blijft en er geen licht is geeft dit een extra dimensie aan de wijn. Deze waterwine kun je proeven en kopen in het wijnhuis Ervideira. Bestel een glas wijn en drink dit op het prachtige dakterras boven het wijnhuis. In de verte kun je Spanje zien liggen.
Met een glas ‘waterwine’ in je hand genieten van het uitzicht. Je kunt Spanje zien liggen.
Na deze geweldige ontmoeting met Monsaraz rij ik verder naar Moura. Vanavond slaap ik in hotel Horta da Moura. Dit hotel is gelegen in een gebied met een verbazingwekkende schoonheid. Er staan hier eeuwenoude olijfbomen waarvan nog steeds olijfolie wordt gemaakt. Elke kamer is énorm. Een groot bed, ruime badkamer en zelfs een hele zithoek en buiten kun je genieten van een terras. In de wintermaanden wordt er een mand met hout in je kamer gebracht zodat jij je eigen open haard in je kamer kunt aansteken. Na mijn diner ga ik door voor een avond Stargazing!
Eeuwenoude olijfbomen op het landgoed bij Horta da Moura
De Alentejo … daar waar de tijd heeft stilgestaan.
Let’s go stargazing!
Het gebied rond het stuwmeer ligt in het Dark Sky Reserve. Dit houdt in dat de lucht wordt beschermd tegen lichtvervuiling. Als je denkt in Nederland veel sterren te kunnen zien, dan heb je het echt mis. Op maar weinig plaatsen in Europa is de sterrenhemel dan ook zo indrukwekkend als in dit stuk van de Alentejo. Onze gids Nuno van OLA geeft een zeer enthousiaste en begrijpelijke uitleg over onze Milky Way. Op observatieplatformen staan grote telescopen waardoor je o.a. Jupiter en ‘The lord of the Rings’ Saturnus kunt bekijken.
In de maanden juni, juli en augustus staat het centrum van de Melkweg het hoogst en zul je deze het beste kunnen waarnemen. In de wintermaanden bevindt dit centrum zich achter de zon en kun je dit niet waarnemen.
Dark Sky Reserve. Fotocredits: João Fructuosa
Dag 3: Wijn slurpen en Evora ontdekken
Deze ochtend begin ik heel goed: met een verfrissende duik in het zwembad van mijn hotel!
Je kunt de dag niet beter beginnen met een verfrissende duik!
In deze infinitypool heb ik ook weer een super uitzicht over een prachtig landschap. Na mijn duik neem ik een goed ontbijt, omdat er vandaag een zeer bijzondere wijnproeverij op het programma staat. Voordat ik de vloeibare druiven ga proeven rij ik eerst langs een hele leuke bezienswaardigheid: Sao Pedro. Het betreft hier een pottery village. Je vindt hier zeker geen doorsnee keramiek. Je kunt de kunstenaars aan het werk zien en dit is erg fascinerend. Als je wilt kun je hier zelfs een workshop volgen.
Patalim Family’s pottery in São Pedro do Corval
Fascinerend om deze kunstenaar aan het werk te zien
Nadat ik mijn nodige souvenirtjes heb gekocht rij ik door naar Herdade do Sobroso. Het Sobroso landgoed bestaat uit 1600 hectare grond. In het jaar 2000 heeft de familie Sobroso dit land gekocht. Er stonden twee traditionele huizen, deze zijn geheel gerenoveerd. De buitenmuren zijn allemaal blijven staan, maar van binnen hebben ze alles aangepakt. Uiteindelijk zijn er 11 hotelkamers waarin je een onvergetelijk uitzicht hebt over dit landgoed. Maar … naast overnachten kun je hier nog veel meer doen! Zo organiseren ze luchtballontochten, kun je kajakken in het meer, mag je mee op jacht naar wilde geiten, eenden en herten, genieten van het zachtste vlees volgens eeuwenoude recepten & wijn slurpen van eigen geproduceerde producten. En dat laatste, dat moet je zeker doen! Wat een top wijnen hebben ze hier. Je krijgt eerst een rondleiding door de wijnranken. De gids vertelt over de druivenplant: “The more she suffers the better the wine, rain is like a disease.” Tijdens de proeverij wordt er gepassioneerd verteld over de verschillende soorten wijnen die ze produceren. Naast een drankje worden er ook verschillende soorten hapjes geserveerd. Je kunt hier overigens ook zelfgemaakte jam en honing kopen.
Naast een drankje worden er ook verschillende soorten hapjes geserveerd
Wijn proeven van eigen geproduceerde producten
Na de proeverij loop ik een beetje rond op dit prachtige plekje. Ik kan zover kijken als ik wil, en in de verste verte is er geen huis te bekennen. De styling van zowel de hotelkamers als de buitenplaatsen vind ik waanzinnig. Na mijn ronde wacht er binnen een heerlijke lunch vergezeld met de heerlijke wijnen van eigen bodem. Ja, wil je een aantal dagen tot rust komen, heerlijk eten, fantastische wijnen proeven … dan zou ik hier zeker heen gaan!
Wat een fijne plek Herdade do Sobroso
Heerlijk tot rust komen in de Alentejo
Goed, na al dit hemels ga ik op weg naar Evora. Een stad die staat op de UNESCO-werelderfgoedlijst. Evora is niet de hoofdstad van de regio, maar als er één uitgekozen zou moeten worden, dan zou dat Evora zijn. De prijzen zijn hier hoger dan in de rest van de regio, maar liggen nog steeds laag in vergelijking met de rest van Portugal. Onze gids vertelt dat Evora bekend staat als ‘Gastronomy best city’ en er volgens hem in deze stad geen slechte restaurants bestaan. Als eerst breng ik een bezoek aan de Sáo Francisco kerk, wanneer je een gang doorloopt kom je uit bij het meest lugubere wat ik ooit heb gezien … namelijk The chapel of bones. Deze kapel is in 1816 gebouwd. Hiervoor werden maar liefst 5000 schedels en beenderen gebruikt van voormalig Monniken. Bij de ingang staat de spreuk: “Nos ossos que aqui estamos pelos vosso esperamos” (onze beenderen liggen hier, wachtend op die van jou). Overal waar je kijkt zie je botten …
The chapel of bones… het meest lugubere wat ik ooit heb gezien
We bones that are here, we are waiting for yours…
Na deze bijzondere ontmoeting is het tijd om naar Geraldus Square te gaan, een gezellig plein wat dienst doet als ontmoetingsplek. Vooral aan het einde van de dag, oude Portugese mannen strijken neer op één van de bankjes en aanschouwen de voorbijgangers. Vanaf dit plein kun je tal van zijstraatjes in om nog meer van deze bijzondere stad te bewonderen. Vergeet zeker de oude Romeinse tempel niet te bezoeken. Deze ligt naast Evora Sé (kathedraal). Wij hadden geluk! De hertogin wilde ons persoonlijk een rondleiding geven door de kathedraal en door het kasteel!
Templo Romano de Evora
Uitzicht vanuit het Cadaval paleis
Na deze drukke dag kom ik aan bij mijn volgende hotel. En het lijkt maar niet op te houden met mooie slaapplekken. Deze avond slaap ik namelijk in het Ecorkhotel. Dit hotel biedt mooie grote suites, spa behandelingen en een enorm gaaf dakterras met zwembad. En bijkomen in het zwembad, dat was precies wat ik deed na deze dag!
Handjes in de lucht voor dit fijne hotel!
Dag 4: Nóg meer wijn en terug naar NL
Na een heerlijke nacht in het Ecorkhotel is het helaas alweer mijn laatste dag in deze prachtige regio. Maar, niet getreurd want deze dag belooft nog veel moois. Ik start bij Herdade da Amendoeira. Ik krijg een rondleiding over het landgoed. Ook hier verbaas ik me weer over de enorme ruimte die deze Herdades hebben in de regio. Naast dat dit een prachtig hotel is, maken ze hier allerlei producten zelf. Zo wordt hier bijvoorbeeld kaas gemaakt van schapenmelk. De schapen worden twee keer per dag twee uur gemelkt. Om de kaas te maken wordt er enkel zout en een distelkruid toegevoegd wat groeit in de bergen van deze hoeve. Verder maken ze er jam, honing en brouwen ze er verschillende likeuren. Alle likeuren die hier worden gebrouwd, worden gemaakt met producten van eigen land: amandel, blauwe bes en pennyroyal (muntplant). Zelfs de labels worden met de hand op de flessen geplakt. Een uniek product dus. En ook nu weer, op de vroege morgen, zijn ze hier zo gastvrij dat ik alle likeurtjes mag proeven. Dit blijft in dit geval bij ‘de lippen even onderdompelen’, want het hoge alcoholpercentage van een likeurtje aan het begin van de dag is wat mij betreft behoorlijk heftig.
Herdade da Amendoeira
Herdade da Amendoeira
Als slotstuk van deze prachtige vier dagen rij ik naar het plaatsje Arraiolos. Ook hier staat weer een boom van een landgoed: Monte da Ravasqueira. In 1998 zijn hier wijngaarden aangelegd. De uitstekende geologische omstandigheden en het klimaat zijn dermate geschikt om prachtwijnen te produceren. Ook hier krijg ik een rondleiding, het eigendom heeft een oppervlakte die te vergelijken valt met de stad Porto! Nadat we de wijnranken hebben bekeken gaan we de wijnmakerij binnen. Per jaar worden er 2 miljoen flessen wijn geproduceerd, dus binnen is het een drukte van jewelste. Overal waar je kan kijken zie je vaten wijn, zowel aluminium als houten. Na de rondleiding mag ik ook hier natuurlijk weer … proeven! En ja, ze hebben echt gelijk: de regio Alentejo staat niet voor niks bekend om hun goede wijn! De bijnaam ‘Californië van Portugal’ is ze dubbel en dwars waard.
Franse, Amerikaanse en zelfs Hongaarse eikenhouten vaten
Monte da Ravasqueira
Met een rozig en voldaan gevoel van alle indrukken, rust en alle vinho reis ik terug naar Nederland. En één ding weet ik zeker: dit was zeker niet de laatste keer dat ik in de Alentejo ben geweest. Ik zeg dus geen “Adeus” maar: “Vejo você em breve!”
Meer weten over de Alentejo in Portugal?
Ik bezocht de Alentejo tijdens een persreis op uitnodiging van Visit Alentejo. Kijk voor meer reisinspiratie op www.visitalentejo.pt of volg de regio via Facebook. Wist je trouwens dat de Alentejo is uitgeroepen tot een van de Europese topbestemmingen voor de zomer van 2017?
- Winters Lofoten vanaf het water - 14 augustus 2023
- Verwonder in winters Lofoten - 30 mei 2023
- 5x zien en doen in Malta - 29 augustus 2022
