Tijdens een avontuurlijke Porto e Norte reis bezoeken we de oude hoofdstad Guimarães, en Nationaal Park Peneda-Gerês, maken we een wandeling door Porto en proeven we port in Gaia. Reis je mee?
Guimarães, de wieg van Portugal
In het noorden van Portugal vind je wat wel de wieg van Portugal genoemd wordt: Guimarães. Ontstaan in de negende eeuw als Vimaranes, eigenlijk een landgoed, kwam de stad tot wasdom toen een rijke, diep gelovige gravin een klooster liet bouwen waaromheen een gemeenschap ontstond. En, om het klooster te beschermen tegen invallen van de Noormannen uit het noorden en de moslims uit het zuiden, een kasteel. De gemeenschap groeide en rond 1010 werd graaf Afonso Henriques geboren. Hij was het die de Portugese onafhankelijkheid uitriep en na een geslaagde veldtocht tot koning werd uitgeroepen door zijn manschappen.
Guimarães kent fraaie pleinen
Het plein Largo do Toural
Guimarães werd de eerste hoofdstad van Portugal. Het historische centrum van Guimarães is dan ook nauw verbonden met de Portugese identiteit en cultuur. Het Unesco Werelderfgoed binnen de stadsmuren staat garant voor een mooie wandeling. Een prachtig gerestaureerde stad om in te dwalen. We lopen over grote pleinen omzoomd door statige huizen en langs bijna middeleeuwse steegjes en tal van kerken en kloosters naar de heuvel waarop het oude kasteel ligt.
Dde verschillende historische stedelijke fases, die Guimarães gekend heeft
Mooie kapelletjes
Voor het kasteel vind je het forse paleis van de hertogen van Bragança. En even daarvoor het bescheiden kerkje São Miguel, waarvan wel beweerd wordt dat Afonso daar gedoopt is. Al dateert de eerste verwijzing naar het jaar 1216. Hoe dan ook het oogt charmant door zijn eenvoud.
Het kasteel van Guimarães
Het kerkje van St Miguel
Het Peneda-Gerês national park
In het noorden van Portugal ligt ook het enige nationale park van Portugal, opgericht in 1971 en sinds enkele jaren deel van het Natura 2000 netwerk. Het park is een mengsel van natuur en cultuur. Je vindt er kleine dorpjes waar de tijd stilgestaan lijkt te hebben, en een keur aan landschappen van dor tot kleurrijk. Begroeide heuvels, afgeronde graniettoppen, riviertjes, bergen, watervallen en akkertjes, waarbij vooral de afwisseling en de verschillende tinten opvallen.
De vegetatie in Peneda-Gerês is gevarieerd
De dorpjes kunnen worden onderverdeeld in branda’s, zomerdorpen die hoog tegen de hellingen liggen en waar aardappelen en rogge werd geteeld en espigueiros, beschut in de dalen. Hier woont men traditioneel in de winter en verbouwt maïs en groente.
Hou bij een bezoek de ogen open voor de fauna, want je kunt er reeën, ‘garannos’ – kleine wilde paarden, runderen of zelfs een Iberische wolf zien, al zijn die laatste zeldzaam. Onze gids voert ons langs twee granieten muren die naar een ronde put leiden. Het is een wolvenval. Bewoners van verschillende dorpen werkten samen om de wolven te lokken en op te drijven en ze tenslotte te doden. Tegenwoordig wordt de Iberische wolf beschermd.
Een Wolvenval
Wolven en kleuren
De Tahiti waterval
Na onze wandeling door het park lokt een Instagram-waardig poeltje aan de voet van de Cascatas de Fecha de Barjas, ook wel de Tahiti waterval genoemd. Deze waterval in de rivier de Arado is één van de bekendste van het park. Neem een verfrissende duik of koel je voeten. Het park kent meer van dit soort watervallen en poeltjes. Degenen die, zoals de Tahiti, vanaf de weg bereikbaar zijn worden natuurlijk het meest bezocht. Dus zoek je rust, zoek dan een waterval op die wat meer afgelegen is.
Cascata de Várzeas – Tahiti waterval
Een wandeling door Porto
Vergeleken met Lissabon is Porto een meer Noord-Europese stad, met wat meer donkere kleuren, granieten kerktorens, en solide ogende gebouwen, geklusterd op een aantal heuvels. Maar wat een stad. Een stad vol verrassingen, van het treinstation tot de mooiste boekhandel, van fraai gerestaureerde monumenten tot wijken met een rauw randje, gelegen aan de rivier de Douro.
We maken een rondwandeling en beginnen bij Estação de São Bento, het treinstation in het centrum van Porto. De stationshal is een ronduit indrukwekkende bezienswaardigheid. De wanden zijn bekleed met zo’n twintigduizend azulejos, de bekende Portugese tegels. Jorge Colaço vertelt met de tegels aan de bovenzijde in kleurrijke panelen de geschiedenis van het transport in Portugal en aan de onderkant zijn in de traditionele blauw witte tinten taferelen uit het dagelijks leven en belangrijke momenten uit de geschiedenis te zien.
De stationshal van Estação de São Bento
Strijd en geschiedenis
Het dagelijks leven
Livraria Lello, inspiratie voor Harry Potter ?
Google ‘Harry Potter bookstore’ en je krijgt plaatjes van Livraria Lello. J.K Rowling woonde inderdaad een paar jaar in Porto en het is gemakkelijk het magische gevoel dat de boekwinkel oproept te associëren met Hogwarts, al wordt de link door de auteur ontkent. Hoe het ook zij, deze boekhandel op R. das Carmelitas 144, ontworpen door Xavier Esteves en daterend uit 1906 is een juweel. Gevestigd in een neogotisch gebouw is een twee verdiepingen hoge boekhandel, met veel hout, kasten tot het gedecoreerde plafond en een ronduit iconische rode trap. De rondingen van de trap staan in fraai contrast met het rechte van de wanden. Art deco en Art nouveau decoraties, een prachtig glas in lood raam als plafond, het is een adembenemend geheel.
Livraria Lello
Livraria Lello
Op de planken meest boeken in het Portugees, al is ook Engels goed verkrijgbaar. De groten uit de wereldliteratuur hebben er een eigen plank, waarop de boeken zorgvuldig zijn uitgestald.
Mede door de associatie met Harry Potter is het bij Livraria Lello erg druk, een half uur voor de opening staan er al rijen. Voor de boekhandel moet je overigens een toegangsbewijs kopen. Dit kost vijf euro. Je krijgt dit terug als je een boek koopt. Het handigst en het snelst is het om dit tevoren online te doen. Als je een kaartje koopt in combinatie met een boek dan hoef je niet achteraan aan te sluiten. De boeken die het betreft zijn echter meest wat gedateerde klassiekers uit de wereldliteratuur. Je kunt je tickets hier kopen.
Het oude centrum van Porto
Vanaf het station lopen we naar het oude centrum van Porto, de wijk Ribera. Voor we afdalen bij de kathedraal Sé stoppen we bij een viewpoint over het plein met de kathedraal en de rode daken van de wijk beneden. De wirwar aan daken getuigt van het bijna organische ontstaan dat dit soort oude wijken kenmerkt. Als we de wijk inlopen schreeuwt het karakter je als het ware van alle kanten tegemoet. Huizen in allerlei kleuren, smeedijzeren balkons en veel gevels met azulejos.
Uitzicht over de oude stad
De kathedraal van Sé
Kromme steegjes en fraaie kleuren
Beneden aan de rivier vind je een een charmant rafelrandje aan huizen, zoals dat nu eenmaal hoort bij een stadsoever. Daarin geklemd een enkel kerkje en wat horeca. Ervoor een marktje met voornamelijk souvenirs. We beklimmen de trappen naar een hoger gelegen uitkijkpunt en wandelen over een fraaie stalen brug -Ponte Luis I-, gebouwd door een voormalige compagnon van Eiffel, naar de andere zijde van de rivier, de wijk Gaia. Vroeger een centrum van nijverheid en nu aan het waterfront vooral het domein van portfabrikanten die rondleidingen en proeverijen aanbieden. En neem vooral de tijd op de brug, want de uitzichten over de stad en de rivier met daarin de nodige boten die gebruikt werden voor het vervoer van Port –barcos rabelos– zijn prachtig.
Ponte Luis I
Uitzicht vanaf de ponte Luis
Port proeven in Gaia
We brengen een bezoek aan Casa Ramos Pinto, een oud en gerespecteerd wijnhuis. De rondleiding begint in het museum, een soort tijdmachine met bureaus, posters, typmachines en andere gebruiksvoorwerpen uit de geschiedenis van het wijnhuis. Vervolgens bezoeken we de wijnkelders waar de vaten met portwijn rijpen.
Het Ramos Pinto museum
De kelders
En natuurlijk is er -gelukkig- een proeverij. Die een educatief tintje heeft voor wie nog geen kenner is van port. We proeven drie verschillende soorten port. Er is een zeven jaar oude witte, tropisch en eerder droog dan zoet. Deze wordt gefermenteerd met de schillen. De tweede soort is een ‘Vintage’. Dit is een term voor port die gemaakt wordt van druiven uit een goed jaar. Na vier jaar rijping gebotteld heet de port die we proeven een ‘late bottled vintage’. Het is een Ruby Port, zoet en vol. En tenslotte is er een Tawny port, genoemd naar de taankleur. Deze varieteit is gemaakt van oogsten uit meerdere jaren en is gerijpt op eiken vaten. Ook voor de niet kenner is te proeven dat deze rijker van smaak is. Ik ben om voor wat betreft mijn portkeuze.
Witte, Vintage en Tawny port
Meer te doen in Porto en het noorden van Portugal
Er is natuurlijk heel veel meer te doen in het noorden van Portugal. Voor meer historie kun je het stadje Bragança met zijn ommuurde vesting bezoeken. Avonturenpark Diver Lanhoso is er voor een portie adrenaline met tal van buitensport activiteiten. Om de ongerepte natuur in Noord-Portugal te verkennen kun je een bezoekje brengen aan Geopark Arouca en de Paiva Walkways.
En in Porto kun je een boottocht maken over de rivier de Douro onder de zes bruggen die de noord- en de zuidoever verbinden. Of bezoek World of Wine. Op een oud industrieel gebied is een cultureel centrum opgezet met zeven ‘ervaringen’ zoals de educatieve tentoonstellingen genoemd worden. Over wijn, kurk, chocolade, mode, drinkbekers, rosé en de geschiedenis van Porto en het noorden van Portugal. En daarbij tal van restaurants bars en cafés.
Voor meer informatie, zie de websites van Visit Portugal en die van Porto e Norte.
- Gent: tradities en rafelrandjes - 8 maart 2025
- Slow travel door de Mekongdelta - 8 februari 2025
- Saarland: onverwachte ontdekkingen - 21 januari 2025
