En er waren de weg en de ruimte. De Grand Tour voert langs de binnenwegen van Zwitserland die door dalen en dorpjes lopen, waarbij bijna voortdurend bergen en heuvels zichtbaar zijn, dichtbij of veraf. Het frappante is dat dit een veel sterker gevoel van ruimte geeft dan een oneindig vlak laagland. Je kijkt tegen groen in allerlei kleurschakeringen, met blauwe lucht en verre bergtoppen. En beweegt je over een meanderend lint voort naar een volgend hoogtepunt. Ongehinderd door veel tegenliggers of ander verkeer. Want een roadtrip als onderdeel van de Grand Tour of Switzerland voelt nog echt als een roadtrip. Ik neem je mee van Fribourg naar het Thunermeer.
Fribourg
‘Dit gebouw met de ommuurde tuin ernaast is een nonnenklooster. Met een eigen kerkje. En dat was er vroeger ook een’ verteld gids Eva wijzend op een volgende toren terwijl we naar het centrum van de stad lopen. Fribourg was een stad van religie. Dat is nog te zien aan de vele torens die de middeleeuwse stad sieren. Het oude deel is relatief compact. Er is een bovenstad liggend op een rots die aan drie zijden wordt omgeven door meanders van de rivier de Saane, compleet met vestingsmuren.
Gezicht over de benedenstad van Fribourg
Vanuit de bovenstad voert een bijna loodrechte wand naar de beneden gelegen rivier, naar de benedenstad, waar je kunt komen met een trap of een tandradbaantje. De religie is al een tijdje op de terugweg. Fribourg is nu, onder een voornaam laagje, vooral een levendige universiteitsstad. Door de opdeling in een onder- en een bovenstad, de kronkelende kasseienstraatjes en de verschillende gezichtspunten op de stad en de omgeving is het een heerlijke stad om uitgebreid door te dwalen. Ook niet te versmaden is de artistieke kant, met boetiekjes, antiekzaken en galeries. En er is een museum met werken van de in Fribourg geboren kunstenaar Jean Tinguely, bekend van zijn bewegende objecten, en Niki de Saint Phalle, die furore maakte met haar ‘Nana’s’, expressieve in felle kleuren beschilderde manshoge vrouwenbeelden.
Fribourg – Een overdekte houten brug over de Saane
Fribourg – Een oude stenen brug over de Saane
Een minigolf route langs 18 holes voert je langs verschillende historische bezienswaardigheden,
Beeld van Niki de Saint Phalle in de tuin van het National History Museum
Fribourg – Fontijn van Jean Tinguely
Gruyère
Tja, Gruyère. Je komt natuurlijk niet onder een bezoek aan een kaasfabriek (La Maison du Gruyère) uit. En aan een kaasfondue. En nee, die maak je hier niet met Gruyère en Emmentaler, maar met Gruyère en Vacherin fribourgeois, een andere lokale kaassoort.
La Maison du Gruyère
Het dorpje is een mooi bewaard gebleven plaatje van traditionele sprookjeshuisjes, bloemen, hout en stucwerk. Het Chateau (kasteel), dat dateert uit de dertiende eeuw, maakt het af. In de tijd startend met een middeleeuwse keuken, met haard en kookpot, is er een keur aan stijlkamers te bewonderen uit verschillende tijdperken. De ridderkamer is gedecoreerd met muurschilderingen gebaseerd op de legendes van Gruyères en de geschiedenis van de graven. Er is een zaal geweid aan de laatste graven, een barokzaal, een muziekzaal en meer historisch ingerichte salons, zalen en gangen. Een zaal met interpretaties van het kasteel door eigentijdse kunstenaars leidt naar een balkon met een mooi uitzicht over een Franse tuin. Een audiovisuele presentatie verhaalt over de historie van het kasteel.
Château de Gruyères
Gruyères- de Franse tuin van het Chateau
Château de Gruyères – Ridderzaal
Château de Gruyères – Corot salon
Een kleine honderd meter terug wacht een heel andere wereld, die van Alien. De kunstenaar die verantwoordelijk was voor het ontwerp van de Alien heeft hier een museum gesticht, vooral gevuld met fantasy-schilderwerk met aliens en hybride monster-machine creaturen. Ronduit spectaculair.
Zaal in het Giger Alien museum
Werk van Giger in het Alien museum
De Rellerli
Een kabelbaan voert je naar de top van de 1831 meter hoge berg Rellerli. Vandaar kun je mooie wandelingen maken, bijvoorbeeld over de bergruggen richting Sparenmoos, zo vertelt gids Monika. We beperken ons tot een korte wandeling langs bebloemde grassige weitjes met uitzicht op verre toppen. En rijden vervolgens op een autoped met dikke banden en (gelukkig) goede schijfremmen naar beneden.
Op de Rellerli
Verre bergen vanaf de Rellerli
Gstaad
Gstaad is natuurlijk een plaats met een reputatie van jetset en met beroemde hotels als het Gstaad Palace hotel uit 1913 dat, zoals het een paleis betaamt, boven het stadje uittorent. Het is altijd raden welke beroemdheden aanwezig zijn krijg ik te horen, al is het buiten het skiseizoen ook wat dat betreft een stuk rustiger. Het centrum is een commerciële aangelegenheid, waar dure merken wedijveren om etalageruiten. Het is de omgeving die de plek zo gewild maakt.
Het Palace hotel in Gstaad
Saanen
Saanen is hét schoolvoorbeeld van een mooi bewaard gebleven Chaletdorp. Er mag alleen in hout gebouwd worden, al is er voor notabelen en instellingen wel een uitzondering gemaakt. ‘Ieder huis heeft hier wel zijn verhaal’ zo meldt onze lokale gids Marianne. Een restaurant was ooit een gieterij waar beroemde koebellen werden vervaardigd. Wanden en muren zijn grotendeels intact gelaten. Een aantal huizen zijn voorzien van in Gothische letters uitgesneden spreuken, meest van religieuze aard. Maar ook hier veranderen dingen ‘achter de huizen waren moestuinen, maar tegenwoordig maken de mensen er een gazon met een zitje van’ aldus Marianne. En ja, naast elkaar gezien ogen moestuinen toch authentieker.
Het toeristenbureau is gevestigd in het pand van een oude zouthandel. Met de typische spreuken op de gevel
De Niesen
De Niesen, de piramide van Zwitserland. Een bijna volmaakt driehoekige 2363 meter hoge berg in de Berner Alpen. Een kabeltreintje voert in twee trajecten omhoog tot bij de top met uitkijkpunten naar verschillende zijden en een goed restaurant. Bij goed weet heb je hier mooie uitzichten op een groot aantal hoge Alpentoppen. En beneden is het Thun meer te zien, met Thun en Interlaken aan de uiteinden. Vanaf de top voert een mooie wandeling naar het middenstation.
Gezicht vanaf de Niesen
Wandeling vanaf de Niesen
Er is ook een trap van 11674 treden, de langste ter wereld, pal langs de rails. Deze mag, behalve voor onderhoudswerkzaamheden, alleen gebruikt worden bij de jaarlijkse race. De klim van 1660 hoogtemeters onder 55 graden wordt in minder dan een uur afgelegd.
Spiez
Het meer, uitzicht op de Niesen, een kasteel, park en de nodige groene stille straatjes zijn de attracties van dit relaxte plaatsje. En er wordt wijn verbouwd bijna in het centrum van het stadje.
De Niesen vanaf Spiez
Thun
De grote stad aan het zuidelijke puntje van het gelijknamige meer. De eerste nederzetting dateert hier van rond 2500 voor Christus. Op de plek waar het Thun meer en de rivier de Aare samenkomen is tussen de twaalfde en de zestiende eeuw een mooie binnenstad ontstaan. Er zijn de nodige klassiek vormgeven hotels en landhuizen die er aan herinneren dat Thun al heel lang toerisme kent. Een middeleeuws kasteel torent boven de stad uit, de binnenstad kent verschillende kenmerkende gebouwen en er zijn attracties, zoals de oude houten sluizen en het beroemde Panorama van Thun. En een keur aan actieve mogelijkheden, onder meer op watersportgebied.
De sluizen van Thun
Thun en zijn kasteel
Spiez was de laatste overnachtingsplaats en ik maakte een vroege ochtendwandeling door frisheid en een lucht waarvan de helderheid diep in de longen leek door te dringen. De volgende dag in mijn eigen stad miste ik na het opstaan zowaar de uitzichten, de tinten en de ruimte van Zwitserland. Je hecht je er snel aan.
- Beieren anders: Augsburg en Regensburg - 11 januari 2024
- Pyrénées-Orientales: Mountainbiken in de Albères - 5 oktober 2023
- De Carian Way: erfgoed in Turkije - 23 augustus 2023
