“Boeken zijn m’n leven”, zucht Jakub als hij me rondleidt. Hij kijkt naar de grond en draait vreemd met z’n ogen. Duizenden boeken staan hier. Jakub is in de wolken. Hier in het klooster van Broumov kun je de barok ruiken. Aanraken als je wilt. Het goud schittert me tegemoet. Het klooster in Tsjechië is een historisch pareltje. Maar het klooster blijkt ook een modern hotel – van alle gemakken voorzien. En zo kom ik meer contrasten tegen deze reis (kaartje onder deze reportage).
Tsjechië – kiezen tussen heden en verleden
In Tsjechië komen heden en verleden mooi samen. Het verleden? Veel barok en klassieke paarden uit de tijd dat de Oostenrijkse en Hongaarse vorsten hier de baas waren. En bier en een degelijke boeren keuken uit de tijd dat dit voor het gewone volk de norm was. Het heden? Prima hotels, goede wegen en steeds meer Engelstalige informatie voor de toerist. En veel wandel- en fietspaden voor wie er sportief op uit wil.
Maar de moderne toerist smult daarnaast ook van de lage prijzen in Tsjechië. Het doet denken aan het roemruchte verleden, toen het Oostblok hier de baas was. Benzine kost een euro, een biertje net zoiets. Een overnachting in een rustiek en comfortabel hotel is zelden meer dan €60 (voor twee personen inclusief royaal ontbijt). Ik voeg daar nog aan toe dat het historische Bohemen via de hoofdstad Praag snel te bereiken is. Voor mij is het dus duidelijk waarom juist hier veel Nederlanders een tweede huis hebben gekocht.
Tsjechië – kiezen tussen cultuur en natuur
Ooit hoorde half Europa bij het Habsburgse rijk. Het liep van de grens bij Polen tot en met het huidige Kroatië. Denk aan de statige gele gebouwen in Wenen, Boedapest en Praag. Denk aan de parken, fonteinen en rijk versierde beelden in die steden. Dát is barok. Stijlvol, imponerend. Maar er is meer…
In Oost-Bohemen (de regio Hradec Kralové bij de grens met Polen) wisselen cultuur en natuur elkaar af. Je struikelt hier niet over de gebouwen (zoals vaak in een stedentrip) en je bent lekker in de natuur. De bron van de Elbe-rivier is er, het Reuzengebergte. En dan is ter afwisseling een briljant mooi soldatenhospitaal uit 1700 of een prachtig klooster uit dezelfde tijd heel leuk. Of een fokkerij van wereldberoemde koninklijke paarden uit de baroktijd. Is dat nu cultuur, of natuur…
Barok in Tsjechië – gepoetste paarden, een blinkende bibliotheek, een historisch hospitaal
De paarden staan er rustig bij. De stallen zien er schoon en statig uit. Het lijkt of de paarden van de stoeterij Kladruby nad Labem voelen hoe beroemd ze zijn. “Onze paarden zijn wereldberoemd. Ze zijn familie van de witte Lipizaner paarden die je in de Spaanse rijschool in Wenen ziet”, vertelt gids Radec. “Dit is een koninklijk ras. De paarden blijven rustig een uur stilstaan, als de vorst even uit zijn koets stapt voor een ommetje.” Een imposant gezicht.
Ik hoor in gedachten monniken-gezang uit de ramen komen. Via de binnenplaats van het Benedictijner klooster in Broumov brengt Jakub me naar de bibliotheek. Jakub is een beetje vreemd. Hij lijkt betoverd. Door de boeken? Als ik de bibliotheek binnenkom besef ik waarvan Jakub zo ondersteboven is. Ik word er stil van. Goud-omrande boeken tot aan het plafond. Prachtige schilderingen op het plafond… Jakub vertelt en vertelt. Ik luister maar half. Ik kijk vooral. En droom. Net als Jakub.
Ik ga door naar het beroemde Kuks. Hier op de noordgrens van het Habsburgse rijk werden in een militair hospitaal de soldaten opgelapt die de strijd (die er regelmatig was) overleefden. Het is klooster en hospitaal in één. Met Michelangelo-achtige beelden en de één na oudste apotheek van Europa. Ooit waren hier ook luxe spa-voorzieningen en tuinen om te herstellen. Nu nog het hospitaal en klooster. Zeer de moeite waard om langs te fietsen.
Tsjechië – meer dan barok
Cultuur snuiven vind ik leuk. Maar een mens wil meer… En in Oost-Bohemen kan dat heel goed. Ik sta met open mond bij de rotsformaties in Adršpach-Teplice. De adembenemende kalkstenen zuilen waren ooit de bodem van de zee en liggen nu aan de rand van het Reuzengebergte – de Krkonoš Mountains. Die reus Krkonoš beheerst hier trouwens alles: bergen, legendes en zelfs het bier is naar de reus genoemd.
Ook als je sportief bezig wilt zijn is het hier aantrekkelijk. Van klimcursus tot mountainbiken, van wandelen naar de bron van de Elbe tot gemoedelijk stroomafwaarts fietsen. En als de natuur je teveel wordt, dan is er altijd wel weer een stukje geschiedenis om te bekijken of een rustieke eetgelegenheid.
Stevige kost en ambachtelijk bier
In Tsjechië ben ik even helemaal weg. Het verleden herleeft. Ook in culinair opzicht. In Bohemen is de keuken eenvoudig, een beetje middeleeuws. Dat betekent stevige kost, bier en wijn. Vaak eet ik goulash,of gestoofd varkensvlees of eend in een herbergachtige omgeving. En altijd: met dumplings. Dat zijn de bekende meelballen van brood of aardappel. In Duitsland en Oostenrijk heten ze knödel.
Tsjechië is daarnaast een land van bier. Het werd er tenslotte uitgevonden (lees mijn reportage over Pilzen er maar op na). In deze tijd van ambachtelijke brouwerijen is dat een leuke bijkomstigheid. Elke dag een ander stevig donker biertje. Van een Kozel Cerny uit Velké Popovice (het label met de geit) tot een Krkonoše biertje uit Trutnov (uit het hart van het Reuzengebergte). Een paar dagen Barok snuiven in Bohemen en ze komen allemaal langs.
Meer info:
- Tsjechisch Verkeersbureau: Czechtourism.com
- Oost-Bohemen, zie regio Hradec Kralové
- Nachttrein naar Praag – groen, snel en comfortabel - 12 april 2024
- Interlaken – winterpret voor niet-skiërs - 20 februari 2024
- Beleef Bologna via Interrail - 22 november 2023