Stedelijk erfgoed in Alentejo

Alentejo heeft een bevolking van 750.000 mensen op een oppervlak vergelijkbaar met dat van Nederland zonder water. Dat verklaart de weldadige leegte van de landschappen. Maar ook de geschiedenis speelt hier een rol. Steden hadden burchten, en forten die bescherming boden in tijden van oorlog. Dus de mensen woonden in of in de buurt van de steden. Zeker in de buurt van de grens met Spanje, waar ik onlangs mocht deelnemen aan een culinair doorspekte reeks stadsbezoekjes.

Estremoz

Bij het binnenrijden valt vooral de enorme vijver met fonteinen op, met in het midden een nogal grimmig beeld van de man met de zeis. Maar ook van daar is het kasteel zichtbaar dat de heuvel domineert. Bewoond sinds de prehistorie, bezet door de Romeinen, Visigothen Moren, en vele anderen, gezegend met een fort op een heuvel, een stadsmuur en schilderachtige straatjes. Het kasteel is nu een Pousada, een luxe hotel gevestigd in een historische gebouw, vergelijkbaar met de Spaanse Paradores.

Dorpsplein van Estremoz

Dorpsplein van Estremoz

Kasteel van Estremoz

Kasteel van Estremoz

Monsaraz

Een soortgelijke plaats is Monsaraz, een middeleeuws stadje gelegen op een heuvel van 342 meter hoog een vlakbij de rivier Guadiana, die de grens met Spanje vormt. Het stadje biedt schilderachtige uitkijkjes op witte huizen, met rode daken en langwerpige schoorstenen. De tijd lijkt stil te hebben gestaan in dit grotendeels autovrije stadje.

Gezicht op Monsaraz

Gezicht op Monsaraz

Schilderinspiratie in Monsaraz

Schilderinspiratie in Monsaraz

Monsaraz in Schaduwen

Monsaraz in Schaduwen

Evora

De belangrijkste stedelijke attractie van Alentejo is Evora, ook een stad die veel meesters heeft gekend. We doen een fietsexcursie. Vanaf het platteland, door de buitenwijken naar het op de UNESCO werelderfgoedlijst opgenomen historische centrum. De stad is een Romeins aquaduct rijk en een in het centrum gelegen Romeinse tempel met Korinthische zuilen en een sfeervol stadspleinen met fonteinen en mooie stadspaleisjes.

Romeinse tempelruine in Evora

Romeinse tempelruine in Evora

Verder vind je in het centrum veel souvenirwinkels die producten verkopen van de categorie ‘creatief met kurk’. Als kurk gekookt wordt zwelt het op en wordt het soepel. Met een onderlaagje kun je er tassen, petten, hoeden, schoenen en tal van andere voorwerpen van maken.

De stad kent de venijnigste colletjes van de fietstocht, die we moeten nemen op weg naar de universiteit. Deze op één na oudste universiteit van Portugal is gesticht door de Jezuïeten. Het is een bijzonder gebouw, met een fraaie binnenplaats. Nog specialer zijn de klaslokalen. Deze zijn per studierichting en de wanden zijn bekleed met blauwe tegels met educatieve voorstellingen, zoals Maagdenburgerbollen bij natuurkunde.

De universiteit van Evora

De universiteit van Evora

Educatieve inspiratie in het klaslokaal

Educatieve inspiratie in het klaslokaal

Onze botten zijn hier

‘Onze botten zijn hier wachtend op de jouwe’. Zo luidt de spreuk bij de ingang van de Capela dos Ossos. Deze kapel, waarvan de wanden bekleed zijn met de botten van zo’n 5000 monniken, en de pilaren gedecoreerd zijn met motieven opgebouwd uit zorgvuldig gearrangeerde botten en schedels is gebouwd door een Fransiskaner monnik die zijn medebroeders eraan wilde herinneren hoe tijdelijk het leven is. Momento Mori. Een wat macabere maar bijzondere bezienswaardigheid.

Schedeldecoratie. Capela dos ossos in Evora

Schedeldecoratie. Capela dos ossos in Evora

De gewelven van deCapela dos ossos in Evora

De gewelven van de Capela dos ossos in Evora

Doe als de locals

Doe als de locals en vergeet vooral niet te genieten van het voedsel. Tijdens de uitgebreide lunches en diners krijgen we die kans volop. ‘De lokale keuken is er één van de eenvoud. We houden van gerechten met een beperkt aantal ingrediënten. Maar wel vers en je moet de oorsprong kunnen proeven.’ Aldus gids Joao. En inderdaad, overdadige sausjes en liflafjes ontbreken. Petiscos heet de Portugese variant van Tapas. Olijven en olijfolie met ambachtelijk brood, grote gegrilde champignons met geitenkaas, roerei met wilde asperges, ibericoham, lokale kaasjes, farinhera -een gerookte worst van meel, kruiden en varkensvet-, romige potjes met stokvis, de smaak van knoflook en koriander.  Geserveerd met witte en rode wijn uit de streek.

Neem in Alentejo vooral de tijd om te genieten van het eten. En hoor de verhalen die bij veelt gerechten horen. Bacalhau –gezouten en gedroogde stokvis- diende als voedsel op de ontdekkingsreizen van de Portugezen. Port is ontstaan doordat wat brandewijn aan de wijn, een bron van vitamine C, werd toegevoegd om deze goed te houden tijdens lange zeereizen. En bij één van de erg zoete toetjes, die steevast op het menu staan, wordt vermeld dat in kloosters desserts werden gemaakt van eigeel, omdat het wit door nonnen werd gebruikt bij het strijken van hun kleding.

Eigeeltoetje

Eigeeltoetje

Ervaar de veelzijdigheid van Alentejo

Als je van veelzijdige reisjes houdt zit je goed in Alentejo. Historie, cultuur landschappen, naar ook actief bezig zijn. Stad een platteland. En je ervaart een kleinschaligheid die weldadig aandoet. Het meeste wat je eet en drinkt is lokaal vervaardigd en -gedistribueerd. Grootschaligheid en Alentejo zijn een slechte match. Gelukkig want wat is er leuker dan na een flinke inspanning of een mooie wandeling lokale wijntjes, verse olijven, kleinschalig gemaakte kaas en ambachtelijke worst te kunnen proeven.

Voor meer informatie over Alentejo:

www.visitalentejo.com
www.visitportugal.com

 

Theo

Vragen? Suggesties? Of jouw reishonger delen?

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Je mag alleen HTML tags en attributen gebruiken:

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>