Pilsen – waar het bier geboren werd

Een reisje naar het Boheemse Woud in Tsjechië brengt me naar de geboorteplaats van het moderne bier. Waar ooit de kwaliteit verkwanseld werd, wordt nu volgens de hoogste normen gebrouwen. Met als gevolg een stimulerende omgeving voor ruim 70 kleine thuis-brouwers die jaarlijks enthousiast ideeën uitwisselen tijdens het festival ‘Sun in the Glass’. Reishonger ging kijken, en leste haar dorst.

“Tientallen vaten bier werden hier door het riool gespoeld. Je werd er ziek van…” Ik kijk mijn stadsgids verbaasd aan. Door het riool gespoeld? “Eind 1200 had iedereen in Pilsen het recht om thuis bier te brouwen. En dat liep uit de hand. Niet al die kleine brouwers letten even goed op de kwaliteit. Begin 1800 werden daarom alle voorraden weggegooid en in 1839 werd één grote nieuwe Burger Brouwerij gebouwd. Met de hoogste kwaliteitsnormen ooit.” Ons moderne pils was geboren.

De poort van de Urquell brouwerij in Pilsen. Geboorteplaats van het moderne pils.

De poort van de Urquell brouwerij in Pilsen. Geboorteplaats van het moderne pils.

Pilsen kent naast de grote Urquell brouwerij ook micro-brouwerijen.

Pilsen kent naast de grote Urquell brouwerij ook micro-brouwerijen.

Urquell – de wieg van het bier

Pilsen werd al snel een rijke stad. Grote brouwmeesters kwamen hier in de Pilsener Urquell brouwerij (Plzeňský Prazdroj) het vak leren. Statige gebouwen verrezen, in een modern rechthoekig stratenplan, een operagebouw en de grootste synagoge (buiten Israël). In Bohemen, in het westen van Tsjechië, moest je zijn. Ik slenter door het stadspark. Het is vrijdagmiddag en jongeren luieren met een biertje in de hand. Trammetjes rijden tussen oude geveltjes, ik passeer de ingang van de middeleeuwse catacomben. Pilsen is relaxt.

Pilsen is een moderne stad die vanuit Praag in een uurtje is te bereiken.

Pilsen is een moderne stad die vanuit Praag in een uurtje is te bereiken.

Aangenaam relaxen in het stadspark.

Aangenaam relaxen in het stadspark.

Bier is overal in Pilsen. Tafel met eigen tap? Geen probleem.

Bier is overal in Pilsen. Tafel met eigen tap? Geen probleem.

Moderne productie en oude kelders

Het is 10:00 uur. Mijn rondleiding door de historische Urquell brouwerij begint als ik al bij de poort de doordringende lucht van hop in mijn neus krijg. Ik heb net het ontbijt op… “In het weekend produceren we niet.” Hoe ruikt het dan als er wél wordt geproduceerd, denk ik bij mezelf. Ik zie enorme koperen brouwketels, afvullijnen en opslagtanks. Maar dan komt het leukste: we gaan naar de kelders. Onder het hele terrein blijken enorme kelders te liggen. Het is er koud en kil, en dus perfect om de vaten bier op te slaan.

Een bezoek aan de Urquell brouwerij is een must.

Een bezoek aan de Urquell brouwerij is een must.

Moderne installaties. Ik hoor alles over pils: ondergisting, stamwortgehalte, lagering.

Moderne installaties. Ik hoor alles over pils: ondergisting, stamwortgehalte, lagering.

Koude gisting

In de kelders hoor ik alles over lager-bier: ondergisting, koude gisting, stamwortgehalte, opslag en rijping. Ja, een pilsje maak je niet zomaar even. Het proces is veel ingewikkelder dan van een Belgisch biertje. In de bierkelders krijg ik eindelijk (het is al 10:30, ahum) de kans het eindproduct te testen. Een stevige Tsjech met een leren schort tapt een glaasje rechtstreeks uit het houten vat. Het bier is nog jong en niet helemaal helder. En het smaakt (voor een pilsje) waanzinnig fris en lekker vol. Ik hoor dat de vaten inmiddels niet meer in die oude kelders worden opgeslagen. De kilometers lange gangen zijn te klein…

Deze kilometers lange gangen vormden tot kort geleden de opslagkelders voor het gerstenat.

Deze kilometers lange gangen vormden tot kort geleden de opslagkelders voor het gerstenat.

Ja, een ongefilterd pilsje getapt in de oude vochtige kelder is toch echt het lekkerst.

Ja, een ongefilterd pilsje getapt in de oude vochtige kelder is toch echt het lekkerst.

Bierfeesten

Als je het patent hebt op de naam pils, mag je trots zijn op jezelf. En dat zijn ze dan ook in Pilsen! Elke zomer worden bierfeesten gehouden. Maar dat gebeurt bescheidener dan bijvoorbeeld bij het Oktoberfest in Munchen. Het Pilsener Bierfest is maar één dag. Het vindt plaats op het terrein van de brouwerij, er wordt een speciaal ongefilterd pils geserveerd, er is muziek en er wordt door de locals een jaarlijkse spreuk uitgesproken.

De bierfeesten in Pilsen zijn een stuk bescheidener dan in Munchen.

De bierfeesten in Pilsen zijn een stuk bescheidener dan in Munchen.

Maar gezellig is het wel!

Maar gezellig is het wel!

Sun in the Glass

Het regent een beetje als ik op weg ga naar het bierfestival ‘Sun in the Glass’. Elk jaar in september komen hier meer dan 70 minibrouwerijen en er zijn meer dan 250 soorten bier te proeven. Het festival duurt maar één dag. Dus ik kan niet wachten tot het weer droog is en de zon werkelijk weer in het glas schijnt. Gastheer voor het festival is minibrouwerij Purkmistr in PilsenČernice en minibrouwers uit de hele wereld vertellen elkaar de geheimen van hun bier. Ik ga rond met een speciaal piepklein (!) bierglaasje en ik proef er lustig op los. En bescheiden proeven, dat doet iedereen: niemand heeft te veel op.

Het festival 'Sun in the Glass'. 70 mini-brouwerijen presenteren hun biergeheimen.

Het festival ‘Sun in the Glass’. 70 mini-brouwerijen presenteren hun biergeheimen.

Een miezerig regentje mag de pret niet drukken. Er zijn meer dan 250 soorten bier.

Een miezerig regentje mag de pret niet drukken. Er zijn meer dan 250 soorten bier.

Van Praag naar Pilsen

De stad Pilsen is goed te bereiken vanuit Praag. Er gaat een luxe touringcar (met wifi en gratis koffie) voor nog geen vier euro. En met één of twee overnachtingen in Pilsen kun je al een heleboel bekijken (en proeven). Goed te combineren dus met een citytrip naar Praag. Buiten de festivals om zou ik zeker de grote oer-brouwerij (Urquell) bezoeken en bijvoorbeeld de minibrouwerijen Purkmistr en Groll. Purkmistr heeft ook een mooie bier-spa, waar je in een warm bad met bier ligt en ondertussen zelf je biertje tapt.

Een bezoek aan Pilsen is beslist de moeite waard, ook als je niet zo van bier houdt…

Ook in de spa vloeit het bier...

Ook in de spa vloeit het bier…

Arjan
Volg mij!
Laatste berichten van Arjan (alles zien)

Vragen? Suggesties? Of jouw reishonger delen?

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Je mag alleen HTML tags en attributen gebruiken:

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>