Het noordelijkste deel van Oman is Musandam. Het is een exclave van Oman, een stukje grond dat geografisch niet met Oman verbonden is, maar er wel toe behoort. Het schiereiland, een rotsig puntje in de Verenigde Arabische Emiraten is door de Britten aan Oman is gegeven. Geen onbelangrijk puntje, door de strategische ligging aan de Straat van Hormuz, tussen de Perzische golf en de Golf van Oman. En er is olie en gas. Steden zijn er niet, enkel wat grotere plaatsen als Khasab, waar prettige hotels zijn, maar voor de rest niet veel te zien is. Musandam is er voor de natuur. Voor sensationele uitzichten en voor rust, want dat is hier in overvloed!
Toeristen in Musandam komen voornamelijk uit Dubai en de VAE, Europeanen komen er relatief weinig. En dat is jammer, want Musandam heeft best wat te bieden op een compact stukje land, zoals bleek tijdens mijn bezoek aan Oman. Op het land is het geweldig om rond te crossen met een 4WD. Zo kun je naar de top van de hoogste berg van Musandam, Jebel Harim! Maak ook zeker een tochtje met een traditionele dhow langs de prachtige fjorden, bergen en witte zandstranden en de kans is groot dat je onderweg nog dolfijnen tegenkomt die met de boot mee zwemmen. Je stopt bij verschillende eilandjes als Telegraph Eiland. Je kunt hier geweldig snorkelen dus neem je snorkelspullen mee en beleef de onderwaterwereld!
De Omaanse Fjorden
De gegroefde kustlijn van Musandam lijkt op de door gletsjers uitgesneden kusten van poolgebieden, maar in dit geval is de kust gevormd door de beweging van de aardkorst. De Arabische plaat duwt langzaam onder de Euraziatische plaat, waardoor aardbevingen in de bergen van Iran worden gecreëerd. Het schiereiland Musandam is eigenlijk al heel lang langzaam aan het zinken. De bergtoppen blijven boven water, maar de valleien worden inhammen gevuld met water.
Door de gelijkenis met de kusten in poolgebieden spreekt men van de Omaanse Fjorden en wordt Musandam wel het Noorwegen van het Midden-Oosten genoemd. Wat ik ook een leuke bijnaam vind is het Alaska van Oman, gezien de geografische ligging.
De Omaanse Fjorden
Fossielen op een bergtop
We slingeren langs boomloze toppen naar Jebal al Harim, letterlijk Berg van Vrouwen, met zijn 2.087 meter de hoogste top van Musandam. De naam komt uit tijden dat de vrouwen zich in grotten op de berg verstopten om te voorkomen dan ze zouden worden meegenomen door piraten en vijandige stammen als hun mannen langere tijd weg waren om te handelen of te vissen. De tijd van de piraten is in Oman verleden tijd en de grotten zijn leeg.
Jebal al Harim
Een ruige weg voert ons langzaam richting de top die het domein is van de (militaire) telecommunicatie en gesloten voor publiek. Onderweg passeren we fraaie uitkijkpunten met uitzicht op grillig gevormde fjorden. Op zo’n 1.600 meter is er een uitkijkpunt vanwaar je kijkt naar een kloof, een maanlandschap waarin planten en struiken het aardse element vormen en verre passen.
De Grand Canyon van Oman
Heet!
Onderweg kom je eenvoudige rotstekeningen tegen. Afbeeldingen van mensen en dieren die lang geleden in de rots zijn gehakt met een scherp voorwerp. De berg heeft nog een verrassing. Op zo’n 1.450 meter ligt een plateau met een rijke afzetting van 250 miljoen jaar oude fossielen. Weekdieren, vissen, mosselen en talrijke trilobieten, een uitgestorven soort met een kenmerkend skelet dat nog het meest aan een grote platte garnaal of een pissebed doet denken. De gids legt uit dat dit ooit de zeebodem was. Zeedieren voor de eeuwigheid bewaard bij de top van een van de hoogste bergen van het Arabisch schiereiland.
Fossielen op de berg
Een trilobiet
Een dhowtocht door de fjorden van Musandam
Een boottocht langs de fjorden is eigenlijk een verplicht nummer. In de ochtend stap je aan boord van een traditionele dhow, een handgemaakte houten zeilboot. Onze boot heeft helaas geen zeil en is dus strikt genomen geen dhow, al is de vorm van de romp wel traditioneel. De boot is bekleed met tapijten en kussens. Je krijgt zoete zwarte thee, verse koffie en diverse soorten fruit. Het is in de hitte aangenaam toeven in een briesje onder het doek dat schaduw werpt over het dek. Zwermen laagvliegende zwarte aalscholvers zijn in het begin de meest voorkomende vorm van leven, maar na een klein uur ontwaren we de eerste dolfijnen. Ze zwemmen afwisselend links en rechts van de boot. Handgeklap van de kapitein lijkt ze aan te moedigen de varende boot te volgen. Af en toe zijn ze slechts een paar meter van de boot verwijderd.
Dolfijnen zwemmen met de boot mee
We passeren een paar geïsoleerde dorpjes die over land niet te bereiken zijn. De dorpjes worden meestal bewoond door minder dan een dozijn families en leven nog traditioneel, als is er inmiddels wel elektriciteit. Het is bijzonder hoe kristalhelder het water is. En hoe wit de stranden zijn.
Geïsoleerde dorpjes
Iets later bereiken we Telegraph Island, het eindpunt van de tocht. Ooit door de Engelsen gebruikt als doorgeef station voor de London-Karachi telegraaf verbinding. De omstandigheden waren hels en het station werd na zo’n tien jaar verlaten. Nu resten de verkruimelende resten als een soort monument voor de neergang van het Britse rijk. Vlakbij is een mooie plek om te snorkelen tussen grote scholen kleine gekleurde visjes. Het water is helder en turkoois, en in die omgeving roept dit associaties op met Tahiti op de maan. Na een smaakvolle lunch varen we terug naar Khasab, ons vertrekpunt.
Tahiti op de maan
Dhows
De schepen waarmee in de hoogtijdagen van het Omaanse sultanaat vanuit de Arabische regio de zee werd bevaren worden dhows genoemd. Het zijn de traditionele Arabische schepen die ondanks hun geringe grootte door een diep laadruim een aanzienlijke vrachtcapaciteit hebben en voor hun omvang een grote bemanning nodig hadden. Als symbool van de Arabische zeevaart wordt de dhow onder meer afgebeeld in de wapens van Koeweit, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten. En het duurste hotel ter wereld, het Burj al Arab, is natuurlijk ontworpen in de vorm van een dhow.
In de stad Sur bezochten we de dag voordat we naar Musandam vlogen een museum waar één van de laatste traditionele dhows te bezichtigen is. Een prachtig schip met een slanke boeg en een schuine achtersteven. De Kandahar geheten, gebouwd in 1951.
De Kandahar een sierlijke dhow
Achtersteven van de Kandahar
Iets verderop worden nog steeds op de traditionele wijze dhows vervaardigd. De schepen op de werf zijn in verschillende stadia van constructie, wat een mooi beeld geeft. Te zien is dat de kiel de lijn bepaalt. De spanten geven de romp stevigheid en de dwars daarop bevestigde planken, waarvan de kieren nog steeds met geteerd touw waterdicht worden gemaakt. De boten worden nog steeds van geïmporteerd teak en lokaal acaciahout vervaardigd. Kwam het teak vroeger uit Birma en was het tweehonderd jaar oud, nu wordt het in Maleisië gekweekt en wordt het met twaalf jaar geoogst.
Kiel en spanten van een traditioneel geboouwde dhow
Behalve voor de toeristenvaart worden dhows ook nog vervaardigd voor vermogende particulieren. Sur, waar we na drie dagen het eerste stoplicht tegenkwamen, was ooit het centrum van de handel met Oost-Afrika en een groot deel van de bevolking komt oorspronkelijk uit Zanzibar.
Musandam bezoeken?
Als je Musandam bezoekt, wat absoluut een aanrader is, dan hoort zo’n tocht er echt bij. En dat hoeft niet per se tijdens een bezoek aan Oman te zijn. Vanuit Dubai of de Verenigde Arabische Emiraten is Musandam ook te bezoeken. Ga er in ieder geval een stuk wandelen, doe een dhow-cruise en ga snorkelen! Maak die sensationele rit door Jebel al Harim. Dan heb je niet alleen het mooiste van Musandam gezien, maar ook van heel Oman!
Reizen naar Musandam
Wil je zelf ook het prachtige Oman ontdekken? Check dan het aanbod bij Middenoostenreizen.com, dé reisspecialist op het gebied van reizen naar Oman.
- Beieren anders: Augsburg en Regensburg - 11 januari 2024
- Pyrénées-Orientales: Mountainbiken in de Albères - 5 oktober 2023
- De Carian Way: erfgoed in Turkije - 23 augustus 2023
