Een weekendje Teresina
Brazilië is het land van witte stranden, voetbal, samba, dikke billen en carnaval. Maar bovenal is Brazilië het land van warmte en gastvrijheid. En waar kun je dat nu beter ervaren dan in een van de minst toeristische steden van het land, waar je kennismaakt met het dagelijkse leven van de lokale bevolking? Zo belandde ik een paar jaar geleden tijdens mijn reis door Brazilië in Teresina, de hoofdstad van de noordoostelijke deelstaat Piauí. Qua inwoneraantal zo groot als Amsterdam, qua internationale bekendheid misschien zo klein als een gemiddeld Limburgs dorp. Absoluut niet toeristenbestemming nummer één, maar toch besloot ik Teresina aan mijn reisroute toe te voegen.
Waarom ik voor Teresina koos? Omdat Filipe er woonde – er nog steeds woont overigens. Ik ken Filipe sinds onze gezamenlijke studententijd in Portugal en ik beloofde hem toen al ooit eens langs te komen in zijn geboortestad. Nog geen jaar later stond ik bij hem op de stoep, backpack op de rug, rugzak op de borst. Aan mijn bovenlijf kleefde een donkergrijs shirt dat van oorsprong een paar tinten lichter was. Wat een hitte! Het was vrijdag eind van de middag. Zondagochtend zou ik weer verder reizen.
Teresina ©Edilene Facundes
Weekendje Teresina wordt anderhalve week
De eerste avond daar stelde Filipe me aan iedereen voor. En dan niet zoals ik dat gewend ben: handen schudden, elkaars namen direct vergeten en snel weer verdergaan met waar je mee bezig was. Integendeel. De vrienden van Filipe leken te staan popelen een gesprek met mij aan te knopen. Iedereen was op de hoogte van mijn komst. Het voelde alsof ze allemaal hun schema’s hadden vrijgemaakt om mij te ontmoeten. Velen trakteerden me op een biertje en wilden met me op de foto. Ik werd nog net niet om een handtekening gevraagd.
Dit overviel me. Ik ben van nature iets terughoudender, dus had wat moeite een houding aan te nemen. Een paar Caipirinha’s hielpen me een eind in de goede richting. Aan het eind van die eerste avond in Teresina wilde ik eigenlijk niet meer weg. Dit gevoel werd de volgende dag alleen nog maar erger. Toegegeven, voor de stad zelf is een weekend genoeg. Bezienswaardigheden zijn er niet. Maar de mensen die ik ontmoette… ik ben werkelijk nog nooit zulke gastvrije, lieve, oprecht geïnteresseerde mensen tegengekomen. Toen ik op zondagochtend last-minute toch maar besloot mijn busticket niet te gebruiken en er nog een week aan vast te plakken, werd er gejuicht en een groot feest georganiseerd. Echt waar, er werd letterlijk een feest georganiseerd alleen maar omdat ik nog wat langer zou blijven. Ik was verbijsterd.
Teresina, wat mij betreft dé plek om Braziliaanse gastvrijheid mee te maken
De voorkeursbehandeling van buitenlanders
Nog nooit heb ik me zo welkom gevoeld als in die anderhalve week in Teresina. De vrienden van Filipe, die ik nu ook mijn eigen vrienden mag noemen, wilden met me lunchen, nodigden me uit voor feestjes en lieten allerlei andere activiteiten vallen om hun tijd in mijn bijzijn te spenderen. Eerst dacht ik dat het een overtrokken vorm van beleefdheid betrof, want zo’n leuk persoon ben ik echt niet – vraag maar aan mijn Nederlandse vriendenkring. Maar toen de belangstelling gedurende de week maar niet minder werd, begon ik mij te realiseren dat die voor honderd procent gemeend was. Filipe legde mij uit waarom: ze zien hier nauwelijks buitenlanders. Als reizigers al in de buurt komen, zijn ze meestal slechts geïnteresseerd in de kuststeden São Luís en Fortaleza, waar een veel fijner klimaat heerst.
In Teresina liggen de temperaturen constant rond de veertig graden Celsius, waardoor inwoners zich genoodzaakt voelen minstens tweemaal daags onder een koude douche te stappen. Populair zijn de familie-uitstapjes naar het van airconditioning voorziene winkelcentrum, waar mensen soms wel het hele weekend rondhangen, om zo de benauwde buitenlucht te ontwijken. Ook ik snakte elk moment naar verkoeling en begreep heel goed waarom toeristen veelal wegbleven. Maar als er dus ooit eens iemand per ongeluk in Teresina belandt, is het voor de lokale bevolking bijna vanzelfsprekend diegene een zo goed mogelijke tijd voor te schotelen.
Om precies die reden pretendeert Filipe zo af en toe eens een buitenlandse toerist te zijn. Zijn slechte Engels, te Braziliaanse uiterlijk en gedrag en subtiel gekozen alter ego Philip McLovin’ werken hem hier echter in tegen, dus valt hij geregeld door de mand. Ik daarentegen, met mijn Nederlandse houterigheid, gebrekkige kennis van het Portugees en verbrande neus, hoefde niets te pretenderen en werd, door gewoon mezelf te zijn en ontzettend slecht te dansen, overladen met oprechte belangstelling.
Teresina ©Edilene Facundes
Groot feest tijdens de Corso
De week vloog voorbij. Ik had nog langer willen blijven, maar er stonden nog zo veel andere plekken op mijn lijstje. Fortaleza, Natal, Recife, Olinda, Salvador, Ouro Preto, Foz do Iguaçu, Porto Alegre, Florianópolis, Curitiba… ik wist dat ik ze niet allemaal kon bezoeken voordat ik vanuit São Paulo naar huis vloog. Maar ik wilde toch mijn best doen nog zo veel mogelijk te zien. Bij het afscheid beloofde ik ooit eens terug te komen.
Ruim twee jaar later was het al zo ver. Met hetzelfde enthousiasme als ik die eerste keer was onthaald, werd ik ook nu weer ontvangen. Dit keer bleek ik ook nog eens precies op het beste moment van het jaar te zijn aangekomen, namelijk een week voor carnaval. Voor het grote Braziliaanse carnaval trekken de inwoners van Teresina in groten getale naar de kust. In de stad is dan weinig te beleven. Om dat te compenseren, wordt jaarlijks een enorm pre-carnavalsfeest gevierd, compleet met een wereldrecord-brekende optocht: de Corso.
Heel de stad gaat de straat op, verkleed in kleurrijke kleding en bewapend met liters drank, om vervolgens van ’s morgens vroeg tot laat in de nacht te dansen, feesten en flaneren. Ik heb er mijn ogen uitgekeken en mijn stem weggelachen. Een plaatselijke journaliste wilde mij zelfs nog onderwerpen aan een interview, omdat ze het zo bijzonder vond dat ik, als Nederlander, zomaar in haar Teresina feest kwam vieren.
Corso ©Edilene Facundes
Tijdens de Corso ligt het dagelijks leven in Teresina even stil en wordt er alleen maar gefeest
De gelukkigste persoon op aarde
Een dag later, in het vliegtuig naar São Paulo, kwam ik naast een vrouw met haar vijfjarige zoon te zitten. We raakten in gesprek. Zij kwamen uit Teresina en waren op weg naar de vader van het jongetje, die een baan in het grote São Paulo had gevonden. Ik vertelde dat ik uit Nederland kwam en in Brazilië aan het reizen was. Toen zij ontdekte dat mijn Portugees van een dramatisch laag niveau was, stapten we over op het Engels. Het jongetje tussen ons in keek mij gedurende enkele minuten gefascineerd aan. Toen richtte hij zich tot zijn moeder en vertelde haar met een brede glimlach dat hij zich de gelukkigste persoon op aarde waande. Op de vraag van zijn moeder waarom hij dan zo gelukkig was, keek hij mij aan en antwoordde: “Omdat ik in het vliegtuig zomaar naast een Nederlander zit.”
Met dank aan Edilene Facundes voor de foto’s.
- Drukte in Praag vermijden: 5 tips - 3 augustus 2023
- De Bodensee fietsen met kinderen - 28 mei 2023
- Leestips van de Reishonger-redactie - 17 juni 2020
