Gastvrij Iran

De voorbereidingen voor de Afrika-reis vielen niet mee, zeker door alle ongeregeldheden in Syrië. Er werden nieuwe kaarten aangeschaft, Lonely Planets gekocht, apparatuur voor in de auto… In de woonkamer werd een grote overzichtskaart van Afrika opgehangen. De kunst is nu om er te komen. Want er gaan, behalve van Tarifa naar Marokko, nauwelijks boten naar het noorden van Afrika. En eigenlijk heeft die route niet direct de voorkeur. Het mooist is de overland route via Turkije, Syrië, Libanon, Israël, Sinaï naar Egypte. Maar ja, dan noem je wel een paar landen op! In Syrië gaat een ferry naar Alexandrië, maar op dit moment is Syrië niet het meest geschikte land om door te gaan touren. Verder hebben ze voor heel wat landen visa nodig en voor het tijdelijk invoeren van de auto een carnet de passage (internationaal paspoort voor de auto), aan te vragen bij de Duitse ANWB.

Met weemoed denken ze aan Zuid-Amerika, waar je dit allemaal niet nodig hebt. Geen visa, alleen voor Suriname, en overal een eenvoudige verklaring voor het importeren van de auto en het weer exporteren naar het volgende land. Een goed werelddeel voor beginnende wereldreizigers.

Per e-mail hebben ze ons het verhaal van hun reis door Iran gestuurd. Verbaas je met ons over Iran. Het is een land dat zeker niet geschikt is voor iedereen. Je kunt er niet echt op het strand liggen, als vrouw totaal onmogelijk, maar het heeft veel te bieden aan cultuur en vooral de mensen zelf. Het land is relatief goedkoop, alleen het visum hakt er in. En een geweldig kampeerland, en heel veilig.

De route naar Iran

De route leidt via Italië en Griekenland naar Turkije. Omdat Syrië niet veilig is, wordt het land omzeild. Van Malatya en Dyarkabir naar Bitlis en Van (in het zuidoosten van Turkije) rijden ze richting Iran. Er zijn hier veel meer gesluierde vrouwen dan in de rest van Turkije, met heel veel kinderen. Buitenlanders hebben hier veel bekijks. Dyarkabir is een Koerdische stad en dat is te zien ook aan de talloze militairen, volledig bewapend met mitrailleurs, ja zelfs tanks en pantservoertuigen langs de kant van de weg. De ommuurde stad ligt hoog op de rotsen en kijkt uit over de Tigris. In de stad zelf wordt gesproken over een aanslag in het zuiden, waarbij ruim 25 doden zijn gevallen. De oude stad is levendig, Arabisch/Koerdisch en er zijn Koerden in klederdracht, bedelaars en straatschoffies. Gelukkig is er een overdekte ‘han’, waar je kunt bijkomen en mensen kunt kijken. Lunch wordt “breakfast” genoemd als je niks warms eet (het heet alleen lunch als je iets warms neemt) en bestaat uit een geweldig assortiment hapjes, zowel zoet als hartig voorgeschoteld. Zo willen we wel meer lunchen.

Via Bitlis en Tatvan, beiden nog met meters sneeuw (de kratermeren zijn dus niet bereikbaar) rijden we naar het Vanmeer voor een prachtig kampeerplekje langs het meer. In Van zelf is het mooi weer en we maken een steile klim naar de ruïnes in de oude stad, vanwaar je een mooi uitzicht hebt over Van. Onderweg naar Van zien we nog veel tenten en noodhuisvesting. Ook zijn er veel bouwvallen, lege huizen en wordt er druk gewerkt aan nieuwbouw en renovatie als gevolg van de grote aardbeving een jaar geleden. Er moet zelfs nog buiten worden gebeden bij de moskee, die ook geen minaret meer heeft. We gaan richting Iran via een spectaculaire weg naar de grens met geweldige vergezichten. Ook worden we nog twee keer aangehouden door militairen en gecontroleerd. We moeten doorrijden naar Iran, horen we beide keren. Daar is het veiliger dan in deze streek van Turkije!

En zo rijden we Turkije uit, een land waar we nog lang niet alles van hebben gezien. De Zwarte Zeekust bijvoorbeeld ligt wel een heel stuk uit de route, maar wordt door iedereen hoog gewaardeerd. Misschien iets voor een volgende keer. Ook jammer dat de winter maar niet wil wijken, waardoor we toch een aantal dingen hebben gemist. De houding tegenover de islam is redelijk tolerant. Ronald zei op een gegeven moment tegen iemand, dat hij de imam niet had horen roepen. “Dat kan wel kloppen”, werd er gezegd. “Hij zal wel een feestje hebben gehad en ‘s morgens komt er toch geen hond…” Ook alcohol is eigenlijk nergens een probleem. Wel is er meer scheiding tussen man/vrouw dan in onze maatschappij. Hele pleinen zitten vol met thee drinkende mannen, die vaak backgammon spelen of heftig discussiëren.

Iran: een cultuurschok

Het land is totaal anders dan je verwacht, past totaal niet in het beeld dat de kranten schetsen! We komen het land in zonder enig probleem. Geen gezeur over een verplichte dieselkaart, we hoeven geen kentekenplaten in het Farsi, met een klein uurtje zijn we in Iran. Iran is een ware cultuurschok voor ons. Een hoofddoek/hijab is verplicht krachtens de wet voor alle vrouwen en dus probeer ik ook zo’n ding te dragen, met wisselend succes. En er wordt ook gecontroleerd door de disciplinaire politie! Geen hoofddoek kan je zelfs zweepslagen opleveren. Gelukkig niet voor buitenlanders. Het ergste is dan uitzetting.

We kunnen kamperen in het Elgolipark in Tabriz, waar het mooi weer is én weekend. Het ziet er (letterlijk) zwart van de mensen, die sporten, picknicken (een nationale sport hier) of wandelen. Bovendien is dit de enige plek in de omgeving, waar je ongestraft gemengd kunt recreëren. Mannen gearmd, vrouwen gearmd, maar man én vrouw… eh, eh, dat kan niet. Met bewondering kijk ik naar de gratie waarmee de Iraanse dames hun hoofddoekje dragen, ze zien er zelfs elegant uit. Zelfs bij het sporten en hardlopen. Het ding waarmee ik loop, waait elk moment van mijn hoofd! Een vriendelijke Iraniër raadt me aan, mijn haar onder Ronalds hoed te verbergen.

De bazaar

De volgende dag ga ik met een Iraanse vrouw een hoofddoekje uitzoeken. We lopen door de bazaar en bezoeken samen het Azerbaijan museum en de blauwe moskee. Ook gaan we geld wisselen. Voor 200 euro krijgen we 5 miljoen realen. Je mag wel een kruiwagen meenemen om al het geld te dragen. Samen met Somayehh is makkelijker onderhandelen, je kunt wisselen bij de bank wat een hele papierwinkel inhoud, maar bij geldwisselaars op straat gaat het snel en eenvoudig. Dan volgt de lunch bij ze thuis. Ik mag mijn hoofddoek afdoen, maar Somayyeh doet dat niet.

Een dag later loop ik weer langs het meer en opnieuw wordt er erg naar me gekeken. Wat nou weer? Ik raak aan de praat met een stel vrouwen en vraag ze wat er aan mijn kleding mankeert. Ze lachen en wijzen naar mijn lange blouse, die dus een 15-20 cm te kort is. Dat lijkt me geen groot probleem, tot ik hoor dat zij voor hetzelfde gearresteerd zouden worden! Omdat ik buitenlandse ben, zal het bij mij wel meevallen. Ze vertellen, dat de meeste jongeren er zo modern mogelijk uit willen zien; ze studeren en hopen straks ook te kunnen werken. Veel vrouwen zijn hoog opgeleid, maar komen niet aan het werk. Ze staan niet achter deze regering, maar ja… veel keuze hebben ze niet. Opnieuw naar de bazaar dus en nu op zoek naar een wat langere blouse of een jurk.

Nooit alleen

In Iran ben je echt nooit alleen want we worden wakker van blatende schapen, blaffende honden en een roepende schaapsherder. Ronald maakt een foto van de man, die helemaal verrukt is als hij de foto ook nog meekrijgt. We hebben een kleine fotoprinter bij ons, die we speciaal hiervoor hebben gekocht. Ronald krijgt drie stevige pakkerds en de herder gaat achter de kudde aan.

Als we even bij de camper zitten, worden we verschillende malen gefotografeerd en proberen mensen een praatje te maken en de camper te bekijken. We worden zelfs uitgenodigd voor een lunch de volgende dag. Ze proberen ook de camper te bekijken. Op een gegeven moment vinden ze het bij de receptie welletjes en wordt iedereen gemaand door te lopen. Het wordt ons ook eigenlijk teveel. We vluchten in ons huis om even bij te komen. Allemachtig, wat een land!

Gastvrij Iran

De mensen zijn enthousiast dat we in Iran reizen. We horen heel vaak: “Where do you come from?” en nog meer: “Welcome in Iran”. Zo ook bij de tolhuisjes op de snelweg, waar niemand geld van ons wil aannemen… “we like you!”

Daarnaast is iedereen ontzettend nieuwsgierig en overal wordt aan ons gevraagd waar we vandaan komen. Zo komen we in gesprek met een heel goed Engelssprekende Iraniër die ons een kijkje in de Iraanse samenleving geeft. Vrouwen zitten achter in de bus, mannen voorin. Het is verboden om samen te lopen of te zitten met iemand van de andere sekse als diegene niet van de familie is. Dus in restaurants zitten mannen apart van de vrouwen. Hij vraagt zich af hoe hij ooit aan een leuke vrouw moet komen. Dat gaat meestal via de familie. Als man moet je ook nog eens een bruidsschat betalen. “Kijk om je heen,” zegt hij, en wijst naar de bijna zwarte menigte: “dit land is in rouw!” Ook kom je niet zomaar het land uit; je moet eerst de verplichte dienstplicht achter de rug hebben; dan krijg je je paspoort pas. En met de koers van de Iraanse munt is het vrijwel onmogelijk om ergens naar toe te gaan, tenzij je heel rijk bent.

Abas Abad aan de Kaspische Zee

Op de camping arriveert Mohammed, die ons direct uitnodigt bij hem thuis in een plaatsje aan de Kaspische Zee. Hij vindt het helemaal geweldig, wat we doen en hij wil eigenlijk dat ik zijn vrouw overhaal om met hem de wereld rond te reizen. Als ik maar niet vertel van de vrouwen, die hij ‘s morgens op bezoek heeft gehad. Onderweg naar Mohammed worden we aangehouden door Mona en Meysam. Ze willen graag verder met ons praten en we zijn van harte welkom bij ze thuis. Direct bij aankomst roepen ze: “Relax!” en dat betekent: hoofddoek af. We krijgen een Iraanse spaghetti voorgeschoteld, totaal anders dan bij ons, maar heel lekker. Beiden hebben een universitaire graad, maar Mona is huisvrouw en Meysam werkt als timmerman. De volgende dag gaan Ronald en Meysam en vriend Ali offroad rijden in de bergen. Daar hebben we ook nog lunch en we komen pas met heel veel moeite weg bij deze hartelijke mensen, waar we een gezellige tijd mee hebben gehad.

Bij Mohammed staan we in de tuin met de camper. Hij is eigenaar van een internetcafé en zijn vrouw heeft een winkeltje met curiosa, waar ik twee kleine souvenirs wilde kopen. Er bestaat een ingewikkeld ritueel hier, waarbij de verkoper zegt dat je niet hoeft te betalen. Je moet drie maal aandringen en meestal wordt er dan betaald. Maar er werd vier keer geweigerd, dus heb ik uitvoerig bedankt voor dit leuke gebaar.

Bij Mohammed krijgen we de kans om Facebook en Twitter te openen. De Iraanse overheid controleert internet en je kunt alleen met een omweg deze sites bereiken. We hopen dat we ook nog kunnen skypen, dat is nog niet gelukt. En dit is nog maar het begin van onze reis door dit land. Zelden heeft een land zo’n diepe indruk bij ons achtergelaten. We zijn heel benieuwd naar het vervolg, maar wat ben ik blij, dat mijn verblijf hier tijdelijk is!

We krijgen heerlijke maaltijden voorgeschoteld, want ze is een echte keukenprinses. In de keuken zittend op de grond maakt ze alles klaar. Alles gebeurt hier op de grond, ook eten klaarmaken. Wel eens vrouwen zien lopen op hun hurken? Hoe krijgen ze het voor elkaar? De volgende dag kwam er een Duitse fietser langs die vanaf Duitsland naar India en Nepal fietst. Sven (Mohammed noemt hem Seven) hebben we ook gezien in Tabriz. Met heel veel moeite komen we weg bij deze aardige mensen.

Mooie ontmoetingen

In de stad Shiraz ontmoeten we Adèle en Amir, respectievelijk 78 en 83 jaar oud, die nog steeds rondreizen. Beiden zijn afkomstig uit Iran, maar leven al 50 jaar in Amerika en hebben daar allebei gewerkt als hoogleraar politicologie. We hebben heel wat diepgaande debatten gevoerd. Ze zijn teleurgesteld in Amerika en vinden dat Iran het niet zo slecht doet; iedereen heeft het immers stukken beter dan 50 jaar geleden… Iran heeft verder te lijden van de Westerse propaganda, wat we niet kunnen ontkennen. Je krijgt hier een heel ander beeld van het land dan in Europa. Maar ze kijken wel door een roze bril of willen gewoon graag debatteren. En laten we eerlijk zijn, dat vinden wij ook leuk! Shiraz zelf is een prettige stad, we bekijken daar het Parsi-museum met tuin, zeer de moeite waard, net als de bazaar. Hier ontmoeten we ook nog Belgen; hun zoon trouwt met een Iraans meisje en ze hebben net kennis gemaakt met de familie. Ze gaan in België wonen en zijn erg enthousiast over hun toekomstige schoondochter. En dat hun zoon hier verliefd geworden is, is heel begrijpelijk want er lopen hier hele mooie vrouwen rond. Sommige meisjes lopen met een pleister over hun neus, die hebben een neuscorrectie gehad. Als je alleen maar een gezicht ziet, dan moet je daar het beste van maken!!

In Kerman ontmoeten we Lisanne en Roemer uit Amsterdam, die samen op de motor naar Azië reizen via Pakistan. Ze moeten de grens over onder escorte i.v.m. de veiligheid. Ze hebben beiden hun baan opgezegd om deze reis te kunnen maken. In hotel Akhavan waar we kunnen overnachten in de auto, wisselen we heel wat ervaringen uit. Ze hebben hier trouwens heerlijk Iraans eten. Ook zoiets: meestal krijg je hier in restaurants kebab met rijst. Want dat eten ze thuis niet. Inmiddels kunnen we geen kebab meer zien. Een aanrader is khorest, een stoofschotel met rijst, die je vaak in theehuizen wel kunt krijgen. De eigenaar van het hotel vertelt ons, dat er een paar jaar geleden veel meer reizigers bij hem langs kwamen. Er zijn veel minder toeristen, met dank aan de president en de sancties van het buitenland.

Het verkeer rond Teheran

Het verkeer hier is een chaos; Ronald komt ogen tekort om de auto’s die links, rechts passeren, zonder op of om te kijken en soms tegen de draad inrijden of achteruit op de snelweg je tegemoet komen. De borden zijn hier alleen in het Farsi. De mensen die wij de weg vroegen, hebben ons steeds weer naar de grote weg verwezen. In plaats van een spectaculair landschap zoals beloofd in de reisgids, gaan we nu vaak over de doodsaaie snelweg. Ook in de auto is de hoofddoek verplicht, maar op lange stukken doe ik dat ding af en vervang ik de hoofddoek door de hoed. Komen we door een plaatsje, dan is het hoed op en plaatsje uit is hoed af.

De weg naar Teheran loopt vanaf Chalus door hoge bergen met wilde haarspeldbochten en is op sommige plekken nogal krap, ook al omdat er langs de kanten vaak van alles en nog wat wordt verkocht. Bij iets meer ruimte wordt er ook gepicknickt. Bij Teheran gaat het helemaal mis. Volgens Mohammed konden we overnachten in Park Pardisan, maar we konden het absoluut niet vinden. Uren rijden, geen bord kunnen lezen, van snelweg naar snelweg, oost/west en zuid/noord. En het wordt donker. Hotels staan ook nergens aangegeven. Ronald vervloekt de stad en de infrastructuur.

We willen in het centrum van Teheran naar het Golestan Palace, volgens de Lonely Planet een prachtig paleis. Maar niemand kent het gebouw. Geen taxichauffeur, niemand. Er rijdt zelfs iemand mee, die de weg weet, maar die ons dropt bij het Nationaal Museum met prachtige beelden uit Persepolis. Hij wil zich opwerpen als gids, maar dat slaan we af, wat nog niet meevalt. Het Golestan hebben we niet gevonden. We houden het voor gezien en rijden naar Qom, een pelgrimsstad.

Kazan

In de bazaar van het conservatieve Kazan lopen alleen maar vrouwen met een zwarte chador en dus val ik hier weer eens uit de toon. Er wordt zelfs “brrr” geroepen, waardoor we in de lach schieten. Weer fout, want er mag niet te luid gelachen worden. Maar we worden wat makkelijker. In de bazaar zien we strengen wol in een kleurenbad geverfd worden. De kleden en kelims worden in een aparte hal verhandeld. En werkelijk overal is rozenwater te koop. In de oude hamman is een theesalon en restaurant en hier ontmoeten we Mohamad, die Arabisch doceert aan de universiteit. Hij is daar uitgenodigd voor de lunch door twee studenten, die onze mening vragen over Iran en islam. Mohamad vertaalt en er ontstaat een levendig gesprek. Mohamad vraagt ons hem om 17.30 uur hier weer te ontmoeten, dan zijn we bij hem thuis uitgenodigd. We praten nog wat na, als een nieuw gezelschap naast ons neerstrijkt. Het zijn een Amerikaanse professor van Iraanse afkomst en zijn moeder en broer. Voor we het goed en wel beseffen, zijn we met ze aan het lunchen. Dat is nog een hele toer als je op de grond zittend rond een ‘tafelkleed’ eet uit verschillende schalen met als enig hulpmiddel de wrap. We krijgen een koud auberginesmeersel en een ‘dizi’, een soort mix van soep met brood en gestampte bonen en vlees. Als drank is er yoghurt met water. Het gesprek gaat met name tussen de Amerikaan en ons, de andere twee spreken alleen Farsi. Jammer, want met de moeder van 85 had ik graag gesproken. We worden nog even op de schouder getikt door een Nederlander, die we in Turkije zijn tegengekomen. Hij drinkt ook een potje thee mee.

Er zijn hier niet veel restaurants, terrassen en bars natuurlijk al helemaal niet, alleen theehuizen. Niet verwonderlijk natuurlijk, als je alleen in je eigen huis jezelf kunt zijn. Het eerste woord bij binnenkomst is altijd relax! Hoofddoek/chador af en makkelijke kleding aan. En wat is het leuk dat Iraniërs je zo spontaan uitnodigen en dan ook nog zeggen: “bedankt dat je onze gast wilde zijn!!”

Shiraz en Persepolis

In de bazaar van Shiraz waan je je in oude tijden. Tapijten liggen uitgerold en de geuren van verschillende kruiden dringen je neus binnen. We kamperen aan de voet van Persepolis, ‘s avonds prachtig verlicht. De volgende morgen lopen we rond en we worden zelfs uitgenodigd voor een ontbijtje door de bewaker. We hadden ons eten net achter de kiezen, dus nee. Toen mochten we binnen de afscheiding rondkijken. Zelfs de bewakers in Iran zijn heel aardig.

Onderweg naar Yazd zien we overal nomaden, die onderweg zijn met hun kuddes naar hun zomerkampen. Overal zien we ze tenten opslaan. Weer een ander gezicht van Iran. Soms zie je vrouwen die anders gekleed zijn en het gezicht ook bedekt hebben. Zij behoren tot de vele nomaden die in de omgeving wonen. Als we gaan tanken, is er bij het benzinestation geen dieselolie en de vrachtwagens staan stil. In een olieland bij uitstek! De mensen hier rijden trouwens bijna allemaal op gas, ze vinden benzine te duur. De prijs per liter is 0,065. Als buitenlander moet je meer betalen of over een dieselkaart beschikken, die je kunt kopen aan de grens. Dat hebben we niet gedaan. En dus verschilt de prijs nogal: 1x 0,25/liter, 1 x met dieselkaart van een aardige chauffeur: dus 0,065 per liter en de laatste keer delen we de winst.

De laatste dagen

We rijden naar Mahan. In plaats van in het gebergte overnachten we nu in een park. Nou ja, tot een uur of 12 dan. We worden wakker gemaakt door 6 man sterk. Politie! Het is hier niet veilig – terwijl we overal veilig hebben gekampeerd in Iran in parken. Hier niet zegt de politie en onder escorte rijden we naar het politiebureau. Voor het politiebureau kunnen we slapen. Nou ja, we maken op een dag meer onveilige dingen mee dan in de rest van Iran. Maar we komen in de buurt van Afghanistan en Pakistan en er schijnt hier veel gesmokkeld te worden. En er zijn meer drugsverslaafden, waardoor de criminaliteit toeneemt. In Mahan bekijken we de watertuin van Sheherazade en een prachtig mausoleum uit de 15e eeuw. En dan gaan we naar Bandar Abbas, waar we de boot nemen naar Dubai.

Iran verlaten

Nu moeten we als een speer naar Bandar Abbas, want we moeten de volgende dag op de boot naar Dubai. We hebben het adres van Sharoos die ons graag wil ontmoeten. Jammer genoeg komen we pas laat aan en hij is teleurgesteld dat we maar zo kort blijven. Wij ook. We leggen uit, dat ons visum afloopt en we deze boot gewoon moeten halen.

De volgende dag is Ronald de hele dag bezig met het papierwerk. Gelukkig is er een vriend van Sharoos bij, want anders hadden we het zeker niet gered! Iran in is een stuk makkelijker dan eruit!! Pas om 16.00 uur komt Ronald uitgehongerd aanzetten. Ik heb een leuke dag gehad met Zaoer, de vrouw van Sharoos, die ook schildert. Jammer genoeg spreekt ze niet zo goed Engels. ‘s Avonds worden we bij de boot afgezet en dan begint het lange wachten. De boot vertrekt pas om 10 uur. De zitplaatsen zijn verdeeld in mannen, vrouwen en familie. Die mannen mogen zeker alleen naar hun eigen (gesluierde) vrouw kijken. Op de TV is een voetbalwedstrijd en in de pauze is er een gebedsdienst door Khamenei. Dat geloof je toch niet. Ik grijns naar Ronald: zie je het voor je in Nederland? We hebben alle ruimte en kunnen goed slapen op de banken.

En dan komen we aan in Dubai. We verbazen ons over de Emiraten, een supermodern en georganiseerd land. Wat een tegenstelling met Iran. Hier zie je hoe het ook had gekund. Dit land ademt rijkdom. Maar voor de vrouwen is het hier zo mogelijk nog strenger. Je ziet alleen maar mannen in witte jurken. En voor het eerst zie ik hier neusmaskers! Vreselijk.

• Over
• Laatste berichten

Martijn

Digital Storyteller, Off-The-Beaten-Path Traveller & Adventure-seeker never far from a camera, bacardi and coffee. Let's cheers and see the world!

Laatste berichten van Martijn (alles zien)

• Ontdek de diversiteit van Kaapverdië - 11 april 2024
• The Iceland Trail – een spectaculaire hike door IJsland - 7 april 2024
• De nieuwe hotspot van Zuid-Amerika: fascinerende metropool Lima - 5 april 2024