Expeditie Noordkaap

Wat weten we van de Noordkaap? Dat het voor veel mensen die het meest noordelijke deel van het Europese continent bezoeken een ultiem doel is. Dat je er een globe vindt bovenop een steile klif. Van Magerøya, het eiland waar je de Noordkaap vindt, weten we daarentegen niet zoveel. Volledig onterecht, zo bleek. Gids Marjolein onthulde een aantal geheimen van het meest noordelijke stukje Europa.

Twee seizoenen

Feitelijk zijn er twee seizoenen om de Noordkaap te bezoeken; de zomer en de winter. Wie de ruigheid wil ervaren, kiest voor de koude winter, met sneeuw, dreigende luchten en kans op het noorderlicht. Wie liever geniet van een picknick op het plateau onder de Middernachtzon, kiest voor de bijzondere zomer waarin de natuur haar veerkracht toont.

Honningsvåg

Honningsvåg is de uitvalsbasis voor een bezoek aan de Noordkaap. De Noorse Hurtigruten veerdienst komt tweemaal per dag aan op Magerøya bij Honningsvåg, net als de vele cruiseschepen in de zomer. Ook de nieuwe tunnel die het eiland met het vasteland verbindt, komt uit bij Honningsvåg. We vertrekken bijtijds vanuit het noordelijkste stadje van het Europese vasteland. We maken een fotostop in het kleine vissersdorpje Kamøyvær, waar vandaag de dag zo’n 70 mensen wonen. We spreken met de Duitse Eva Schmutterer en de Nederlandse Marjolein ten Hoopen, die al enkele jaren op Magerøya wonen. Zij kwamen hier, als velen, voor de liefde en twijfelden in het begin erg of ze hier ooit zouden kunnen wennen.

Honningsvåg op Magerøya is de uitvalsbasis voor een bezoek aan de Noordkaap

Uitdaging: de Noordkaap in de winter

Van 20 november tot 22 januari komt de zon niet boven de horizon. Dat betekent niet dat het er al die tijd donker is, maar het schemert er zo’n vier uur per dag. Er is in het hoge noorden ook sprake van zo’n zeven maanden winter en 150 dagen vorst per jaar. In de winter is een bezoek aan de Noordkaap een uitdaging. De enige weg is afgesloten. Het waait hard over de ijzige vlakten, de dagen zijn kort, de temperatuur duikt vaak onder nul en de sfeer is dreigend. In februari en maart zie je het ruige deel van Noord-Noorwegen in de juiste omstandigheden.

Dertien kilometer voordat je de Noordkaap bereikt, op de kruising bij Skarsvåg, wordt de weg geblokkeerd door een slagboom. De Noordkaaproute op het eiland Magerøya sluit direct na de eerste sneeuwval. Tweemaal per dag vertrekt er een konvooi waar je bij kan aansluiten. Voorop rijdt de sneeuwploeg die de weg vrij moet maken en er rijdt een volgauto met zwaailichten aan het einde van de colonne. Zij bepalen of het veilig is voor het konvooi al dan niet te vertrekken. Je rijdt de laatste kilometers namelijk over een vrij smalle weg door een compleet wit landschap. Bomen, zelfs struiken, zie je niet op deze breedtegraad. Door het open plateau heeft ook de wind vrij spel. Af en toe verdwijnt de sneeuwschuiver in de stuifsneeuw en houden we de adem in. Soms blaast de wind duinen van sneeuw op de weg. Tijdens een sneeuwstorm of wanneer je sneeuw op je ruit krijgt, heb je geen zicht meer. Stapvoets rijd je van stok naar stok tot het opklaart. Eigenlijk is het gekkenwerk dit te willen in de winter; een uitdaging is het wel.

De Noordkaap in de zomer: the Land of the Midnight Sun

Hoe anders is de Noordkaap in de zomer. Op de lange weg naar het eindpunt van Europa zie je groene hoogvlakten en grazende rendieren. Je passeert vissersdorpjes met kleurrijke huisjes van na de oorlog. De zomer heeft logischerwijs de zachtste maanden van het jaar. De temperatuur varieert van 0 tot 15 graden.

In juni en juli gaat de zon niet onder, wat een bijzonder fenomeen is. Van 14 mei tot 29 juli is de Middernachtzon, en verdwijnt de zon niet onder de horizon. De Midzomerzon wordt elk jaar groots gevierd op de Noordkaap. Als de zon besluit niet onder te gaan, en de sneeuw verdwijnt, krijgen grassen en mossen weer een kans. Het hele landschap verandert. Alles ziet er opvallend groen uit en er is weinig meer te merken van die koude winter…

Er is sprake van een subarctisch klimaat, dat vergelijkbaar is met de bergen in Midden-Europa. Een landschap dat je in de Alpen verwacht op 1500 meter hoogte, dat vind je hier tot aan de zee. In augustus begint de herfst. Het landschap krijgt een rode gloed, vol herfstkleuren, voordat de donkere tijd begint.

Mijn Expeditie Noordkaap

Het is hartje winter als we afreizen naar Finnmark, de noordelijkste provincie van Noorwegen. De tocht naar de Noordkaap kan dan alleen in een konvooi, met daarvoor een sneeuwschuiver. Ik kijk om me heen, iedereen heeft het duidelijk naar zijn zin. Hier ben je onderhevig aan de elementen van de natuur. Het levert een avontuurlijke ervaring op, die hoort bij deze onherbergzame plek in het noorden van Europa. Het landschap is wit, terwijl de zon zich lang niet altijd laat zien. In de winter is de kou goed aanwezig. Klimaattabellen tonen aan dat het hier overdag gemiddeld zo’n -10 tot -15 graden is. De warme golfstroom zorgt ervoor dat het zo 20 graden minder koud is dan in het binnenland.

Eenmaal aangekomen bij het toeristische bezoekerscentrum word ik bijna van het plateau afgeblazen. Tegenwoordig is het bezoekerscentrum groot en modern, een stenen gebouw, waar je volgens lange traditie verwelkomd wordt met een glaasje champagne. Dat begon in de 19e eeuw met het Champagne Pavilion, een klein hutje waar mensen een glas champagne dronken en een kaartje schreven. Om destijds de Noordkaap te kunnen bereiken, werd je met roeiboten naar een steile klif gebracht, zo’n kilometer ten zuidoosten van de kaap. Het was een hele onderneming om via het steile pad naar boven te klauteren. En dat allemaal voor een steile rots van ruim 300 meter hoog. In de zomer van 1956 werd de nieuwe weg geopend en reed de eerste colonne auto’s, toegejuicht door enthousiaste Noren, naar de Kaap.

Stukje geschiedenis

In het Nordkapp Museum en de Nordkapphallen leer je meer over de geschiedenis van de Noordkaap. Van oudsher is het een zeer belangrijk oriëntatiepunt voor zeelieden. Op een stormachtige dag in 1553 doopte een Engelse zeevaarder de bergformatie op het noordelijkste puntje van Europa tot “Noordkaap”. Het Engelse schip “Edward Bonaventure” vaarde langs de Noordkaap in augustus 1553 omdat de kapitein, Sir Richard Chancellor, op zoek was naar de Noordoostpassage naar China.

De Italiaanse priester Francesco Negri was de eerste toerist die bij de rots arriveerde. Dit was in de winter van 1664, na een trektocht van twee jaar. In zijn boek Viaggio Settentrionale met diverse brieven schreef hij over zijn lange reis: “Hier eindigt de wereld, en hier eindigt ook mijn nieuwsgierigheid. Ik kan tevreden terug naar huis”. Sindsdien oefent het een grote aantrekkingskracht uit op bezoekers uit de hele wereld. Beroemdheden onder hen zijn koning Olaf van Noorwegen, koning Oscar II van Noorwegen en Zweden, de koning van Thailand die door vier man naar boven werd gedragen, en prins Louis Philippe, die later koning van Frankrijk werd, (incognito) in 1795.

Noordkaap: 71° 10’ 21”: the northernmost trip of your life

Hoewel vaak zo beschreven, is de Noordkaap eigenlijk helemaal niet het meest noordelijke puntje van Europa. De naastgelegen landtong Knivskjelodden, vaak goed zichtbaar vanaf de Noordkaap, ligt nog anderhalve kilometer noordelijker. In de zomer is een wandeling vanaf het bezoekerscentrum naar het uiterste puntje van Knivskjelodden populair. Deze tocht is ongeveer 9 kilometer lang (enkele reis) en lang niet altijd even makkelijk. De route is goed aangegeven via de bekende stapeltjes met stenen, maar soms opvallend steil, drassig of mistig. Wie het toch haalt, kan bij de plaatselijke VVV in Honningsvåg een diploma voor de gedane inspanningen ophalen. In de winter maken de echte avonturiers een sneeuwschoenwandeling of een langlauftocht naar het uiterste puntje van Knivskjelodden.

De Globe
Het iconische wereldbolmonument is het symbolische meest noordelijke puntje van Europa. Het veel gefotografeerde herkenningspunt geworden van de Noordkaap. De globe is een door Koning Oscar II van Noorwegen en Zweden in 1873 opgericht monument om het noordelijkste punt te markeren. Buiten giert de wind over de rotsen en de ijzige sneeuw; het uitzicht is soms niet meer dan tientallen meters. Dit is dé manier om het noordelijkste puntje van het Europese continent te ervaren. Zo hoort het hier te zijn, vind ik. Het is winter.

Ik vecht me tegen de wind in naar het Noordkaapmonument. We genieten vooral van de uiterste rand, op de hoge kliffen boven de Barentszzee, afgeschermd met een hek, want hier krijg je pas echt het gevoel dat je op het noordelijkste puntje van Europa staat. Het lijkt alsof de wereld hier ophoudt. De snijdende wind beneemt je de adem. Besneeuwde bergen, wolken in allerlei tinten en het woeste water maken de wandeling tot een poolexpeditie. Het uitzicht is om stil van te worden. De Noordkaap, daar moet je ooit in je leven hebben gestaan. “Ik kan tevreden terug naar huis!”

De Globe: het monument op het uiterste puntje van de Noordkaap

Geheimen van het Hoge Noorden ontrafeld:

• De Noordkaap is eigenlijk niet meer dan een steile rots. Maar wel eentje van 307 meter met uitzicht op de Barentszzee. En eentje die al eeuwen op toeristen een sterke aantrekkingskracht heeft.
• De Noordkaap is niet precies het meest noordelijke puntje van Europa, dat is de heel wat minder spectaculaire landtong ernaast, de Knivskjelodden.
• Officieel is zelfs het Europese eiland Frans Jozefland, zo’n 600 kilometer ten noorden van de Noordkaap, het meest noordelijke punt.
• Magerøya staat met name bekend om de Noordkaap. De verklaring van de naam is “mager eiland”, wat niet overdreven is.
• Magerøya eiland is via een van de langste en diepste onderzeese tunnels ter wereld verbonden met het vasteland via de Noordkaaptunnel.
• Vanaf de Noordkaap is het nog 2080 kilometer naar de Noordpool.
• Dankzij de warme golfstroom is de zee altijd ijsvrij en dat maakt de wateren bevaarbaar én geliefd bij vissers.
• Het mag een uithoek zijn, de mensen hebben het er goed. Het is een eldorado om je kinderen te laten opgroeien met en in de natuur. Bovendien verdien je er zo een ton per jaar, of je nu in de visserij of in de olie werkt.

Zoals bij elk doel is juist de weg ernaartoe onvergetelijk. Het uiterste noorden van Noorwegen is een ruige, nog onbekende bestemming. Je kunt er genieten van de ruimte, het ruige landschap met vlaktes, bossen, de Sami met hun rendieren en natuurlijk de fjorden. Het is een gebied van uitersten en dat moet je proeven, ruiken, voelen, ontdekken en ervaren. In de zomer ga je er fietsen en hiken, maak je gletsjer- en grotwandelingen, kajak- en kanotochten langs de kust, ga je vissen en op vogelsafari bij Gjesvær. De eilandjes zitten vol met zeearenden, papegaaiduikers, jan van genten en drieteenmeeuwen. Dit is ook de plaats waar je een safaritocht kan maken op zoek naar de beroemde koningskrab. Bij deze reusachtige krabben is een spanwijdte tussen beide klauwen van meer dan een meter heel normaal en een gewicht van 5 tot 6 kilo ‘gewoon’.

In de winter kun je er skiën, wintervissen, slapen in een ijshotel, rijden met de hondenslee en op sneeuwscootersafari. Maak een excursie om op dezelfde manier als vroeger de Noordkaap te bereiken, met een klein bootje tot aan de steile rotsen bij Hornvika, en klauter via het pad naar boven. Of maak van de tocht naar de Noordkaap een extra uitdaging. Een tweedaagse tocht met husky’s over de vlaktes van de Noordkaap is volgens velen de mooiste manier om te reizen. Voor de echte avonturier is er ook een Midnight expedition on Snowmobiles mogelijk naar het Noordkaapplateau. Zelfs, of misschien juist ‘s nachts is deze tocht bijzonder indrukwekkend. En alsof dat nog niet genoeg is kan je van september tot maart ook nog het Noorderlicht bewonderen!

At the end of the world
Voor de toerist van vandaag is de belangrijkste vraag niet meer hoe je er komt, maar wanneer je de Noordkaap bezoekt. Ga je in de winter of in de zomer? Die keuze is lastig, omdat de beleving behoorlijk verschillend is en het decor stevig wisselt. Vooral in de zomer weten toeristen de Noordkaap te vinden, maar ook in de winter is deze trip de moeite waard. Dan voel je pas echt hoe het is om aan het einde van de wereld te leven. Eigenlijk zijn het twee verschillende vakanties, waar een eigen certificaat bij zou horen.

Welk seizoen heeft jouw voorkeur?

• Over
• Laatste berichten

Dionne

Voel jij ook die continue reishonger? Ondanks de drang nieuwe plekken te ontdekken en nieuwe mensen te ontmoeten, ben ik graag zuinig op onze aardbol en fan van duurzaam toerisme. Ik deel graag mijn ervaringen met je!

Laatste berichten van Dionne (alles zien)

• 5x waarom je naar Zuid-Finland wil deze zomer - 21 maart 2024
• 10 hoogtepunten van Ibiza per huurauto - 20 maart 2024
• Bikinitrends voor 2024 - 19 maart 2024