Groot nieuws voor skifanaten: in het Zwitserse kanton Graubünden werd de bouw afgerond van een hypermoderne luchttram die de skioorden Arosa en Lenzerheide tot één groot winterwonderland verenigt. Door het dal tussen de twee te overspannen, behoort het nieuwe gebied in één klap tot de grootste van het land. De winter is voorbij en de sneeuw lang vervlogen, maar ook tijdens de rest van het jaar is het aangenaam toeven in de Zwitserse bergen. Wij zetten er voet aan grond tijdens de laatste kleurrijke dagen van de prachtige nazomer van 2013.

Arosa Graubunden

De sneeuw is er nog niet, maar een nazomerend Arosa is alvast een kleurrijk geheel

Ik kan niet skiën. Op latten heb ik de gratie van een dronken nijlpaard. De eerste en laatste keer dat ik een snowboard aangespte sjeesde ik pijlsnel en wild met de armen zwaaiend als een kamikaze de piste af. Remmen deed ik door snoeihard naar voren vallend alle lucht uit m’n longen te smakken. Een triest en vernederend schouwspel. Ik bracht de rest van m’n wintervakantie dan ook bitter en verslagen in de après-ski door. Sindsdien verkies ik m’n bergen min of meer sneeuwvrij. Ik voel me er het meest thuis wanneer de herfst als een schilder met de bladeren speelt; wanneer het geluid van de natuur nog overal is en de ochtendmist als een deken over de geelgroene dalen sluimert. De zuivere koelte van de berglucht echter, is altijd even verfrissend. Het lijkt wel bronwater. Slechts enkele fikse door de neusgaten gejaagde teugen ervan zijn nodig om me op slag de illusie te schenken een gezonder man te zijn. Een gedachte die ook anderen niet vreemd is.

arosa heimatmuseum

Het mooie, nostalgische Heimatmuseum van Arosa ligt in het hoogste deel van het dorp

In Arosa – een van de oudste wintersportgebieden van Zwitserland – zorgde de luchtkwaliteit lange tijd voor meer gasten dan de sneeuw. Een bezoek aan het charmante Heimatmuseum – de kroniek van het dorp in woord en beeld – leert me dat Arosa al in de 19e eeuw als kuuroord bekend stond. Rond de eeuwwisseling vond je hier meerdere sanatoria waarin talloze TBC-lijders hun moegetergde longen konden ontzien. Op één van de vergeelde foto’s in het museum staart een zekere Dr. Otto Herwig, die er uitziet als een soort rock ’n roll Kapitein Iglo, me vanuit het verleden aan. Herwig was een van de bezielers van Arosa als kuuroord. In zijn mondhoek pronkt – oh ironie – een pijp als een schoorsteen. Pas in de loop van de twintigste eeuw kwam het accent op sport te liggen. Ziekenhuizen werden vervangen door hotels en de vele hellingen werden een speeltuin voor skiërs en wandelaars. Het mooie Lenzerheide ligt een berg of twee verder. Het is een veel jonger gebied: groter en meer gericht op gevorderde skiërs. Samen vormen ze een gevarieerd palet van activiteiten en vista’s dat in elk seizoen een enthousiast publiek weet aan te trekken. Ik poets alvast m’n stapschoenen.

De schoonheid van de stilte

‘Hier doe ik het voor’, zegt Ürs Homberger, waarna hij met de nodige nonchalance vuur door een verse sigaret jaagt. ‘Het uitzicht, de natuur, de rust…’. Hoewel hij van ons beiden de enige kettingroker is, ben ik het die piepend en voorovergebogen naar zuurstof hapt. Aan de ijle berglucht moet je wennen, zeker als het te volgen pad urenlang steil naar boven kronkelt. Ik zeur niet: het uitzicht blijkt de inspanning meer dan waard. We bevinden ons op zo’n 2.500 meter boven de zeespiegel, op een van de groene ruggen rond Arosa. In de diepte onder onze voeten ligt het dorp waar we een paar uur vroeger aan onze onderneming begonnen. De vrolijk stralende herfstzon doet de twee meertjes in het centrum blinken als spiegels. Ürs is een natuurmens die z’n plekken weet uit te kiezen. Hij vormt de derde generatie van een familie fotografen die al decennialang het mooiste uit de wijde omgeving op beeld vastlegt. De rust van de bergen houdt hem hier. Arosa ligt in het uiteinde van een diepe vallei. ‘The end of the line’, noemt hij het. Gezien er geen doorgangsweg langs het dorp loopt, heeft het leven hier een schijn van afzondering. ‘Wie naar Arosa komt doet dat omdat hij er echt wil zijn, en zo is het goed’. Ik vraag hem of de nieuwe lijn naar Lenzerheide dit beeld niet zal veranderen. ‘We zullen zien’, klinkt het terwijl hij rokend in de diepte tuurt. Ürs maakt zich zelden zorgen.

Ürs Homberger, te voet door Graubünden

Ürs Homberger verenigt bergwandelingen op ongeëvenaarde wijze met kettingroken

Onze tocht begint die ochtend een paar uur vroeger in Maran – een plateau net buiten Arosa waarop een mooie golfbaan werd aangelegd. Witte schapenwolken laten de zon in zichtbare stralen door en veranderen het landschap in een lappendeken van lichte en donkere vlakken. Een eind onder ons maakt een enkeling zich klaar voor de eerste swing van de dag. Voor ons geen holes-in-one. Wij trekken de hoogte in. Ik sta te springen om van het echte Zwitserland te proeven: ongerepte wilde natuur, uitzichten om bij weg te dromen, alleen zijn met de bergen, de wind in het haar. We volgen het pad links van het golfterrein en laten de open vlakte achter voor een bos dat zo uit een boek van Tolkien lijkt weggelopen. Lichtgroen mos bedekt de rotsen en boomstammen, rode bessen en paddenstoelen doorbreken het groen van gras en naalden en overal vechten de kleuren van de zomer een verliezende slag uit met die van de herfst. Overweldigd door de natuurpracht rondom ontwijk ik op het laatste moment een monster van een koeienvlaai. De beesten staan sinds kort op stal, maar tijdens de hele zomer grazen ze zo goed als vrij rond in wei en bos. Het kenmerkende en nooit aflatende geluid van de bel om hun nek dient om ze niet kwijt te raken. Een marteling waar ze mijns inziens – hier komt hij – hoorndol van worden. De dampende landmijnen die ze herkauwend in hun spoor achterlaten zijn niet meer dan een vorm van vergelding.

mist-graubunden

De prachtige panorama’s van de Alpen die in de vele meren gespiegeld worden maken van Graubünden een droom voor fotografen

De klim leidt ons gestaag het bos uit. We komen aan bij een open plek waar een natuurlijk meer de bergen rondom perfect weerspiegelt. Oogverblindend mooi en niemand anders in de buurt. Ürs kan niet aan de verleiding weerstaan zelf een camera boven te halen en wat beelden te schieten. ‘Arosa is altijd erg zorgzaam met de natuur omgesprongen’, zegt hij tijdens het fotograferen. ‘Veel bouwprojecten in het verleden stootten hierdoor op verzet, en werden uiteindelijk afgeblazen. Je ziet hier weinig kabelbanen en telefoonlijnen die het landschap verstoren. In veel skigebieden is dat wel anders, maar de natuur is onze belangrijkste troef.’ De man heeft gelijk. Ongerept is het enige correcte woord voor de scène die zich voor m’n ogen ontvouwt. Hoe hoger we klimmen, hoe meer ik onder de indruk raak. De bergen baden in de zon, maar uit de dalen stijgt een witte mist op die het geheel een mystiek tintje geeft.

alpen-panoramas

De mist in het dal zorgt soms voor surreële taferelen hoger in de bergen

Naarmate de dag vordert klimt de nevel hoger om een soort van tweede wolkendek te vormen, waardoor de bergdorpjes in de valleien zichtbaar worden. We blijven stijgen. De dennen lijken te wijken voor de hoogte, en het gras onder m’n voeten wordt korter en gelig. Ik hijg als een zieke hond maar zet door. Tot m’n grote verbazing staat op de top een bankje op ons te wachten, met daarnaast een stenen vuurkorf en wat vers gekapt hout. Zwitsers blijven boven alles praktisch. Langs elk wandelpad werden her en der barbecuehaltes geïnstalleerd die vrij gebruikt mogen worden. Het hout wordt zelfs voorzien door de gemeente. Gezellig met vrienden wat vlees braden op het dak van de wereld: wordt het nog beter? Misschien wel in Lenzerheide.

Tekst en fotografie: Jonathan Ramael

Weisshorn Arosa

Een vader en zijn zoontje kijken uit over het dal vanop de top van de Weisshorn in Arosa

Martijn

Vragen? Suggesties? Of jouw reishonger delen?

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Je mag alleen HTML tags en attributen gebruiken:

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>