Alpujarra food

De buitenlucht maakt hongerig, zegt men vaak. En aan open lucht geen gebrek in het pittoreske berggebied ten zuiden van de Sierra Nevada, het bekendste skigebied op het Iberisch schiereiland, gevolgd door Andorra en de Pyreneeën. Las Alpujarras bestrijken de provincies Granada en Almería en zijn een beschermd natuurgebied.

Ham Alpujarra

Auteur: Marije Nieuwenhuis
Je kunt er hiken, bergbeklimmen, mountainbiken, paardrijden, abseilen, canyoning (door bergengtes en sleuven afdalen, springen, lopen, glijden en afdalen) en niet te vergeten: sterren staren. Astrotoerisme is populair in dit gebied, omdat er weinig tot geen lichtvervuiling is en het klimaat stabiel is. Je kunt er geregeld ongestoord genieten van een heldere nachthemel. Nóg een reden om naar Las Alpujarras te reizen is haar lokale gastronomie.

Alpujarra food
Spanjaarden zijn al nét zo trots op hun keuken als Italianen, valt mij op. En als je naar de favoriete gerechten van mamá vraagt is het hek van de dam. Ik praat met Lourdes González. Ze is manager van een drietal bureaus voor economische ontwikkeling aan de Costa Tropical in en om Motril, maar keert iedere dag terug naar haar geliefde Orgiva, een rit van ongeveer een uur. Een hele opgave iedere dag, lijkt mij, maar Lourdes verzekert mij dat ze nooit weg wil uit Las Alpujarras. “Rust, ruimte, frisse lucht, de mensen en het eten.” Dat zijn de redenen die ze me aangeeft. “Wij zijn een bergvolk en dus zijn wij op onze hoede als het op mensen van buiten aankomt. Ook houden we vast aan onze tradities, de manier waarop we landbouw bedrijven, hoe we onze feesten vieren en hoe we ons eten koken.” En daar ging dus het hek van de dam…

Lourdes dringt er bij mij op aan dat ik goed overbreng wat de lokale keuken van Las Alpujarras te bieden heeft. Met staccato handgebaren zet ze kracht bij haar unieke combinatie van traditionele gerechten, de historie van de keuken, de versheid van de ingrediënten en bovendien de ecologische kenmerken die kwaliteit van de basisingrediënten op ontegenzeggelijke wijze beïnvloeden. “Je moet écht niet vergeten dat laatste erbij te zeggen, hoor!” Waarop ze gelijk zichzelf wat afzwakt en excuseert: “Sorry, als ik over ons eten begin, dan wil ik echt dat mensen begrijpen waarom het nu juist hier zo de moeite waard is om de lokale keuken te proeven.”

Honing Las Alpujarras

Lourdes vraagt me honderduit over de Nederlandse keuken, over de meest gebruikte ingrediënten, maar ook over voedselgewoontes en eetritme. En ze kan het niet laten om scherp in te steken: “Het is echt niet goed hoor om zo veel ‘s avonds te eten en al die pasta en rijst verteert niet!” Wederom wuift ze zichzelf weg. “Ik probeer gewoon te zeggen dat ik denk dat jullie het eten hier zo lekker zullen vinden.” Ik vraag welke suggestie ze heeft als alternatief voor onze pastaschotel. “Dungesneden ham uit Trevelez, 18 maanden gerijpt, met een goed glas rode wijn, meer heb je niet nodig als je ‘s middags uitgebreid warm hebt gegeten.” Een goede Ribera of Rioja erbij? opper ik. Dit is het enige moment in het levendige gesprek waarop Lourdes even niets zegt, maar me vol ongeloof aankijkt. “Ónze eigen rode streekwijn natúúrlijk!” De bestraffende blik van Lourdes ontvluchtend ga ik gauw op zoek naar die streekwijn.

Het uitzicht vanaf de bodega van Ignacio Nestares, eigenaar van een wijngaard, wijnmuseum, restaurant en proeflokaal

Streekwijn
Hoewel Las Alpujarras qua wijncultuur (nog) weinig bekendheid geniet, wordt in de regio toch al eeuwen wijn gecultiveerd. Het eten en de cultuur van Las Alpujarras zouden dan ook niets zijn zonder vermelding van haar wijnen.

Ik ontmoet Ignacio Nestares, eigenaar van een wijngaard, wijnmuseum, restaurant en proeflokaal. Ignacio voldoet niet aan het beeld van een typische wijnboer. Voor me staat een ondernemer en Ignacio vertelt dat hij de wijngaard pas later in zijn leven van zijn overgrootvader geërfd heeft. Hij was er niet van kinds af aan mee bezig en dus ging hij met zijn vader eerst op onderzoek uit in Frankrijk, Italië en de Verenigde Staten. “We zagen dat de succesvolle bodega’s allemaal iets anders en meer bieden dan andere. We wilden dat hier ook doen, midden in dit afgelegen gebied, waar zo de nadruk ligt op de traditionele middelen. Aan die methodes zijn we hier ook wel gebonden. De hellingen zijn tenslotte erg steil en grote machines kunnen we niet gebruiken. Ander gevolg is ook dat de productie nooit massaal is, want we beschikken niet over grote aaneengesloten stukken grond.” Ignacio heeft met zijn familie wel binnen dat traditionele raamwerk een moderne en een gastronomische ervaring kunnen creëren.

Kaas Alpujarra

Van al dat praten over wijn en eten zijn we hongerig geworden. Hoogste tijd dus om wat typische Alpujarreño gerechten de revue te laten passeren.

  • Een ster in de keuken van Las Alpujarras is de stoofmaaltijd, ook wel potaje of olla genoemd. Typische ingrediënten van een stoofpotje zijn bonen, in alle soorten en maten, chorizo, venkel en rijst
  • Tascaburras: een smeerbare pasta gemaakt uit kabeljauw, gedroogde paprika en gedroogde tomaat
  • Hojaldre de queso con miel de caña: bladerdeeg van kaas overgoten met rietsuikerhoning
  • Daarnaast zijn koude soepen zoals gazpacho en sopa de ajo erg populair bij heet weer in de zomer. De sopa de ajo wordt gemaakt uit amandelen en knoflook
  • De koude soepen komen niet oorspronkelijk uit Las Alpujarras, maar wél heeft de regio haar eigen varianten erop bedacht, zoals sopa de ajo con jamon of een sopa met meloenballetjes
  • Een typische salade die in de Alpujarras op de kaart staat is de salpicón, bereid uit gedroogde tomaten, pepers, kabeljauw, olijven en dressing
  • Nagerechten zoals peer gekookt in rode wijn en Arabisch gebak bereid met honing, pistachenoten, amandelen, rietsuiker en sesamzaad

kaas uit Las Alpujarrasham uit Las Alpujarras

Martijn
  1. Granada Wijnen zegt:

    Erg leuk stukje Martijn! Je krijgt meteen zin om de prachtige Alpujarras te gaan bezoeken en de lokale keuken te gaan checken. En de lokale streekwijnen! Soms van grote hoogte (de wijngaarden liggen tot wel 1500 meter hoog en horen tot de hoogste van Europa) en soms van unieke autochtone druiven, zoals de vijiriegadruif. Volgens de overlevering zou deze hier aan land zijn gebracht door de Feniciers, al vele eeuwen voor Christus. Volgens de Volkskrant doet deze wijnstreek niet onder voor Rioja of Ribera del Duero. En mocht je terug in Nederland zin hebben in één van de vele verrassende streekwijnen, dan kun je deze bij Granada Wijnen bestellen.

  2. Marije Nieuwenhuis zegt:

    Dank Granada Wijnen:)! Alles om het Alpujarra gebied in de picture te zetten. Nog erg onbekend bij het grote publiek maar ZO de moeite waard! Heb jij een meer streekinformatie over de Alpujarras bij jullie op de site?

Vragen? Suggesties? Of jouw reishonger delen?

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Je mag alleen HTML tags en attributen gebruiken:

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>